Krachtige tips voor werken met anderstalige nieuwkomers

Brochure vol tips en info 

Melissa Dielemans studeert dit jaar af als Master in de Pedagogische Wetenschappen - afstudeerrichting Pedagogiek en Onderwijskunde - aan UGent. Voor haar stage ging ze twaalf weken aan de slag bij Onderwijscentrum Gent en meer specifiek bij het team diversiteit en meertaligheid. Het resultaat is de brochure ‘Krachtig onderwijs voor anderstalige nieuwkomers’. Melissa: “De brochure is opgebouwd rond 7 veelgestelde vragen. Elke vraag wordt kort toegelicht, gevolgd door concrete tips en links naar websites, publicaties en organisaties die werken rond de materie.” 

Enkele tips die Melissa het meeste bijbleven:

1. Haal leerlingen niet uit de klas bij vakken als turnen, muzische en plastische opvoeding. Dit zijn belangrijke kansen om het Nederlands (informeel) in te oefenen en deel te worden van de klasgroep. Je haalt nieuwkomers best ook niet bij het vak Frans uit de klas: dat is net nieuw voor álle leerlingen en bovendien zullen leerlingen het ook moeten volgen in het secundair onderwijs. 

2. Focus vooral op talige, sociale en zelfsturende competenties. In het onthaaljaar hoef je je niet blind te staren op de eindtermen: die zijn voor anderstalige nieuwkomers veeleer richtinggevend.  

3. Wees traumasensitief. Als er niet voldaan is aan de basisbehoeften van een leerling, bijvoorbeeld door trauma, dan bevindt die zich in een overlevingsmodus. Eventueel probleemgedrag corrigeren heeft dan geen zin: het is eerst en vooral van belang om de stress bij de leerling te laten afnemen en te zorgen voor een veilig gevoel.

Benieuwd naar alle tips? Download hier de volledige brochure.

Extra houvast voor klasleerkrachten 

Melissa: “Ik wilde graag werken rond anderstalige nieuwkomers in het basisonderwijs en Steven Delarue, mijn stagebegeleider bij Onderwijscentrum Gent, wist vanuit zijn expertise dat leerkrachten in het basisonderwijs extra houvast kunnen gebruiken bij de taalontwikkeling van anderstalige leerlingen. Veel scholen hebben een aparte leerkracht die specifiek met anderstalige nieuwkomers werkt (AN-leerkracht) of een zorgcoördinator die daar taken in opneemt, maar voor klasleerkrachten is het niet evident om anderstalige nieuwkomers te betrekken in de klas en een veilig klasklimaat voor hen te creëren.” 

Onwetendheid en onzekerheid 

Uit de verkennende gesprekken met leerkrachten uit verschillende scholen leert Melissa dat er nog veel onwetendheid en onzekerheid is bij klasleerkrachten in het omgaan met anderstalige nieuwkomers. Wat zegt de wetgeving over anderstalige nieuwkomers? Wat mag er allemaal wél en wat net niet? Wat kunnen ze doen voor nieuwkomers die nog een trauma moeten verwerken? Wat is de beste aanpak voor leerlingen die nog niet of anders gealfabetiseerd zijn? En wat met de ouders van nieuwkomers: hoe betrekken we hen bij het hele schoolgebeuren? Melissa: “Wat ook meermaals naar voren kwam tijdens de gesprekken is dat AN-leerkrachten nood hebben aan meer overleg en onderlinge afstemming met andere leerkrachten. Ze zijn op zoek naar een duidelijke aanpak en een brede gedragenheid daarvan binnen de school. Krachtig onderwijs voor anderstalige nieuwkomers is een werk van het volledige schoolteam.”