De Grote Trek: mobi­li­teits­on­der­zoek bij kinderen en jongeren

Hoe ervaren kinderen en jongeren in Gent het verkeer? Wat hebben ze nodig om zich zelfstandig en veilig te kunnen verplaatsen? Dat zochten het Mobiliteitsbedrijf en de Jeugddienst van Stad Gent uit in het mobiliteitsonderzoek De Grote Trek.

Tussen 2023 en 2025 gingen we langs bij scholen en verzamelden we tijdens klasbezoeken input van kinderen, jongeren én hun ouders. Het doel? Beleidskeuzes rond mobiliteit en de inrichting van het openbaar domein beter afstemmen op hun noden. Want de stem van kinderen en jongeren werd tot nu toe te weinig gehoord. Met De Grote Trek brengen we daar verandering in.

Hoe verliep het onderzoek?

De Grote Trek bestond uit twee delen:

1. Grootschalige routebevraging
   Ouders, kinderen en jongeren brachten hun dagelijkse routes in kaart: naar school, hobby’s en andere plekken in hun wijk. Nadien volgde een korte vragenlijst die peilde naar hun verplaatsingsgedrag. Op de routes konden ook knelpunten worden aangeduid.
2. Gesprekken met kinderen en jongeren
   We gingen actief in dialoog met kinderen en jongeren, waarbij we peilden naar hun ervaringen in het verkeer en luisterden naar hun noden. 

Wat zijn de resultaten van De Grote Trek?

Met alle verzamelde data bouwden we aan een kinder- en jongerennetwerk: een overzicht van de meest gebruikte straten door kinderen en jongeren in Gent. 

Dit netwerk bestaat uit:

• Hoofdroutes: straten die zeer frequent gebruikt worden
• Toeleidende routes: minder frequent gebruikte verbindingen
• Missing links: ontbrekende schakels in het netwerk, zoals wegen die nog niet bestaan of op privéterrein liggen

Daarnaast verzamelden we alle meldingen en knelpunten. Deze signalen werden onderverdeeld in:

• Quick wins: zaken die snel aangepakt kunnen worden
• Meldingen die een bredere, wijkgerichte aanpak vragen

Sommige signalen konden meteen worden meegenomen in lopende dossiers, waardoor er snel opvolging mogelijk was. Voor de overige meldingen werken we de komende jaren verder aan een gerichte aanpak. Daarbij houden we rekening met de specifieke noden van kinderen en jongeren in de publieke ruimte. We zoeken oplossingen op zowel korte termijn als naar strcucturele verbeteringen op langere termijn.

Wat zijn de vervolgstappen?

De Grote Trek leverde niet alleen waardevolle inzichten op over de knelpunten die kinderen ervaren tijdens hun verplaatsingen, maar ook over wat hun gevoel van veiligheid beïnvloedt. Deze bevindingen vormen een belangrijke basis om aan de slag te gaan met het ontwikkelen van inrichtingsprincipes voor het openbaar domein op kindermaat. In de komende legislatuur worden de resultaten verder geanalyseerd en vertaald naar concrete richtlijnen en ontwerpprincipes. Daarbij staat de kindnorm centraal: we richten de openbare ruimte zo in dat kinderen zich veilig, zelfstandig en vrij kunnen verplaatsen. Door dit principe systematisch toe te passen, creëren we een leefomgeving die niet alleen veiliger en toegankelijker is voor kinderen, maar ook voor alle andere gebruikers.

Daarnaast kunnen we aanvullend inzetten op analyses van het kinder- en jongerennetwerk. Door systematisch in kaart te brengen waar de meeste ongevallen gebeuren, waar structureel te snel gereden wordt of waar een hoge aanwezigheid van vrachtverkeer wordt vastgesteld, krijgen we een beter inzicht van de verkeersveiligheid binnen dit netwerk. Deze gegevens vormen een objectieve basis om gerichte maatregelen te nemen. Denk bijvoorbeeld aan het onderzoeken van trajecten waar vrachtverkeer geweerd kan worden om de leefbaarheid en veiligheid te verhogen. Het uitvoeren van dergelijke analyses maakt het mogelijk om prioritaire zones te identificeren en maatregelen te koppelen aan de concrete noden van kinderen en jongeren.

Met deze aanpak willen we de zelfstandige verplaatsingen van onze Gentse kinderen en jongeren ondersteunen en uitbreiden.