Gezocht: duurzame Gentse voedselprojecten
De Gentse Voedselraad subsidieert elk jaar toekomstgerichte Gentse voedselprojecten. Verdient jouw idee straks een deel van de 60.000 euro?
Ook in 2024 ondersteunt de Gentse Voedselraad projecten die de voedselstrategie in de praktijk brengen: minder verspilling, meer gebruik van korteketenproducten of betere toegang tot eerlijke en duurzame voeding. Dit jaar verdeelt de Voedselraad een budget van 60.000 euro.
De Voedselraad beoordeelt de talrijk projecten die Gentenaars in september indienden. De jury had plaats op 17 oktober.
Benieuwd wie dit jaar financiële steun krijgt om zijn/haar project in de praktijk om te zetten? Hou deze webpagina in de gaten!
Broei je op een idee? Inspiratie vind je misschien bij onderstaande vorige winnaars.
Hoe gebeurt de selectie?
De Voedselraad beslist bij de jurering welke projecten steun krijgen. De Voedselraad beoordeelt de projecten inhoudelijk en bewaakt ook de diversiteit van projecten (qua onderwerp, doelgroep, mate van experiment) die ondersteuning krijgen. Bij beoordeling zal de jury letten op de kwaliteit van het voorstel, het innovatieve karakter, de (mogelijke) impact en het verbindende karakter. Lees hier meer over de selectieprocedure.
Heb je vragen? Mail ons via gentklimaatstad@stad.gent.
Ken jij de vorige winnaars?
Al deze initiatieven kregen de voorbije jaren een financieel duwtje in de rug. Van 'groene kaviaar', over een solidair buurtrestaurant tot brood van lokale veldbonen.
programma
-
-
Boontje voor brood
Lokaal brood met veldbonen
Voor dit project experimenteren de landbouwers van bedrijfsgilde Schelde-Leie met het telen en verwerken van eiwitrijke gewassen. Met 15 ton veldbonen zullen zo'n 250.000 broden gebakken worden, ongeveer één brood per Gentenaar. De bonen maken het brood luchtiger en houden het langer vers. Ze zijn ook goed voor de bodem en dus heel nuttig voor landbouwers in de strijd tegen de klimaatverandering.
-
Buurtwinkel Malem
Lagere prijzen voor gezonde voeding
-
-
-
-
3 Bekijk alle foto's
De sociale woonwijk Malem kreeg dit jaar als proefproject twee maanden lang een buurtwinkel, 'Shoppingcentrum Malem'. Het project krijgt vanaf 2024 een nieuwe start als voedingswinkel met focus op gezonde, lokale én betaalbare producten. Zo zullen gezonde opties lagere prijzen krijgen om het bewustzijn rond gezonde keuzes te verhogen. Het aanbod wordt afgestemd op de behoeftes van de buurtbewoners.
-
-
Ik ken mijn boer
Campagne voor korteketeninitiatieven
Deze campagne komt van plukboerderij Grondig. Ze willen hun toewijding voor een duurzaam voedselsysteem laten zien en delen dit enthousiasme met familie, vrienden en buren waarbij ze de boeren centraal zetten. Bedoeling is om de campagne ook te verspreiden bij andere boerderijen en korteketeninitiatieven in Gent.
-
Fruitstraat Gent
Aanplanten van fruitbomen en -struiken in voor-en geveltuinen
Het project fruitstraat Gent wil 200 fruitbomen en - struiken aanplanten. Naar analogie met de leef- en speelstraten willen de initiatiefnemers in 2024 een tiental 'fruitstraten' in Gent. In totaal zullen ze 200 fruitbomen en -struiken aanplanten in voor- en geveltuinen, maar ook bij semi-openbare plaatsen als scholen, bedrijventerreinen en appartementen. Huiseigenaars en bedrijven staan zelf in voor de aanplanting en het onderhoud, maar alle Gentenaars kunnen er letterlijk de vruchten van plukken.
-
Zorg voor Gent
Verduurzamen van voeding in de ziekenhuissector
Wie of Wat?
Mosquito in The Room, FOODWIN en Erasmushogeschool Brussel.
Wat is precies het plan?
Met “Goede zorg voor Gent, dat smaakt” zet Gent concrete stappen naar het verduurzamen van de ziekenhuissector. Dit gebeurt aan de hand van een concrete voedingsaanpak met het AZ Sint-Lucas én via de organisatie van een online leer moment voor alle Gentse ziekenhuizen. Mosquito In The Room, FOODWIN en Erasmushogeschool Brussel begeleiden het volledige project.
Samen zorgen ze voor meer plantaardige eiwitten op het bord van de patiënten, het personeel en de bezoekers. Tegelijk verminderen ze de voedselverspilling. Dit betekent een win voor het welzijn en de gezondheid én een verminderde impact op klimaat en milieu.
“Goede zorg voor Gent, dat smaakt” is een leertraject dat ook effectieve impact nastreeft.
Hoe pakken jullie dat aan?
We gaan een jaar lang met vier smaakmakers aan de slag. Als eerste werken we aan het draagvlak bij alle betrokkenen. Daarom luisteren we naar wat er leeft. We voorzien workshops en we zetten in op sensibilisatie. De beslissingen worden genomen door een bont kernteam van het AZ Sint-Lucas Gent.
We werken samen aan concrete, haalbare en lekkere aanpassingen op het bord van patiënt en personeel. En we implementeren acties tegen verspilling. Van smaak tot logistieke haalbaarheid en financiële mogelijkheden: alle facetten van de maaltijd komen aan bod. We zetten in op reductie van rood vlees en bewerkte vleeswaren. En we houden rekening met de problematiek rond ondervoeding en herstel.
Onze derde smaakmaker gaat over communicatie en nudgingtechnieken. Om zowel patiënten, personeel én bezoekers te verleiden naar een lekker plantaardig aanbod, experimenteren we met de presentatie, de volgorde en de manier van communiceren over de aanpassingen.
En last but not least. We delen alles. De uitdagingen, geleerde lessen en resultaten worden gedeeld met andere Gentse ziekenhuis- en zorginstellingen.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
Dit project bestaat uit glimmend bestek. Daar zijn we fier op.
Onze vork: we zoeken draagvlak en gaan voor impact in een uitdagende sector. Ziekenhuizen kampen met beperkte budgetten én personeel. Ze moeten bovendien koken voor een kwetsbare doelgroep met extra behoefte aan energie en eiwitten. En ze hebben vanuit hun functie eerder een curatief dan een preventief beleid. Bovendien gaat ongeveer 30% van de voedingsproductie verloren. Er valt dus veel te winnen.
Ons mes: we maken de combinatie van de eiwitshift met acties rond voedselverspilling. Bovendien zorgen we voor een mooie onderbouwing én becijferen we de impact van onze acties. Zo kunnen anderen sneller implementeren en versnellen we de transitie binnen de sector.
Van welke toekomst dromen jullie?
We dromen ervan dat alle Vlaamse ziekenhuizen de kaart van gezonde plantaardige voeding en reductie van voedselverspilling durven trekken! Een pilootproject zoals deze case in Gent zal hopelijk veel ziekenhuizen overtuigen om deze stappen te zetten. En zo plaatsen we Gent mee in de kijker als voorloper op van een krachtig voedselbeleid.
-
De Experimententuin
Naar een co-creatieve omgeving met de buurtbewoners
Wie of wat?
Docenten uit de opleidingen Onderwijs, Biomedische laboratoriumtechnologie en Voedings- en dieetkunde van de Hogeschool Odisee bouwen verder op de reeds bestaande experimententuin-methodiek.
Wat is precies het plan?
Het plan of doel van dit project is om in te zetten op sociale cohesie in de buurt. Dit willen we doen door buurtbewoners te ontvangen voor diverse workshops in de Experimententuin. Dit zorgt voor naambekendheid van het huidige project, zo worden buurtbewoners betrokken in een groene en co-creatieve omgeving in de stad. Bij het uitdragen van dit project blijven de kernwoorden: sociale connectie van buurtbewoners, studenten en docenten maar zeker ook moestuinieren en gezonde voeding. Op die manier willen we het huidige project dat zich focust op voedselvaardigheden bij lagere schoolkinderen ook gaan overbrengen naar buurtbewoners. Zo hopen we hen te inspireren om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid (in het kader van de SDG’s) te vergroten.
Hoe pakken jullie dat aan?
Dit zal gebeuren aan de hand van 16 workshops op woensdagnamiddag. Deze workshops zullen in het teken staan van connectie, voeding en uiteraard de moestuin.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
Het meest straffe aan het project is de samenwerking tussen de verschillende actoren en uiteraard ook de projectlocatie en de invulling van de locatie. Het is een mooi stukje groen in de stad met heel veel mogelijkheden.
Van welke toekomst dromen jullie?
In de toekomst dromen we van een buurt(educatief)centrum waar iedereen steeds welkom is of zich kan engageren voor bepaalde taken. Daarnaast kan dit open centrum een connectieplaats worden voor buurtbewoners, docenten en studenten.
-
Samenwinkel VLAS
Samen zorgen voor gezonde, lokale en betaalbare voeding
Wat is precies het plan?
Met VLAS willen we gezonde voeding en kwalitatieve basisproducten toegankelijker maken voor een grotere groep mensen. Daarom openen we in de loop van 2023 een samenwinkel in Gent. VLAS verenigt een groep van consumenten die op zoek zijn naar gezonde, lokale en betaalbare voeding. We werken samen met lokale producenten en boeren en maken de keten zo kort mogelijk.
Hoe pakken jullie dit aan?
De VLAS winkel, wordt de winkel 'van ons allemaal'. De kosten verbonden aan de winkel (oa. huur en inrichting van de locatie, logistieke ondersteuning ...) worden verrekend in een vaste maandelijkse ledenbijdrage, zo kunnen wij lagere marges hanteren. Tegelijk ondersteun je eerlijke en lokale handel en kan je mee nadenken over de toekomst van de samenwinkel. Je weet als lid ook exact waar je geld naartoe gaat!
Wat is het meest straffe aan jullie project?
VLAS biedt een win-win oplossing voor consumenten en producenten. Samen dragen we de winkel, samen maken we kwaliteit betaalbaar, samen delen we de kosten, samen ondersteunen we elkaar. We gaan voor verbinding, eerlijke & transparante handel.
Van welk toekomst dromen jullie?
Wij dromen van een ontmoetingsplek waar een gemeenschap zich verbindt rond gezonde en eerlijke producten. Een plaats waar je niet alleen je boodschappen doet maar ook de tijd neemt: voor een eerlijke koffie, voor een workshop, voor een gesprek met lokale boeren,...Wij dromen van een wereld waar verbinding centraal staat, waar elke stad en dorp zijn VLAS winkel heeft en iedereen toegang krijgt tot betaalbare, gezonde en lokale voeding
-
Ghent Food diaries
Impact van Gent en Garde in beeld voor breder publiek
Wat is precies het plan?
We zullen het werk, aanbod, de impact en de realisaties van de Gentse Voedselraad en haar voedselstrategie ‘Gent en Garde’ in beeld brengen. Via onze Veggie = Halal sociale mediakanalen bereiken we een superdivers publiek aan wie we ook ‘Gent en Garde’ zullen promoten. Maandelijks gaan we digital stories/ reportages (stories & reels) maken over dit rijke Gentse ecosysteem aan initiatieven & de mensen die erachter zitten.
Hoe pakken jullie dat aan?
Er zijn veel evenementen en initiatieven in Gent. In mei is er bijvoorbeeld Gent Smaakt, in juli de Gentse feesten. Maandelijks zullen we een Instagram challenge, een takeover (een partner post stories op onze Instagram) en ook een filmpje (reel) posten. Zo is er in maart een Veggie Challenge. We gaan dit promoten op ons kanaal, waar mensen ons kunnen taggen. Dat zorgt er voor dat de (online-)community en hun bewustzijn over het thema groeien, en motiveert mensen om meer vegetarisch te eten.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
Via onze kanalen bereiken we een publiek dat niet specifiek op zoek is naar vegetarisch of duurzaam eten, maar op die manier wel vaak aangenaam verrast wordt. We presenteren de duurzame thema's.
Naast onze eigen content laten we ook jonge en minder jonge, bekende en minder bekende Gentenaars ons kanaal overnemen. Via deze takeovers tonen zij wat de stad allemaal te bieden heeft om duurzamer om te gaan met onze planeet (verpakkingsvrije winkels, fairtrade koffiezaken, wereldse eethuizen, voedselbedelingsinitiatieven, etc.)
Van welke toekomst dromen jullie?
Eens de reportages goed draaien in Gent hopen we deze uit te rollen naar andere regio’s en steden. Op termijn zouden we ook meer content willen creëren en ons op de online-community focussen. We hopen een super-team te creëren van multiculturele talenten die ook de gemeenschap zullen aanmoedigen om een duurzamere leven te leiden. We hebben hiervoor minstens één extra vaste medewerker nodig.
Vertel het door, want...
…iedereen kan gezond & duurzaam eten. Er zijn veel duurzame & gezonde initiatieven in Gent. En via ‘Veggie = Halal’ storytelling willen onze volgers op een bijzonder mooie manier kennis laten maken met duurzame voeding. We hopen meer mensen te bereiken via onze kanalen zodat ze meer voor duurzame voeding kiezen.
-
Gentse Kweek
Het beste van de Gentse velden recht op je bord
Geert Derycke, initiatiefnemer en coördinator van Gentse Kweek:
"Wie kiest voor in Gent geproduceerde voeding kiest voor topkwaliteit tegen een eerlijke prijs, de laagst mogelijke ecologische voetafdruk én continuïteit van de lokale landbouw."
Landbouw dichter bij de mensen brengen, daar draait het project ‘Gentse Kweek’ om.
Wat is precies het plan?
Veel mensen genieten van het platteland rond Gent om er te fietsen en te wandelen. Maar, in dat idyllische landschap wordt ook hard gewerkt aan onze dagelijkse kost. Topkwaliteit van eigen bodem, dat zien de Genste land- en tuinbouwers natuurlijk het liefst dicht bij huis op tafel verschijnen. Gentse Kweek wil die trots op regionale producten doorgeven aan het brede publiek. Bedoeling is zoveel mogelijk lokale producten in eigen regio te verkopen.
Hoe pakken jullie dat aan?
Met een informatiecampagne en aantrekkelijke activiteiten willen we het brede publiek warm maken voor lokale (landbouw)producten. Gentse Kweek zal, ondermeer, aansluiten bij de jaarlijkse fietstochten van Gentste Buitenband. Er worden nieuwe routes uitgestippeld langs informatieborden en bedrijven. Gentse Kweek zal ook lunchpakketten aanbieden met lekkers uit de regio. Zo maken we er samen belevingsmomenten van die de kloof tussen consument en producent verkleinen.
Met een Gentse boerentafel willen we landbouwers, lokale producenten en de Gentenaars letterlijk rond de tafel brengen.
Wat is het meest straffe aan Gentse Kweek?
Actief toestappen naar voedingsbedrijven om samen te werken rond afzet is niet evident voor de Gentse landbouwers. Het vraagt tijd en middelen. In het kader van duurzame economie en ambitieuze klimaatdoelstellingen is zo’n korte keten een voor de hand liggende keuze.
Van welke toekomst dromen jullie?
Als alles volgens plan verloopt, dan verenigen we met Gentse Kweek zoveel mogelijk lokale landbouwers, telers en verwerkers van lokale producten. Onder het merk ‘Gentse Kweek’ zullen hun regionale topproducten te koop zijn in de meest uiteenlopende Gentse winkels, van buurtwinkel tot grote supermarkt.
Vertel het door, want…
...als 250 000 Gentenaars vaker bewust kiezen voor in Gent geproduceerde voeding, dan varen daar zowel het milieu als de lokale landbouwers en producenten wel bij.
Bij deze nodigen we tegelijk ook de Gentse landbouwers, telers en producenten uit om zich aan te sluiten bij Gentse Kweek.
-
Gents Melkhuisje
Zelfbediening aan de melkautomaat
Elise Verhoeven, initiatiefneemster van Gents Melkhuisje:
"Door zelf eens verse, onbewerkte melk te tappen aan onze automaat ontdek je meer over de oorsprong van ons voedsel."
Het Drongense melkveebedrijf Verhoeven krijgt ondersteuning om een ontmoetingsplek te bouwen. Voorbijgangers zullen er kunnen genieten van een glaasje verse melk uit de automaat en kennismaken met het landbouwbedrijf.
Wat is precies het plan?
Via een automaat kunnen passanten zelf gekoelde melk tappen die vers van de koe komt, en nog geen enkele bewerking ondergaan heeft. Kortom, heerlijke melk die geen afstanden van en naar de fabriek afgelegd heeft, geen industrieel proces ondergaan heeft en bovendien niet verpakt is. Puur natuur.
Daarnaast krijgen wij als landbouwer op die manier een eerlijke prijs voor onze heerlijke melk.
Hoe pakken jullie dat aan?
De bedoeling is dat de consumenten hun eigen herbruikbare fles komen vullen aan de automaat. Dit zorgt ervoor dat er geen afval aan te pas komt. We willen in een andere automaat duurzame verpakkingen voorzien voor wie geen eigen fles mee heeft. Eventueel worden er ook producten van andere landbouwers uit de buurt aangeboden. Naast de automaat zouden we met bankjes ook graag een gezellige plekje creëren waar mensen kunnen genieten van het uitzicht op de wei met koeien.
Daarnaast ontvangen we op onze boerderij geregeld klasgroepen. Ik ben hiervoor aangesloten bij het netwerk van Oost-Vlaanderen ‘Beleef de boerderij’, en bij het Vlaams netwerk ‘Melk 4 Kids’.
Wat is het meest straffe aan Gents Melkhuisje?
Meer nog dan het aanbieden van melk via de automaat, creëren we een pauzeplek in het landbouwgebied. Mensen kunnen er even rusten tijdens een fiets- of wandeltocht, maar het is ook een gelegenheid om even stil te staan bij de werking van een zuivelboerderij. We merken namdelijk dat de connectie met landbouw aan het vervagen is.
Van welke toekomst dromen jullie?
Als alles volgens plan verloopt, dan kan je deze zomer al een bekertje melk komen tappen aan onze automaat. Dit is een eerste stap om mensen meer bewust te maken van waar hun voedsel vandaan komt. Indien mogelijk geven we ook graag een woordje uitleg over de melkproductie.
Vertel het door, want…
…Gents Melkhuisje wil zowel volwassenen als kinderen informeren en meer betrekken bij de stiel. Ook andere landbouwers of lokale bedrijven zijn welkom om aan te sluiten bij het project en producten aan te bieden in een extra automaat.
-
Let’s save food! – Reddingsautomaten
Automaten voor net-niet-vers brood
Mieke Bruggeman, coördinator van Let's save food - Reddingsautomaten
"Onze mensen zijn helden.'
Van alle voeding wordt brood het vaakst weggegooid. Dat is een gigantisch verlies van grondstoffen en energie, terwijl brood van meerdere dagen oud nog perfect eetbaar is. Met de Let’s save food! automaten wil de organisatie zoveel mogelijk ‘oud’ brood redden en zoveel mogelijk Gentenaars bereiken.
Wat is precies het plan?
Let’s save food! haalt al meer dan 2 jaar over heel Gent voedseloverschotten op bij winkels, restaurants, producenten om ze te verdelen aan iedereen die het nodig heeft. Vooral van brood is er een grote overproductie. De 3 huidige verdeelpunten volstaan niet om het weggewerkt te krijgen. Met de subsidie van de Voedselraad gaan we 8 (tweedehands) broodautomaten aankopen om net-niet-vers brood en gebak te verdelen. Omdat we in deze automaten ook andere voedseloverschotten willen aanbieden, noemen we ze ‘reddingsboxen’.
Hoe pakken jullie dat aan?
We plaatsen op meerdere locaties in Gent reddingsautomaten waarin we brood en andere voedingswaren aanbieden. In een eerste fase zal dat in de buurt van de bestaande verdeelpunten van Let’s save food! zijn, maar niet uitsluitend. Deze verdeelpunten zijn vaak gebouwen van de Stad, zijnde de buurtcentra en open huizen. Vrijwilligers die er overdag langskomen om opgehaalde overschotten te leveren kunnen dan - meermaals per dag - de reddingsautomaten aanvullen.
Wat is het meest straffe aan Let’s save food?
Met dit initiatief doen we veel meer dan voedselverspilling tegengaan. Door een netwerk van – ondertussen meer dan 100 - vrijwilligers uit te bouwen, geven we er een sterke sociale meerwaarde aan. De mogelijkheid om het brood aan te bieden via een automaat haalt bovendien de drempel weg die mensen ervan weerhoudt om naar de voedselverdeling te komen.
We bekijken eerst waar we allemaal op moeten letten bij het plaatsen van zo een automaat en gaan ook vooraf in gesprek met alle bakkers die zich in een straal van 500 meter rond de automaat bevinden.
Van welke toekomst dromen jullie?
Als alles volgens plan verloopt, dan staan er binnen het jaar 8 reddingsautomaten in Gent. Gemiddeld kunnen er 50 broden in een automaat. Twee keer per dag vullen is zeker haalbaar, meer zou fijn zijn. Dat betekent minstens 100 mensen geholpen per dag en evenveel broden minder weggegooid. Over 8 locaties wordt dat 800 mensen en broden per dag!
We dromen ervan dat ons initiatief ook buiten Gent opgepikt wordt. Het zou niet mogen zijn dat brood weggegooid wordt, terwijl er mensen honger hebben.
Vertel het door, want…
...we willen meer mensen bereiken: niet enkel kansarmen, maar ook mensen die hun ecologische voetafdruk willen verlagen. Via de automaten komen zij in aanraking met onze werking. Hoe meer bekendheid, hoe meer bewustzijn bij de mensen. Onze ervaring is ook dat we dan meer schenkingen mogen verwachten (zowel van brood als andere overschotten en hopelijk ook van nieuwe automaten). Extra vrijwilligers zijn ook altijd welkom.
Meer info:
Instagram en Facebook: Letssavefood_Gent
-
Gentse gamba’s en groene ‘kaviaar’
Lekkere kruisbestuiving van technologie en biologie
-
Jan D'Hont en Mieke Eggermont initiatiefnemers Gentse gamba's en groene 'kaviaar' -
-
2 Bekijk alle foto's
Jan D'Hont en Mieke Eggermont, initiatiefnemers van Gentse gamba's en groene 'kaviaar':
'"Onze gamba’s hoeven geen vliegtuig te nemen. Ze groeien op zwemafstand van Gent."
Het bedrijf Aatechnics bouwt een pilootinstallatie om op een duurzame manier gamba’s en zeewier (groene kaviaar) te kweken, producten die traditioneel een grote ecologische voetafdruk hebben.
Wat is precies het plan?
We starten een pilootproject in aquacultuur, met name lokale, duurzame kweek van gamba’s, en zeewier ‘Caulerpa’, ook wel groene kaviaar genoemd omdat het zo mooi en lekker is. We ontvangen hiervoor steun van het Europese Visserijfonds.
Aquacultuur is de snelst groeiende tak in voeding. Indien lokaal gekweekt zijn schaaldieren een duurzame bron van proteïnen. Centraal in ons onderzoek staan monitoring en diererenwelzijn.
Bedoeling is om de Gentse gamba’s te verkopen aan Gentse restaurants, en die per boot of per fiets tot in het centrum te brengen.
Hoe pakken jullie dat aan?
De aanpak is een mix van technologie en biologie. We maken gebruik van de meest geavanceerde technologie om 98% van het kweekwater te kunnen recirculeren, en om de integratie van plant en dier in één systeem succesvol te telen. De installatie zal zoveel mogelijk werken met hernieuwbare energie.
Aangezien de technologieontwikkeling de hoofdzaak is, zal de productie eerder beperkt zijn. We mikken op de plaatselijke afzetmarkt van particulieren en restaurants. Ook voor het transport willen we nauw samenwerken met lokale initiatieven en bedrijven om de voedselketen zo kort mogelijk te houden.
Het eerste dat we met de subsidie gaan doen is lokale partners zoeken, samen ideeën ordenen en stroomlijnen Ons marketingplan zal lokaal geïnspireerd, sociaal geëngageerd en duurzaam zijn.
Wat is het meest straffe aan Genste gamba’s en groene kaviaar?
Dierenwelzijn, en meer bepaald het verminderen van stress bij de gamba’s, is hier een prioriteit. Dankzij crossectoriële research en ontwikkelingen vanuit het moederbedrijf Aatechnics, zullen we hierin pionier zijn. Dat gebeurt via monitoring, databeheer, analyse en automatische bijsturing. Hiervoor maken we gebruik van self-learning en artificiële intelligentie om de kweekomstandigheden maximaal op te volgen en te optimaliseren.
Van welke toekomst dromen jullie?
Als alles volgens plan verloopt, dan staan eind 2021 Gentse gamba’s op het menu van enkele lokale restaurants. Voor de groene kaviaar is het een jaartje langer wachten. De pilootinstallatie, gekoppeld aan de gamba-kweekinstallatie is voorzien eind 2022. Deze wordt meegefinancierd door de Vlaamse overheid en de Europese Unie.
Vertel het door, want …
…verse Gentse gamba’s zijn een duurzaam alternatief voor de gamba’s die diepgevroren ingevoerd worden vanuit Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika.
-
-
Bioboot De Goedinge
Recht van het veld via het water naar Gent
Wim Michels en Maarten Cools, bioboeren van De Goedinge:
"We dromen van een drijvende markt waar je allerlei lokale producten kan kopen."
Nooit file voor de bioboeren van De Goedinge! Met hun elektrische boot varen zij wekelijks met de vers geoogste groenten via de Leie tot in het centrum van Gent. Elke dinsdagavond meert de bioboot aan langs De Krook, waar de abonnees hun pakket komen ophalen. Voor het laatste stukje tot bij de restaurants en cateraars wordt de fietskar ingezet.
Wat is precies het plan?
Bioboerderij De Goedinge ligt in Afsnee aan de oever van de Leie. Wat vaak al lachend gezegd werd - de oogst met een bootje naar Gent brengen – is ondertussen realiteit geworden. Toen onze bestelwagen aan vervanging toe was, besloten we om niet meer te investeren in een wagenpark, maar in een elektrische boot en cargofietsen. Op die manier leveren we nu wekelijks aan onze klanten in Gent centrum.
Hoe pakken jullie dat aan?
Omdat we met onze ‘zonneboot’ pioniers zijn, hebben we alles zelf moeten uitzoeken. De boot – eigenlijk een vlot met een dak waar 8 zonnepanelen op liggen – bleek een grotere investering te zijn dan een bestelwagen met dieselmotor. Die meerkost winnen we echter terug omdat er geen brandstofverbruik is en er weinig onderhoudskosten zijn. We lieten ook 2 elektrische fietsen op maat maken om aan de platte karren te koppelen. Daarmee leggen we in de stad de ‘last mile’ af. Een topcombinatie dus!
Wat is het meest straffe aan de zonneboot?
Ons transport (bioboot + cargofietsen) is volledig fossielvrij en stoot geen CO2 uit. Het is een bewuste keuze om een bedrijf te zijn zonder wagenpark. Zo nemen wij onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, zonder in te boeten aan efficiëntie. Integendeel. De waterweg is altijd open. Onze boot staat nooit in de file. We moeten ons geen zorgen maken over circulatieplannen of LEZ-zones. Dankzij de zonnepanelen vervoeren we 1,5 ton zonder 1 druppel diesel of 1 decibel lawaai. En dan hebben we het nog niet gehad over de mentale opkikker. Wie kan dat zeggen van een autorit naar het centrum …?
Van welke toekomst dromen jullie?
We dromen van een tijd waarin wij niet meer de enige boot zijn aan de kade van De Krook. Er zou een hele drijvende markt kunnen plaatsvinden, zoals ‘Marché sur l’Eau’ in Parijs, waar je ook brood, zuivel en andere lokale producten kan kopen. We willen met onze aanpak ook andere bedrijven inspireren tot ecologisch transport via het water.
Vertel het door, want…
...de bioboot is een logische en ecologische manier van transport. Historisch heeft het water altijd een belangrijke functie gehad in Gent. Wij proberen dat nieuw leven in te blazen op een moderne manier. Met de combinatie bioboot / fietskar kan je overal geraken.
Elke bestelwagen minder is een stapje dichter bij de kilmaatdoelstellingen, en bij een nog wijzere stad. Daarvoor zijn we zelfs bereid om onze boot te delen met andere producenten.
-
Lokaalmarkt Gentbrugge
Lekkers van dicht bij huis
-
-
-
2 Bekijk alle foto's
Emily White – Marktverantwoordelijke Lokaalmarkt Gentbrugge:
"Hier leer je het verhaal en het gezicht kennen achter de producten die je koopt.”
Wat is precies het plan?
Lokaalmarkt biedt boeren en producenten een platform waar ze hun producten rechtstreeks aan de consumenten uit hun regio kunnen verkopen.
Hoe pakken jullie dat aan?
In Gentbrugge vindt de Lokaalmarkt elke vrijdag van 15 uur tot 19 uur plaats in de oude brandweerkazerne. Wij zorgen voor de infrastructuur, de betaalmachine en tablets, het online platform, elektriciteit, en zetten wekelijks de kramen en koeltogen klaar. Daarnaast verzorgen we de communicatie (nieuwsbrief, social media, marketingcampagnes, …). Zo houden we voor de boeren en producenten bewust de drempel laag.
Lokaalmarkt is erg toegankelijk en best innovatief: dankzij het centraal betalingssysteem kan de klant alle aankopen in 1 keer afrekenen. Dat is praktisch én hygiënisch, en de verkopers moeten zelf geen kassa beheren. De markt is overdekt en kan dus in alle weersomstandigheden doorgaan. Er is een bar en kinderatelier die van het boodschappen doen een belevenis maken.
Naar aanleiding van de coronamaatregelen werkten we recent ook een click & collect systeem uit. Klanten kunnen nu zowel fysiek als online winkelen. Het is een groot succes.
Wat is het meest straffe aan Lokaalmarkt?
We zijn fier dat het aanbod voor 90% bestaat uit lokale producten, korter kan de keten bijna niet zijn.
Door ons platform zorgen we ervoor dat klanten beseffen waar hun eten vandaan komt en welk gezicht er achter het product zit. Het zijn producten met een verhaal. Meer lokaal eten, betekent ook meer werkgelegenheid in de streek. Want boeren die goed boeren, hebben extra mankracht nodig.
Los van het duurzame verhaal zijn de producten die de boeren en producenten verkopen altijd supervers, seizoensgebonden en van uitstekende kwaliteit. Het aanbod is ondertussen zo uitgebreid dat je zowat alle boodschappen op 1 locatie kan doen en niet nog apart naar de winkel hoeft.
Van welke toekomst dromen jullie?
Er bestaan steeds meer gelijkaardige initiatieven naast elkaar. Op termijn zouden we graag samen met de andere korteketenleveranciers in Gent een samenwerking opstarten, zodat er minder logistieke stromen naast elkaar bestaan.
Vertel het door, want…
… we gaan een tweede markt openen in Gent! Zo kunnen nog meer mensen in een leuke setting het verhaal leren kennen achter tal van lekkere en lokale producten.
-
-
Rabot op je bord
Vrijwilligers toveren met overschotten groenten en fruit
Hilke Van Cauter en Lieselot Everaert:
"Naast koken, kunnen de vrijwilligers hier ook proeven van een warm welkom.”
Wat is precies het plan?
De groenten- en fruitoverschotten van supermarkten en lokale bioboeren worden tegen een zacht prijsje verkocht in de Sociale Kruidenier Rabot. Wat ook daar niet tijdig verkocht raakt, verwerken wij tot lekkere gerechten die in de diepvries of in bokaal lang bewaren. Dat zijn vaak soepen, spreads, confituur, chutney en stoofpotjes.
Omdat het aanbod ‘overschotten’ zo groot is, zochten we een manier om nog meer voedsel te redden van de vuilnisbak. We wilden vooral meer toegevoegde waarde creëren, zonder op te schalen. Daarom startten we een broodjeszaak en verkopen we de producten op markten. Op die manier ontmoeten we onze klanten persoonlijk en kunnen we hen het duurzame verhaal achter ‘Rabot op je bord’ meegeven.
Hoe pakken jullie dat aan?
Voor de bereiding van de gerechten kunnen we rekenen op de hulp van onze vrijwilligers, een toffe mix van leeftijden en culturen. Eén ding hebben ze gemeen: hun enthousiasme voor dit initiatief!
Voor de broodjeszaak hebben we nog geen vaste locatie. Eens de verbouwing van de kerk in de Jozef II-straat rond is, kunnen we daar een stek huren. Ondertussen gebruiken we onze bakfiets om broodjes op bestelling te leveren. De bakfiets kan ook omgebouwd worden tot mobiel marktkraam waarmee we naar de buurtmarkten trekken.
Wat is het meest straffe aan Rabot op je bord?
Voor onze vrijwilligers draait het om veel meer dan ‘koken’. Het sociale aspect is minstens even belangrijk. Mensen van verschillende culturen en leeftijd ontmoeten elkaar in een ongedwongen setting. Vrijwilligers hoeven geen intakegesprek te doen. Ze moeten zelfs geen vast engagement aangaan. We houden het bewust laagdrempelig. Momenteel is de vraag om te mogen meewerken groter dan het aanbod.
Van welke toekomst dromen jullie?
Onze eerste bekommernis nu is om een vaste stek te vinden voor de broodjeszaak.
Daarnaast willen we nog meer open zijn naar de wijk en nog meer samenwerking opzoeken met andere buurtorganisaties.
Het vrijwilligerswerk zouden we in vaste opleidingstrajecten willen kunnen aanbieden, zodat we de vrijwilligers echt een attest kunnen meegeven. We willen ook een sensibiliserende rol spelen en een kenniscentrum en workshops rond bewaartechnieken aanbieden.
Vertel het door, want…
…Rabot op je bord is er voor iedereen! We verkopen onze spreads, soep, chutney en stoofpotjes in de Sociale Kruidenier, maar ook op lokale boerenmarkten en in enkele Gentse zaken, zoals OHNE en Akker & Ambacht. Ook Gentse bedrijven kunnen bij ons broodjes bestellen voor vergaderingen. We leveren de broodjes dan met de bakfiets.
-
PachaGreens
Omdat microgroenten zoveel meer zijn dan bordversiering
Tom De Windt, oprichter en zaakvoerder PachaGreens:
"Microgroenten zijn tot 30 keer voedzamer dan de volgroeide groente."
Wat is precies het plan?
We zetten als een van de eerste in België een professionele kwekerij van microgroenten op. Microgroenten zijn plantjes die zeer jong geoogst worden, net na het stadium van kiem of scheut. Geen miniversie van groenten, dus, maar het plantje bevat wel al alle aanwezige goede eigenschappen ervan.
Omdat microgroenten zo voedzaam zijn, is het eigenlijk zonde om ze louter als decoratie te gebruiken in restaurants. Je kan ze gebruiken als salade, en dan eet je een volwaardige groente. Daarom willen we met PachaGreens deze supergezonde microgroenten toegankelijk maken voor iedereen.
Hoe pakken jullie dat aan?
Warmte, licht en een substraat om op te kweken, meer heb je niet nodig om microgroenten te telen. Omdat we pioniers zijn in de teelt van microgroenten hebben we het allemaal een beetje zelf moeten uitzoeken. In het begin gebruikten we hennep als substraat, maar door de hoge kostprijs en moeilijke bevoorrading zijn we op zoek moeten gaan naar een alternatief. Nu experimenteren we met een houtsubstraat. De teelt is repetitief en na 7 à 10 dagen kan je oogsten. Dit maakt het mogelijk om op een beperkte oppervlakte een grote productie te verwezenlijken. Ons assortiment bestaat ondertussen uit een 12-tal variëteiten: broccoli, rode kool, paksoi, 3 soorten radijs, mosterd, mizuna, 2 soorten erwt, zonnebloem, …
Om de microgroenten ook in de gewone huishoudens op tafel te krijgen, hebben we bewust ingezet op de retail in plaats van op de horeca. Dat bleek een goeie zet, want PachaGreens is nu in steeds meer winkels te koop.
Wat is het meest straffe aan PachaGreens?
Microgroenten zijn tot 30 keer voedzamer dan de volgroeide groente. Bovendien kweken we ze uit biozaden en volledig vrij van chemicaliën en pesticiden.
Van welke toekomst dromen jullie?
We streven naar een gesloten cyclus, waarbij we het substraat kunnen hergebruiken voor een andere teelt, zoals champignons. Die halen bovendien op een natuurlijke manier CO2 uit het substraat, dat dan weer gebruikt kan worden door de groenten. Maar het is een grote uitdaging om alles financieel rendabel te krijgen.
Ook op het vlak van energie hebben we nog dromen. Onze locatie is een voormalige sierteeltserre met verwarming op gas. Helemaal in lijn met de klimaatdoelstellingen van de Stad Gent willen we duurzamer en efficiënter omgaan met energie. Daarom kijken we uit naar een nieuwe locatie waar we niet de hele ruimte hoeven te verwarmen, maar enkel de zaaibedden.
Vertel het door, want…
…microgroenten zijn supergezond voor iedereen. Als particulier kan je ze nu – eindelijk - in een aantal winkels, zoals Bioplanet, CRU en heel wat lokale AD Delhaizes, kopen. Ze zitten ook wekelijks in de pakketten van de Oost-Vlaamse voedselteams.
-
't Overeten
Toegang tot gezonde voeding voor iedereen in de Dampoortwijk
Nele Van Arnhem, Jel Keymeulen en een aantal van het vrijwilligersteam:
“Onze bewonersploeg tovert al jaren vrijwillig en vol liefde gezonde maaltijden voor iedereen in de wijk”
Mobiele Keuken ’t Overeten verenigt bewoners, wijkorganisaties en sympathisanten uit de Dampoortwijk door samen te koken en samen te eten.
Wat is precies het plan?
Al jaren is er een grote nood aan een gezonde, duurzame en betaalbare eetgelegenheid in de Dampoortwijk. Met ’t Overeten wilden we daar iets aan doen. In 2018 vonden we een vriendengroep bereid om een mobiele keuken voor ons te bouwen en te financieren. En zo zijn we met ons signaal ‘nood aan betaalbare gezonde voeding voor iedereen’ verder aan de slag gegaan.
We bieden op verschillende plaatsen in de wijk een gezonde maaltijd aan tegen vrije bijdrage. Zo zorgen we voor laagdrempelige ontmoetingskansen en onderzoeken we de mogelijkheid om een solidair buurtrestaurant uit te bouwen in de Dampoortwijk.
Hoe pakken jullie dat aan?
Samen met bewoners-vrijwilligers bereiden we om de twee weken een gezonde maaltijd. De verse ingrediënten zijn voedseloverschotten van Foodsavers, dus het is altijd wel improviseren met wat voorhanden is. We hebben een vaste ploeg van 15 kokers, maar er zijn altijd meer eters. Tijdens corona konden we enkel take-away organiseren. Zodra het kan, trekken we weer de wijk in.
We kozen voor een mobiele keuken, dit geeft ons de kans om te experimenteren op verschillende locaties, om naar de buurtbewoners toe te gaan en het project kenbaar te maken in de wijk. Tegelijk blijven we de nood signaliseren aan het beleid.
Wat is het meest straffe aan ‘t Overeten?
We maken onze naam waar in de twee betekenissen van het woord: het gaat ‘over eten’, maar het is ook een beetje ‘toveren’ wat we doen. Door samen te koken, en samen te eten creëren we waardevolle ontmoetingen. We hebben ook leren toveren met voedseloverschotten.
Van welke toekomst dromen jullie?
We willen onze bewonersploeg verder kunnen blijven uitrollen op de wijk, zodat betaalbare voeding voor iedereen bereikbaar is en dit een moment van ontmoeting blijft. Daarnaast hopen we dat ’t Overeten binnen het stadsvernieuwingsproject ‘En route’ een plekje krijgt in het solidair restaurant dat gepland is in de kerk. Voor onze bewonersploeg, die al jaren vrijwillig volhardt en zich telkens opnieuw vol liefde inzet voor de wijk, zou dit de mooiste waardering zijn voor hun jarenlange inzet. De kerkrenovatie zou af zijn tegen 2025.
Vertel het door, want…
…als je ’t Overeten tegenkomt op de woensdagse boerenmarkt op het Heilig Hartplein, of als je ons ziet pannenkoeken bakken op een buurtfeest of op de voetbal, weet dan dat het om zoveel meer gaat dan zomaar wat koken. Dit is een project van en door bewoners, met aandacht voor lokale keten, vermijden van voedselverspilling, en het creëren van ontmoetingsmomenten in de buurt. Ook wie niet meekookt kan genieten van betaalbare, gezonde voeding.
-
In uwe frigo
Een project van FoodWIN & TalentIndex: Koelkastmanagement voorkomt verspilling
Hanne Heymans:
"We bundelen de krachten om huishoudhulpen op te leiden tot ware koelkastmanagers".
De hoeveelheid voedsel die weggegooid wordt bij mensen thuis is waanzinnig groot. Maar gezinnen zijn een moeilijke doelgroep: bij mensen binnen geraken is niet gemakkelijk… En dat is exact wat het project ‘In Uwe Frigo’ doet.
Wat is precies het plan?
We stelden ons de vraag: ‘Hoe komen we nu bij de mensen thuis?’ En draaiden die om naar ‘wie komt er bij mensen thuis?’ Het antwoord is eenvoudig, want één op de vijf huishoudens heeft een huishoudhulp. In dit project zijn zij de hoofdrolspelers. Zij komen bij de mensen thuis. Zij kruipen ‘in uwe frigo’. Dat doen we dankzij een uniek partnerschap tussen FoodWIN, een organisatie die tegen voedselverspilling strijdt, en TalentIndex, een ethisch opleidingsbureau dat zich inzet voor huishoudhulpen. We bundelen de krachten om huishoudhulpen op te leiden tot ware koelkastmanagers. Zo pakken we huishoudelijke voedselverspilling aan bij de kern.
Hoe pakken jullie dat aan?
We leiden Gentse huishoudhulpen op tot koelkastmanagers en leren hen hoe ze de koelkast niet alleen proper maken, maar ook hoe ze deze optimaal schikken. Dat zijn twee enorm belangrijke factoren voor het verminderen van voedselverspilling. Ook de klant, waar de poetshulp aan de slag is, krijgt een opleiding tegen voedselverspilling. Wist je, bijvoorbeeld, dat in een statische koelkast er een temperatuursverschil is van zo’n 7 graden tussen de boven- en onderkant? Alleen al door eten op de juiste plek te bewaren, blijft het langer goed. De huishoudhulpen en deelnemers krijgen bovendien enkele nuttige hulpmiddelen die hen het verspillingsvrije leven nog wat gemakkelijker maken.
Wat is het meest straffe aan In Uwe Frigo?
Alleen al in de Gentse huishoudens wordt zó veel voedsel weggegooid, dat je met alle vuilzakken een rij kan maken van aan het Gravensteen tot in het centrum van Berlijn. En dat elk jaar opnieuw.
De gezinnen meten voor en na de interventies hun voedselverspilling, en geven ons zo inzicht in de resultaten van het traject.
Van welke toekomst dromen jullie?
We beginnen bij de ongeveer 50.000 Gentenaren met een huishoudhulp. Eens op gang, kunnen we die impact gemakkelijk uitbreiden.
Vertel het door, want…
… een gezin kan tot 369 euro besparen door komaf te maken met voedselverspilling. Duik dus maar snel in uwe frigo!
-
Veggie = halal
(H)eerlijke catering/workshops die de vegetarische en halal wereldkeuken combineren
Amani El Haddad - sociaal cultureel werker in Gent:
“Veggie is het meest inclusieve dieet dat past in heel veel geloofsgemeenschappen.”Veggie = Halal is een sociale onderneming waar vrouwen met verschillende roots de catering verzorgen voor evenementen. Alle gerechten zijn plantaardig, en dus halal.
Wat is precies het plan?
Door de catering te verzorgen op evenementen, vaak in de socio-culturele sector, brengen we een breed publiek in contact met vegetarische en dus halal voeding. Eén van de doelstellingen van ons platform is een ruimere en positievere beeldvorming creëren rond ‘halal’. Halal wordt vaak enkel met vlees geassocieerd, maar heeft een veel bredere betekenis. Het gaat over een ethische basishouding in het hele consumptiepatroon. De heerlijke, plantaardige gerechten uit de wereldkeuken tonen dat op een positieve manier.
Hoe pakken jullie dat aan?
Het kookteam bestaat uit vrouwen uit verschillende Gentse wijken, met verschillende levensbeschouwingen, maar allen met een migratieachtergrond en een gemeenschappelijke passie voor koken. Zij kennen het geheim van de beste Turkse baklava, Marokkaanse tajine, Russische Borsjtsj, ... Maar evengoed bakken ze ook Vlaamse wafels.
Eten heeft verbindende factor en koken is een leertraject waarbij de dames ook groeien in vaardigheden buiten de keuken. We willen vooral kansen creëren om hen te laten doorstromen naar de arbeidsmarkt. Bedoeling is een antwoord te bieden voor vrouwen die wel willen werken, maar voor wie de statuten of familiale situatie het niet altijd mogelijk maken om een fulltime job uit te oefenen.
Wat is het meest straffe aan Veggie = Halal?
Onze eigen achterban, mensen met een migratieachtergrond, vroeg zelf naar vegetarische alternatieven voor traditionele gerechten. Veggie is trouwens een heel inclusief dieet dat past in heel veel geloofsgemeenschappen.
Via de catering bereiken we ook een publiek dat niet specifiek op zoek is naar halal of naar veggie, maar op die manier wel vaak aangenaam verrast wordt. We presenteren de gerechten in hippe ‘jars’: glazen bokalen met een label op groeipapier. Daarop vermelden we ook altijd de naam van de kokkin die het gerecht bereid heeft. Na het eten kan je het zaadjespapier planten in de weckpot, die zo een tweede leven krijgt.
Van welke toekomst dromen jullie?
Eens de catering goed draait in Gent hopen we deze uit te rollen in andere regio’s. Op termijn zouden we ook willen werken met voedseloverschotten, maar daar komt veel coördinatie bij kijken. We hebben hiervoor minstens een extra vaste medewerker nodig.
Vertel het door, want...
…het eten is bijzonder lekker! De dames zijn bijzonder getalenteerd en gemotiveerd. En ‘Veggie = Halal’ is een bijzonder mooie manier om kennis te maken met nieuwe voeding. Elk bedrijf of organisatie kan een beroep doen op onze catering. Veggie = Halal kookt voor groepen vanaf 20 personen.
Bezoek Veggie = halal op Facebook en Instagram
-
Buurtfruit Gent
Pluk zelf de vruchten uit je buurt
Jasmien Wildemeersch:
“Dit is de allerkortste keten. Je plukt zelf de vruchten uit je buurt.”
Waarom zou je nog een appel uit Nieuw-Zeeland kopen in de supermarkt als je, samen met je buren, kan proeven van zelf geplukte appels, kersen, mispels, noten uit het park in je buurt? Of als je anderen gelukkig kan maken met het teveel aan fruit in jouw tuin? Winst voor iedereen, inclusief het klimaat, want minder voedsel gaat verloren en er worden geen voedselkilometers afgelegd.
Wat is precies het plan?
In steden staan vaak veel fruit- en notenbomen of bessenstruiken op publiek domein, maar de vruchten worden niet geoogst. Dat heeft verschillende redenen:
- Inwoners weten niet waar er publiek fruit beschikbaar is;
- Ze weten niet dat ze het mogen plukken;
- Veel mensen hebben niet meer voldoende kennis om rijp fruit te herkennen;
- Veel mensen hebben niet het juiste materiaal (plukstokken) om te oogsten in hoogstambomen.
We gaan voedselverspilling tegen, zorgen dat gezond fruit uit eigen stad voor elke Gentenaar beschikbaar wordt en bevorderen sociale cohesie door ervoor te zorgen dat er minder fruit verloren gaat in Gent. Zo kunnen we de inwoners voorzien van een alsmaar groter aanbod aan gratis en gezond fruit uit eigen omgeving.
Ook rond bewaring en verwerking van fruit is er nood aan kennis. Eens die kennis opnieuw door meer mensen verworven is, zal ze ook breder gedeeld worden.
Hoe pakken jullie dat aan?
We zorgen ervoor dat het publiek fruit door iedereen gekend is en geplukt kan worden, en dit via 3 acties:
- Velt en de groendienst van Stad Gent maakten samen een interactieve inventaris, waarin zowel publiek fruit als privé-aanbod in de toekomst aangevuld kan blijven worden op de site van Gent-en-Garde.
- We organiseren gezamenlijke plukmomenten samen met/onder begeleiding van de vrijwilligers van Pluk. Zij plukken al op kleinere schaal overtollig fruit in de stad en verwerken het tot sap, stroop of cider.
- Pilootproject met workshops rond fruitverwerking en biodiversiteit in 1 Gentse wijk samen met een sociale organisatie uit de buurt.
Wat is het meest straffe aan Buurtfruit?
Maar liefst 33 plaatsen met 361 bomen bracht Velt, samen met de groendienst in kaart.
Je vindt ze op publiek toegankelijke plekken of op semi-publieke plaatsen zoals ziekenhuizen, woonzorgcentra en scholen. Niet alleen appels en peren, maar ook mispels, kersen, pruimen, noten, kweeperen en kersen zijn goed voor enkele maanden pluk- en snoepplezier voor iedereen.
Op www.stad.gent/buurtfruit vind je een link naar de digitale kaart van Gent en Garde met daarop alle stadsboomgaarden en plukplekken waar je gratis mag plukken.
In 2020 werd maar liefst 3.5 ton fruit geplukt, goed voor 1500 liter sap en ook nog stroop en cider.
Naast het tegengaan van voedselverspilling brengt samen plukken en delen mensen van verschillende achtergrond bij mekaar. Gezond Gents fruit komt ter beschikking van élke Gentenaar.
Van welke toekomst dromen jullie?
Geen enkele appel of mispel zou nog verloren mogen gaan. We zijn blij dat er elk jaar meer bomen en plukplekken geregistreerd worden op de kaart, zowel van privépersonen die fruit willen delen, als uit het (semi-)publiek domein.
Het is een droom die ondertussen al op verschillende plaatsen uitkomt. Dit project inspireert andere steden en gemeentes tot gelijkaardige actie. En Gent gaat nog een stapje verder door de bestaande moestuinondersteuning voor scholen en particulieren uit te breiden naar fruit. Zo zullen nog meer Gentenaars de geneugten van eigen fruit en bessen kweken leren kennen. Dat gebeurt ondertussen via Gent en Garde en de scholen- en moestuinwerking.
Vertel het door, want…
... wie zelf te veel fruit in de tuin heeft en dit door anderen wil laten plukken, kan zijn of haar aanbod ook op de kaart laten zetten.
-
'Surplus' van De Wassende Maan
Lokaal geoogst, kraakvers opgepot
-
-
-
2 Bekijk alle foto's
Jan Vanhuysse, coördinator:
"De ingrediënten worden geteeld, verwerkt en verkocht binnen een straal van max. 50 km."
Bij De Wassende Maan weten ze als geen ander hoe - heerlijk -onvoorspelbaar de natuur kan zijn … Heerlijk, tenminste als je een duurzame oplossing vindt om ook van de oogsoverschotten nog iets te maken. Met ‘Surplus’ maakt De Wassende Maan er lekkere, lokale producten mee.
Wat is precies het plan?
Dankzij ons abonnementensysteem kunnen we de productie van groenten en fruit daar vrij accuraat op afstemmen. Alleen, de natuur heb je nooit helemaal in de hand. Overproductie gaat naar de groothandel, en we schenken ook aan goeie doelen, maar dan nog gebeurt het dat er erg veel is van een bepaalde teelt. En wat zegt grootmoeders wijsheid dan? Verwerk het tot soep, sap, confituur, … zodat er van die kostbare oogst niets verloren gaat.
Zo ontstond het plan om ‘Surplus’ te ontwikkelen: bewaarbare producten, gemaakt van lokale oogstoverschotten.
Hoe pakken jullie dat aan?
Ons nobel plan bleek minder eenvoudig dan verwacht. Het zelf verwerken van groenten en fruit moet aan zoveel voorschriften voldoen dat het op termijn niet haalbaar was. Daarom beslisten we om ‘Surplus’ uit te besteden. Zo werken we, onder meer, samen met een lokale fruitperser om de rode bieten op overschot te verwerken tot appel-rodebietensap. De appels zijn dan afkomstig van lokale bioboeren. Ook van aardbeien en rabarber maken we gemengd sap. Omdat het overschot daar niet altijd volumineus genoeg is voor de fruitpers, vriezen we de vruchten eerst in porties in. Een cateraar uit Sint-Martens-Latem verwerkt de pompoen, prei en andere oogstoverschotten tot soep. We verkopen deze sappen en soepen in de eigen biowinkel in Astene en via de webshop. Onze coöperanten helpen ook met de promotie.
Wat is het meest straffe aan Surplus?
In elk opzicht is Surplus een toonvoorbeeld van korte keten: de ingrediënten worden geteeld, verwerkt en verkocht binnen een straal van max. 50 km. Een extra uitdaging is dat ook de cateraars over biocertificatie moeten beschikken. En, naast het ecologische aspect hebben we aandacht voor het sociale, zoals de samenwerking met vzw Compaan.
Van welke toekomst dromen jullie?
Zelf verkochten we al zo’n 3.000 flessen sap en soep via onze biowinkel en webshop. Het zou fantastisch zijn als alle fruit- en groententelers hetzelfde principe toepassen, en dat ‘Surplus’ een overkoepelend logo wordt. Oogstoverschotten zijn namelijk onvermijdelijk. Ook een tekort kan trouwens een overschot zijn, bijvoorbeeld als er van een teelt te weinig oogst is om de 1.500 abonneepakketten te vullen.
Vertel het door, want…
...het label ‘SURPLUS – Lokaal geoogst, kraakvers opgepot’ zal de komende tijd steeds meer opduiken. Of het nu een potje confituur is, of een fles soep of sap, je bent altijd zeker van een heerlijk product met eerlijke ingrediënten van bij ons.
-
-
De Beelaerthoeve
Zorgt voor de eerste biomelk van Gentse bodem
Steven De Roo, eigenaar van de Beelaerthoeve:
“Biologische landbouw is onmisbaar voor een klimaatneutraal Gent.”
In het zuidwesten van Gent bloeit er iets moois. In 2018 startte De Goedinge met een zelfplukboerderij en dat inspireerde buur en landbouwer Steven De Roo, die een melkveebedrijf runt. Hij produceert vanaf 2023 de eerste verse biomelk uit Gent.
Wat is precies het plan?
Ons melkveebedrijf telt momenteel zo’n 130 koeien en heel wat jongvee. We doen al generaties lang aan conventionele landbouw, maar nu is het tijd om over te stappen naar een volledig biologische melkproductie.
Hoe pakken jullie dat aan?
Eind april 2022 schakelen we over op de biologische teelt van ons veevoeder. Daarbij vervangen we een groot deel van onze maïsplanten door vlinderbloemige gewassen zoals veldbonen, klaver, erwten en luzerne. Die zijn in staat om stikstof uit de lucht te fixeren met hun wortelgestel en zorgen zo voor een natuurlijke vorm van bemesting. Kunstmest met stikstof is dan niet langer nodig.
Tegen april 2023 kunnen we onze dieren volledig biologisch voederen. Zes maanden later is de eerste biologische melk klaar, die we willen verkopen via de korte keten. We denken dan bijvoorbeeld aan een melkautomaat of aan onze buren van zelfplukboerderij De Goedinge.
Daarnaast willen we nog meer verduurzamen door onze kringlopen te sluiten. Regenwater opvangen en zuiveren tot drinkwater voor onze koeien, mest lokaal gebruiken, enzovoort.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
Overschakelen van conventionele landbouw naar biolandbouw is niet evident. Heel wat machines en materialen voldoen niet en je moet opnieuw investeren. Het vee heeft ook veel meer graasruimte nodig om aan de normen te voldoen.
We staan dus voor een grote uitdaging! Maar de beloning is groot, want de Beelaerthoeve wordt het eerste melkveebedrijf op Gents grondgebied dat overstapt naar bio.
Van welke toekomst dromen jullie?
We willen kringlopen zo veel mogelijk sluiten. Vandaag wisselen we bijvoorbeeld al landbouwgrond met onze collega’s van De Goedinge. Maar we kunnen zulke samenwerkingen, ook met andere partners, nog versterken.
In de toekomst kan onze biomest gebruikt worden op de akkers van De Goedinge. Of kunnen we de leden van de zelfplukboerderij biologische zuivelproducten aanbieden. De eerste biomelk en -kaas van Gentse bodem, natuurlijk!
Vertel het door, want …
… biologische landbouw is onmisbaar voor een klimaatneutraal Gent. We zijn dan wel pioniers, maar we hopen dat vele Gentse landbouwers ons voorbeeld volgen.
-
Kookploeg Gent Solidair
Enthousiaste vrijwilligers die gratis koken voor hun medemens
Bert Buysse, hoofdcoördinator Kookploeg Gent Solidair:
“We zien onszelf liever overbodig worden. Maar zolang de gerechten nodig zijn, zullen we ons beste beentje voorzetten!”
Wie krap bij kas zit en nood heeft aan een warme maaltijd, kan in Gent onder andere terecht bij Kookploeg Gent Solidair. Dat is een enthousiaste vereniging van kooklustige vrijwilligers, die gratis gerechten bereiden.
Wat is precies het plan?
We willen onze huidige werking versterken en professionaliseren met een duidelijke ecologische en klimaatvriendelijke insteek.
We gaan vooral meer inzetten op het gebruik van voedseloverschotten als grondstof voor onze maaltijden, zonder in te boeten aan kwaliteit. Partners als Let’s Save Food hebben vaak veel gezonde ingrediënten over die anders weggegooid worden. Wij willen zowel aan onze eters als onze vrijwilligers laten zien dat je ook daarmee lekkere en gezonde gerechten kan maken.
Daarnaast verkleinen we onze afvalberg met herbruikbare verpakkingen. We gaan dus voor gezond én groen!
Hoe pakken jullie dat aan?
We installeren alvast een professioneel koelsysteem. De voedselveiligheid in België is – terecht – heel streng en we willen dan ook conform de normen werken. We leiden onze vrijwilligers op rond dit thema en zullen de koeling delen met onze partners. Samen sterk!
Daarnaast gaan we meer inzetten op gezonde voeding en vegangerechten. We laten onze eters en vrijwilligers kennismaken met de mogelijkheden en tonen dat vegan niet duur hoeft te zijn.
Als laatste introduceren we ook meer herbruikbare verpakkingen. Daarmee willen we aantonen dat mensen met minder budget ook klimaat- en milieubewuste keuzes kunnen maken, als daar een systeem voor bestaat met wederzijds respect en vertrouwen.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
Als relatief nieuwe vereniging hebben we nog heel wat werk voor de boeg. Daarnaast gaan we volop voor een groene groei door onze afvalberg te verkleinen. In combinatie met het redden van voedseloverschotten wordt dat een grote uitdaging. Maar het is vooral straf dat we dit samen kunnen doen met de Voedselraad en het Gentse Solidariteitsfonds, dat steeds klaarstaat met advies.
Van welke toekomst dromen jullie?
We hopen op termijn met 75% voedseloverschotten te werken, een duizendtal herbruikbare verpakkingen in omloop te hebben en maaltijden op maat van de eters af te leveren. Lekkere, gezonde en voedzame gerechten voor mensen die het écht goed kunnen gebruiken.
Daarnaast willen we werkingen in het sociale middenveld nog meer en nog beter ondersteunen met maaltijden waar wij én zij trots op zijn. We zien onszelf natuurlijk liever overbodig worden. Maar zolang de gerechten nodig zijn, zullen we ons beste beentje voorzetten!
Vertel het door, want …
… wij zijn een heel enthousiaste groep die steeds op zoek is naar nieuwe inzichten en expertises om ons vooruit te helpen. Als relatief nieuwe werking hebben we nog veel kansen te bieden aan zij die willen meewerken aan onze groei. Chauffeur, (hoofd)chef, planner, expert, manusje-van-alles … Iedereen welgekomen!
-
Generation Food
Een innovatief netwerkconcept over duurzame voeding en de voedselketen
Karl Magnus, coördinator Generation Food:
“Het gaat bij ons verder dan een klassiek netwerkverhaal. We proberen ook daadwerkelijk een impact te hebben door de juiste mensen en ondernemers bij elkaar te zetten.”
Veel ondernemers worstelen met vragen rond duurzame voeding en de voedselketen. Vaak zoeken ze enkel in hun eigen netwerk naar antwoorden. Generation Food wil hen samenbrengen met burgers en organisaties om oplossingen te vinden voor de uitdagingen die ze ervaren.
Wat is precies het plan?
Met Generation Food geven we ruimte aan ondernemers om hun verdienmodel rond duurzame voedselproductie op punt te zetten. Dat doen we door events te organiseren waarop ze met elkaar en met geëngageerde burgers of experts in contact kunnen komen.
We rekenen daarbij op de expertise van verschillende partners, die ervan overtuigd zijn dat een duurzaam voedselsysteem een zoektocht is waarin ondernemers een belangrijke rol spelen.
Hoe pakken jullie dat aan?
In Gent willen we een netwerkevenement en een reeks ‘dinner hacks’ organiseren. Daarbij brengen we ondernemers en burgers dichter bij elkaar en laten we ze werken aan duurzame oplossingen voor een bepaald probleem.
Zo’n dinner hack gaat als volgt: tijdens een aperomoment brengt een landbouw- of voedingsondernemer een probleemstelling naar voren. Daarna bedenken de deelnemers oplossingen terwijl ze samen eten maken. Onder begeleiding van een lokale chef-kok bereiden ze een volledig driegangenmenu.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
Er zijn al verschillende trajecten voor ondernemers waarbij men naar oplossingen zoekt, vaak toegespitst op één bepaalde sector of doelgroep. Toch zijn er nog veel zaakvoeders die zoekende zijn. Bovendien doen mensen nog te vaak een beroep op hun eigen netwerk.
Met Generation Food willen we dit openbreken, over de sectoren en doelgroepen heen. Door burgers en andere actoren te betrekken, creëren we ook onmiddellijk draagkracht voor het product van de ondernemer en krijgt die ook snel waardevolle feedback.
Het gaat bij ons dus verder dan een klassiek netwerkverhaal. We proberen ook daadwerkelijk een impact te hebben door de juiste mensen en ondernemers bij elkaar te zetten.
Van welke toekomst dromen jullie?
Generation Food wil in heel Vlaanderen lokale ondernemers in contact brengen met burgers en hen uitdagen om vragen rond duurzame voeding aan te pakken.
In de stuurgroep zitten verschillende expertorganisaties: PROEF, Rikolto, Boerenbond, UCLL, KU Leuven, KBC, Stad Leuven en EIT Food. Dankzij hun positie in het voedselsysteem en hun netwerk hebben ze inzicht op verschillende uitdagingen en vragen rond dit thema. Op deze manier kan Generation Food effectief werk maken van oplossingen in het voedselvraagstuk.
Bovendien proberen we de beweging zo veel mogelijk te verbinden met bestaande initiatieven. Zo werd Generation Food in Leuven nauw gelinkt aan de Leuvense voedselstrategie. Het is onze ambitie om ook in andere regio’s samen te werken met bestaande initiatieven en lokale partners om zo nationaal het verschil te kunnen maken.
Vertel het door, want …
… ons project wordt gedragen door burgers en enthousiastelingen die willen meebouwen aan een duurzame voedingsketen. We hebben dus jullie hulp nodig om de ondernemers te ondersteunen en mee te helpen aan duurzame en gezonde voeding voor iedereen!
-
Aroma's, koken met de oma's en opa's
Brengt studenten en ouderen dichter bij elkaar tijdens kookmomenten
Ben Bogaert en Maurice Callebaut, initiatiefnemers van Aroma’s, koken met de oma’s en opa’s:
“Naast het verbinden van jong en oud, zoals olie en ei in een geslaagde mayonaise, hopen we ook een grote positieve impact te hebben in de strijd tegen voedselverspilling.”
Gentse studenten hebben vaak weinig kookervaring. Eenzaamheid is dan weer een probleem dat heel veel oudere inwoners treft. Aroma’s, koken met de oma’s en opa’s brengt deze twee generaties samen tijdens gezellige kooksessies. Een uniek initiatief waarbij ze bovendien met voedseloverschotten zullen werken.
Wat is precies het plan?
Steeds meer oudere mensen en studenten voelen zich regelmatig eenzaam. Ook in Gent, waar er 45.000 65-plussers wonen, is dat het geval. Aroma’s trekt met mes en vork ten strijde tegen dit probleem, door hen met elkaar in contact te brengen via informele kookmomenten. Daarbij toveren we voedseloverschotten om tot lekkere gerechten en kunnen jong en oud hun kook- en levenservaringen met elkaar delen tijdens een gezellige maaltijd.
Hoe pakken jullie dat aan?
Vanaf februari 2022 organiseren we elke week een kookavond op een vaste dag. Voor onze ingrediënten werken we samen met herverdelers van voedsel zoals Let’s Save Food en zetten we in op de korte keten als we extra, specifieke ingrediënten nodig hebben. Op deze manier leren we samen bij over wat we nog allemaal met voedseloverschotten kunnen doen.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
We werken samen met twee verschillende generaties die op een andere manier met voedsel omgaan. Voor ouderen en jongeren is het een kans om, met voedsel als raakvlak, in contact te komen met elkaar en kennis en ervaring uit te wisselen. Op deze manier verzekeren we dat de traditionele gerechten van de oma’s en opa’s niet zomaar verloren gaan.
Van welke toekomst dromen jullie?
In onze dromen werken we op verschillende locaties in Gent waarbij ouderen en studenten elke week kunnen uitkijken naar de kookmomenten. Naast het verbinden van jong en oud, zoals olie en ei in een geslaagde mayonaise, hopen we ook een grote positieve impact te hebben in de strijd tegen voedselverspilling in Gent.
Vertel het door, want …
… wie zin heeft om één of meerdere dinsdagen samen te koken en te tafelen, is zeker welkom! Neem alvast een kijkje op onze website en contacteer ons via het invulformulier of stuur ons een mail!
Website Aroma's, koken met oma's en opa's
-
Voeding en Arbeid
Wekenlijkse boerenmarkt op de parking van Volvo Cars
Elias Vlerick, initiatiefnemer Voeding en Arbeid:
“We willen hieruit lessen trekken om in andere ondernemingen gelijkaardige initiatieven te stimuleren.”
Boer’nBuurthuis Sint-Amandsberg slaat de handen in elkaar met vier Gentse landbouwbedrijven en Volvo Cars. Samen zullen ze wekelijks een boerenmarkt organiseren op de parking van de autofabrikant. Zo kunnen de werknemers makkelijk gezonde, lokale voeding bestellen en krijgen ze meer voeling met de landbouwsector.
Wat is precies het plan?
We starten een wekelijkse boerenmarkt op de parking van Volvo Cars. We zien dit als de eerste van meerdere markten die we helpen opstarten in of aan bedrijven. Hiermee spelen we in op de toenemende aandacht voor gezonde voeding in de wereld van de arbeid.
Voor ons is dit bovendien een aanknopingspunt om de band tussen de producent van de voeding (de landbouwer) en de consument (de werknemer) te versterken.
Hoe pakken jullie dat aan?
We doen een beroep op de ervaring van de landbouwers van de Gentse boerenmarkten. Samen met hen zetten we een webwinkel op poten waar de werknemers fruit, groenten, vlees, zuivel en andere producten kunnen bestellen. Afhalen gebeurt op de parking van Volvo Cars, op een vast moment in de week na hun shift.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
Straf is dat wij de scheiding tussen de producent van voeding en de werkvloer doorprikken. Dat zijn géén twee gescheiden werelden. Voeding – en dus landbouwers – zijn overal!
Van welke toekomst dromen jullie?
We zien dit project als een deel van een noodzakelijke evolutie waarbij er meer aandacht is voor de landbouwer als producent van onze voeding.
We willen hieruit ook lessen trekken om in andere ondernemingen gelijkaardige initiatieven te stimuleren. Dat kan zijn in de vorm van een boerenmarkt, of iets anders. Waarom bijvoorbeeld ook niet streven naar zo veel mogelijk goed draaiende keukens in bedrijven, waarbij lokale boeren producten leveren voor gezonde voeding?
Vertel het door, want …
… bedrijven worden geconfronteerd met een stijgend ziekteverzuim. Het aantal burn-outs en andere mentale en fysieke problemen verhoogt nog steeds. Het wordt – in theorie toch –algemeen erkend dat dit structureel en preventief aangepakt moet worden. Waarschijnlijk is men op jouw bedrijf ook op zoek naar manieren om dit concrete invulling te geven.
Misschien is er plaats voor een boerenmarkt? Voor een bezoek aan een korteketenlandbouwer als teambuilding? Of voor producten van lokale boeren in de bedrijfskantine? Neem gerust contact op via voedingenarbeid@boerenbuurthuis.be voor info of steun om dit te realiseren.
-
Karoot
Solidair en coöperatief eethuis in de Brugse Poort
Beber, Wiepke en Rita, oprichters van Karoot:
“We dromen ervan dat een warme maaltijd een basisrecht wordt voor iedereen.”
Een warme maaltijd is helaas niet voor iedereen dagelijkse kost. Karoot wil daar verandering in brengen met een gloednieuw eethuis in de Brugse Poort. Iedereen kan er gezond, lekker én duurzaam eten voor een vrije bijdrage.
Wat is precies het plan?
In het voorjaar van 2022 openen we een eethuis in de Brugse Poort. Je kan er terecht voor een drankje of een maaltijd, maar je kan er ook gewoon gezellig vertoeven.
Iedereen die bij ons binnenstapt, met gelijk welk budget, kan bij ons eten. Ons aanbod is grotendeels plantaardig (en dus halal) en wordt bereid met lokale en seizoensgebonden ingrediënten. Daarnaast werken we ook met voedseloverschotten en vermijden we voedselverspilling.
Hoe pakken jullie dat aan?
We serveren elke avond een dagschotel tegen een vrije bijdrage. Een bedrag dat mensen op dat moment kunnen missen. We hebben ook een kaart met een lekkere, gezonde en lokale gerechten voor 'vaste' prijzen.
Wat is het meest straffe aan jullie project?
We maken van solidariteit een wezenlijk deel van ons coöperatief vennootschap. We geloven er sterk in dat dit ingebed kan zijn in een economische onderneming en daar niet buiten hoeft te staan.
Van welke toekomst dromen jullie?
We dromen ervan dat een warme maaltijd een vanzelfsprekend basisrecht wordt voor iedereen. We hopen ook andere ondernemers te inspireren en te overtuigen dat een economische onderneming ook solidair kan zijn.
Vertel het door, want …
… je zal bij ons superlekker kunnen eten, voor eender welk bedrag. En het wordt nog gezellig ook!
-
