Kwaliteitskamer Gent
Hoe werkt de adviescommissie van de stadsbouwmeester om ruimtelijke kwaliteit in Gent te waarborgen?
De Kwaliteitskamer is een externe commissie die, op vraag van de Stadsbouwmeester, Groep Gent adviseert in functie van het waarborgen van ruimtelijke en architecturale kwaliteit. Het advies van de Kwaliteitskamer staat autonoom ten aanzien van de werking van de stedelijke diensten.
Open blik
De Kwaliteitskamer komt tweewekelijks samen voor een vergadering van een halve dag waarin advies gegeven wordt over bouw- en ontwerpdossiers. Tijdens dit gesprek met open blik komen toelichting, vragen, discussie én advies aan bod.
Voor elk dossier wordt één uur voorzien. Het team Stadsbouwmeester en/of de betrokken stadsdiensten introduceren het dossier en bieden achtergrondinformatie aan de leden van de Kwaliteitskamer (10’). Daarna lichten de betrokken bouwheren / opdrachtgevers / ontwerpers het dossier toe (20’). Aansluitend volgt een vragenronde met bespreking en advisering (30’).
Van elk gesprek wordt een bondig advies opgemaakt. Binnen de 14 dagen na het gesprek wordt dit advies via mail bezorgd aan de bouwheren / opdrachtgevers / ontwerpers en de betrokken diensten.
Klaar voor een goed gesprek
- De Kwaliteitskamer verwacht van bouwheren / opdrachtgevers / ontwerpers een grondig voorbereide toelichting van een projectvoorstel. Presentaties en plannen worden twee dagen voor de vergadering bezorgd aan Team SBM.
- De aanwezigheid van zowel bouwheren / opdrachtgevers als ontwerpers wordt gevraagd. Het is van cruciaal belang dat elke partij het gesprek kan volgen.
- Wij vragen de presentatie te beperken tot 20 minuten, de overige 40 minuten zijn bedoeld voor bespreking en adviesvorming.
- De presentatie dient te worden geprojecteerd. Laptop en een projector (GVA- aansluiting) zijn aanwezig.
- Communicatie verloopt via kwaliteitskamerGent@stad.gent
- Het volledige draaiboek van de organisatie Kwaliteitskamer is te vinden in het huishoudelijk reglement en in de statuten.
Samenstelling
De Kwaliteitskamer bestaat uit de stadsbouwmeester als voorzitter en 6 externe deskundigen. Samen geven ze advies op voorgelegde dossiers. Deze deskundigen hebben een uiteenlopende achtergrond: architectuur, stedenbouw, erfgoed, landschap, publieke ruimte en infrastructuur. Dit laat toe dat de Kwaliteitskamer de ruimtelijke kwaliteit breed en geïntegreerd kan benaderen.
De externe deskundigen worden aangesteld door het college van burgemeester en schepenen voor zes jaar. De Kwaliteitskamer wordt om de drie jaar voor de helft vernieuwd. Er wordt naar gestreefd dat maximum twee derde van de externe deskundigen van de Kwaliteitskamer hetzelfde geslacht hebben.
De huidige leden van de Kwaliteitskamer zijn:
- Peter Vanden Abeele, ir.-architect en stedenbouwkundig ontwerper, stadsbouwmeester, voorzitter
- Bram Aerts, ir.-architect, expert architectuurontwerp met focus op stedelijke en duurzame bouwprojecten, typologische en functionele diversiteit
- Els Vervloesem, dr. stedenbouwkundige en architect, expert stedenbouwkundig ontwerp met focus op de intermediaire schaal tussen stad en gebouw, op masterplannen, op actuele stedelijke uitdagingen
- Lieven Nijs, architect, expert architectuurontwerp met focus op stedelijke en duurzame bouwprojecten, typologische en functionele diversiteit, ondervoorzitter
- Piet Minten, landschapsarchitect, stedenbouwkundig ontwerper en verkeerskundige, expert stedenbouw, landschap, publieke ruimte en mobiliteit
- Tania Vandenbussche, ir.-architect, expert architectuurontwerp met focus op stedelijke en duurzame bouwprojecten, typologische en functionele diversiteit
- Wouter Callebaut, ir.-architect, expert architectuurontwerp met focus op erfgoedwaardering, restauratie, hergebruik
Naast de vaste externe deskundigen kan de Kwaliteitskamer ook andere deskundigen met raadgevende stem uitnodigen.
Criteria
De keuze welke dossiers voor een adviesgesprek bij de Kwaliteitskamer uitgenodigd worden, gebeurt aan de hand van enkele vastgelegde criteria. Twee uitgangspunten bepalen het traject. Enerzijds geeft het opdrachtgeverschap aanleiding tot een bespreking in de kwaliteitskamer. Anderzijds worden enkel projecten met een beeldbepalend karakter voorgelegd.
Opdrachtgeverschap
Alle beeldbepalende projecten van Groep Gent worden ter advisering voorgelegd. Daarnaast vraagt de stad haar strategische (overheids-)partners (andere overheden die fungeren als bouwheer; huisvestingsmaatschappijen; sectorale overheidsdiensten W&Z, AWV, …) beeldbepalende dossiers steeds ter advisering voor te leggen.
Het gros van de bouwprojecten in een stad wordt gerealiseerd door private bouwheren / opdrachtgevers. De beoordeling van deze projecten gebeurt op basis van de bouwaanvraag en het geldend juridisch kader. Maar beeldbepalende projecten moeten ook voldoen aan maatschappelijke verwachtingen.
Beeldbepalend karakter
Niet elk dossier wordt voorgelegd ter advisering. De impact op de ruimtelijke kwaliteit en het stadsbeeld is essentieel: de Kamer bespreekt beeldbepalende projecten. Vijf parameters bepalen samen of een project al dan niet beeldbepalend is:
- Schaal: >15 entiteiten, > 2500m² bvo. Of Indien schaal afwijkt van omgeving: vb 10 entiteiten in het Patershol.
- Context: Cultuurhistorische esthetische zone / beschermd stads- en dorpsgezicht, naast monument, prominente beeldbepalende plaats…
- Programma: atypisch programma ten aanzien van omgeving, of omdat functie resulteert in eigen en atypisch architecturaal beeld.
- Kader: RUP of masterplan met beeldkwaliteitsplan waaraan een project moet worden wordt afgetoetst.
- Stedenbouwkundige figuur: Projecten die de stedenbouwkundige figuur ingrijpend wijzigen, van verkavelingen tot stadsontwikkelingsprojecten.
246 gesprekken over architectuurkwaliteit
De stadsbouwmeester publiceerde op 19 februari 2021 een evaluatierapport over het werk van de Kwaliteitskamer van 2018 tot en met 2020.
Lees het evaluatierapport