BOSAQ heeft de ambitie om de wereld te voorzien van zuiver drinkwater

Hun doel? Het bedrijf te laten uitgroeien tot dé referentie voor circulair proceswater in de Benelux-industrie en decentraal drinkwater wereldwijd. Want ruim 2,2 miljard mensen hebben geen toegang tot zuiver drinkwater. Ze willen deze dreigende mondiale watercrisis aanpakken en de wereld van duurzaam drinkwater voorzien. Daarom ontwikkelden ze een zuiveringssysteem dat zout, brak en zoet water omzet in drinkwater. Ze geven ook advies over integraal waterbeheer en afvalwaterzuivering. En daarnaast doneren ze ook nog eens 10% van hun winst aan Water Heroes, hun non-profitorganisatie die nu een eerste missie uitvoert in Oekraïne. Genoeg te doen, dus!

Hun verhaal past dan ook perfect binnen onze Cleantech-cluster. Daarom sprak Invest in Ghent met de oprichter Jacob Bossaer, die binnen 5 jaar een miljoen mensen wil voorzien van zuiver drinkwater. Ambitieus? Absoluut, maar hij is er rotsvast van overtuigd dat je iets moet terugdoen voor de wereld als je dat kan doen.

Dag Jacob! Eerst en vooral: proficiat met jullie sterke internationale groei de afgelopen jaren. Hoe makkelijk of moeilijk is het om vanuit Gent de rest van de wereld te bereiken?

Ik zeg altijd: we leven in de beste tijd ooit om te ondernemen. Je hebt een steeds groeiende afzetmarkt door een sterk stijgend bevolkingsaantal, zonder dat je daar zelf iets voor hoeft te doen. Daarnaast heeft de uitvinding van het internet er eigenlijk voor gezorgd dat de wereld zéér klein geworden is. Ik kan nu de telefoon nemen en naar Suriname bellen om met hen te overleggen. Vroeger ging dat natuurlijk niet. En dat biedt een heel scala aan opportuniteiten.

Wat zorgt ervoor dat het moeilijk is? Voor ons is dat onze set-up. In het buitenland (en ook hier trouwens) zijn er nu eenmaal politieke realiteiten waar we niks aan kunnen doen. Daar komt dan nog eens bij dat het soms bijzonder lang duurt voordat er knopen doorgehakt worden. Maar eens je iets kan verwezenlijken via een nationale overheid, is je impact natuurlijk heel groot. Dus die lange beslissingsperiode moet je er wel voor over hebben.

Daarnaast draait het allemaal om vertrouwen. Over mensen leren kennen en tijd investeren in die relaties. De eerste twee à drie keer dat ik naar Suriname geweest ben, bijvoorbeeld, was ik daar alleen om te netwerken. Bij wie kan ik voor wat terecht, wat heb ik nodig, etc. en voordat je het weet, zit je met een minister aan tafel die zegt ‘oké, dat is een fantastisch project, we gaan dat gewoon doen’.

Maar is ondernemen makkelijk? Neen, absoluut niet. Ik ben ervan overtuigd dat elke ondernemer eens zwarte sneeuw ziet. Wij zijn nu 5 jaar bezig en ik heb al minstens 5 keer gedacht ‘nu is het gedaan’. Je zit in een regelrechte achtbaan. Maar ik ben het stereotiepe voorbeeld van die ‘white, middle-aged privileged man’. Ik ben gezegend dat ik kan doen wat ik doe.

Je beschouwt jouw job eerder als een voorrecht, een privilege?

Ja, inderdaad. Ik kan me inzetten voor bijvoorbeeld Oekraïne en Rwanda omdat ik de middelen heb om een bijdrage te leveren. Ik vind het mijn plicht om ook iets terug te geven aan de maatschappij die me al zoveel gegeven heeft.

Mijn ondernemerszin draait dan ook volledig om de impact die ik kan maken. En die ambitie is ook iets wat ik sterk terugvind bij Gentse collega-ondernemers. We hebben hier veel start-ups, veel toekomstige wereld-verbeteraars. Op zich schetst dat een hippe sfeer, een start-up, maar vergis je niet: dat is keihard werken. Je moet er namelijk dag-in-dag-uit voor zorgen dat je concept werkt.

Die voedzame Gentse bodem, dat hebben we ook al opgemerkt. Het is hier bijzonder makkelijk om met elkaar in contact te komen. Heb je dat zelf ook zo ervaren, die hechte cleantech-familie?

Ik ben eerlijk gezegd nooit bezig geweest met de anderen. Die events, bijvoorbeeld, probeer ik ook tot een minimum te beperken, of ik ben elke avond weg (lacht). Maar als je connecties wil maken, dan is het zeker héél makkelijk om connecties te maken. De mensen zijn hier heel open en verwelkomend. Ikzelf ben alleen niet zozeer actief binnen die community, ik ben meer bezig met mijn eigen impact. En ik heb wel het gevoel dat ik met de juiste mensen in contact kan komen als ik wil.

Bijvoorbeeld, in Parijs vond ‘Change Now’ plaats. Dat is een grote beurs rond duurzaamheid en ik had tickets gekocht. Maar ik ben niet gegaan, ik ben naar Oekraïne gereisd. Ik vond het persoonlijk véél belangrijker om fysiek aanwezig te zijn in Oekraïne, bij de mensen die het echt nodig hebben, dan te gaan netwerken onder de Eiffeltoren. Als CEO vond ik het op dat moment belangrijker om fysiek aanwezig te zijn bij de afgifte van onze eerste waterinstallatie in Oekraïne.

We komen later nog terug op die autotrip naar Oekraïne. Laten we nu even praten over die infrastructuur. Start-ups hebben niet altijd de middelen om vanaf het begin de juiste materialen aan te kopen. Hoe kan je dan, als cleantech-ondernemer, toch de juiste start maken?

We moeten daar natuurlijk realistisch in zijn: als je al van bij de start problemen ondervindt, heb je misschien niet goed nagedacht over je business plan (lacht). Maar los daarvan, snap ik zeker dat die start moeilijk kan zijn, ook al ben je goed voorbereid. Ik ben een voorstander van faciliteiten waar ruimtes bijvoorbeeld het eerste jaar gratis aangeboden worden voor startende ondernemers. Daar komt dan nog eens als extra voordeel bij dat je er kan geïnspireerd worden door andere ondernemers, in deze living labs. Dat lijkt mij een fantastisch idee.

Maar qua financiering, daarvoor vinden té weinig ondernemers de weg naar subsidies. VLAIO kan daarbij zeker ondersteuning bieden. Het is niet dat die centen daar zomaar liggen, je moet daar natuurlijk voor werken. En ik vind dat ook belangrijk, die opzet. Dan denk je tenminste goed na over je zaak. Ikzelf heb een uitgebreid business plan geschreven dat eigenlijk door niemand gelezen werd. Dat is een boek van 70 pagina’s, maar ik heb daar zoveel uitgehaald als ondernemer omdat ik moest nadenken over waar ik mee bezig was en wou zijn in de toekomst. Dat is onbetaalbaar voor ondernemers.

In het begin gingen we ook langs bij het OOG. Zij kunnen helpen om je wegwijs te maken in het ondernemerslandschap. Je hebt die eerste aanknooppunten echt nodig als ondernemer. Maar uiteindelijk moet je het wel allemaal zelf doen.

Wij leven in een maatschappij waar alles voorzien wordt. Pas op, voor mij is dat ook anders, ik kom uit een sociaal achtergestelde situatie. Ik heb zes broers en zussen en heb altijd in een sociale wijk gewoond. Wij hebben nooit gehad wat de meeste kinderen wel hadden. Daar heb ik geleerd dat ik altijd moest knokken voor wat ik had en wou bereiken. En dat is een goeie leerschool gebleken voor het ondernemerschap. Als ondernemer moet je de handschoen durven opnemen en ervoor durven gaan. En ze moeten het ons niet te gemakkelijk maken.

Een onderneming is natuurlijk ook een stuk een persoonlijk verhaal. Als we dan eens kijken naar jouw verhaal: wat is jouw drijfveer? Waarom BOSAQ en Water Heroes (mee) oprichten?

Voor mij draait het om die impact. Dat is het allerbelangrijkste. Als ik kijk naar mezelf, hoe ik in elkaar zit, dan wil ik later geapprecieerd worden om wat ik verwezenlijkt heb. Wil ik er financieel op vooruit gaan? Ja, maar is dat mijn drijfveer? Neen, helemaal niet. Maar ik geloof dat, als je iets doet vanuit je passie, dan komt al de rest vanzelf.

Ik vertelde het al, ik kom uit een groot gezin. Wel, wij zijn allemaal naar het buitenland getrokken om mee te werken aan ontwikkelingsprojecten. Mijn ouders hadden niet veel, maar daar hebben ze dan wel voor gespaard. Ikzelf ging naar Costa Rica gedurende 4 maanden. Wat ik daar gezien heb, heeft mij echt veranderd. Die ervaringen hebben ons mee gevormd tot wie we zijn.

Wij hebben daardoor ook samen een VZW opgericht, genaamd Water Heroes. Tien procent van de winst van BOSAQ gaat bijvoorbeeld naar die VZW, dat is zo vastgelegd in de statuten. Maar Water Heroes wordt ook gesponsord door klanten, leveranciers en partners waar we mee samenwerken.

Waar maakt Water Heroes precies het verschil?

Wel, de installaties in Oekraïne zijn het eerste project. Er staat nu één installatie in de metro in Kharkiv en de andere staat in Mykolaiv, dicht tegen de frontlinie in Odesa. Elke installatie zal boorgatwater omzetten in drinkwater van hoge kwaliteit, wel 1.000 liter per uur. Twee weken geleden werd ook een derde installatie afgeleverd in Lviv. Dit wil zeggen dat we nu dagelijks 30.000 Oekraïners kunnen voorzien van zuiver drinkwater. We hadden dit natuurlijk niet kunnen doen zonder onze donateurs.

Met BOSAQ hebben jullie al wat internationale waters doorzwommen, natuurlijk. Hoe pakken jullie die grote internationale projecten aan?

Wij werken altijd met partnerships. Dat geeft gewoon een grotere garantie op langere termijn. Wij hebben ook altijd fysiek een voet aan de grond. En het voordeel van die partnerships is dat die mensen het land door en door kennen.

Zo hebben we een drinkwaterproject in Suriname opgestart, waarbij 5 verschillende dorpen met ongeveer 3000 inwoners toegang krijgen tot schoon drinkwater. Dit dankzij onze Q-Drop, onze state-of-the-art gedecentraliseerde drinkwater unit. Deze zorgt er trouwens ook voor dat het nu mogelijk is om het hele jaar door onderwijs te voorzien, omdat de leerlingen en leerkrachten ook in de hitte gehydrateerd kunnen blijven.

Ook in Rwanda zijn we actief, meer bepaald in Mutete Parish. Dankzij onze installatie daar hebben meer dan 1500 schoolkinderen toegang tot veilig drinkwater. 

Het is ons doel om uiteindelijk – binnen 5 jaar – aanwezig te zijn op 4 continenten. En tegen 2035 willen we 35 miljoen mensen voorzien van zuiver drinkwater. We willen dus de mondiale nummer één worden op vlak van decentrale drinkwaterzuivering.

Om af te sluiten, wat is je tip voor andere ondernemers?

Koester die ambitie! Als ondernemer moet je durven dromen. Voor mij, persoonlijk, is de droom een beperking. Je kan namelijk nooit groot genoeg dromen. Pas op, je moet een realiteitszin hebben bij de opbouw van je onderneming. Maar je moet wel durven blijven dromen van die hele grote realisaties. Ik ben er bijvoorbeeld 100% van overtuigd dat onze ambitie – ik blijf het herhalen: in 2035 35 miljoen mensen te voorzien van zuiver drinkwater – haalbaar is. Gaat dat van een leien dakje lopen? Helemaal niet (lacht)! Want dat zou willen zeggen dat iedereen het kan doen. Maar ik geloof dat het kan. En als het niet lukt, dan lukt het niet. Er zijn nu eenmaal externe factoren die meespelen en waar je soms geen vat op hebt. En dan val je. Maar dan sta je toch gewoon weer op?