Grootste Van Eyck-expo ooit voor iedereen digitaal toegankelijk
Toerisme Vlaanderen en het MSK ontwikkelden samen met het Belgische VR-bedrijf Poppr een online 360° virtuele tour door de Van Eyck-zalen.
De tentoonstelling 'Van Eyck. Een optische revolutie' in het Museum voor Schone Kunsten Gent (MSK) was een overweldigend succes. Tussen 1 februari en 12 maart bracht ze bijna 130.000 kunstliefhebbers naar Gent en nog eens 144.000 tickethouders stonden klaar voor een bezoek toen de tentoonstelling op 13 maart de deuren moest sluiten. Jaren voorbereidend werk dreigden verloren te gaan en duizenden fans misten hun kans om het once-in-a-lifetime gebeuren mee te maken. In april sloegen Toerisme Vlaanderen en het MSK daarom de handen in elkaar. Ze ontwikkelden samen met het Belgische virtual reality bedrijf Poppr een volledige online 360° virtuele tour door de Van Eyck-zalen, en geven de grootste Van Eyck-expo in de geschiedenis daarmee een blijvende erfenis.
Het MSK in Gent moest in maart net als alle andere musea de deuren sluiten door de coronamaatregelen. Na duizenden bezoekers per dag te hebben ontvangen, werd het plots stil in de museumzalen. De vele kunstliefhebbers van over de hele wereld die hun ticket niet konden verzilveren, worden momenteel terugbetaald. Maar het MSK en Toerisme Vlaanderen wilden iedereen toch nog de kans geven om van thuis dichtbij Van Eyck te komen, en daarmee de enorme inspanningen geleverd door het MSK-team niet na amper zes weken te laten eindigen.
Op zoek naar digitale alternatieven
In eerste instantie kwam er een videorondleiding in de tentoonstelling met een van de curatoren als gids. Toen enkel weken later duidelijk werd dat de tentoonstelling niet meer zou heropenen, sloeg men de handen opnieuw in elkaar. Kon er in de digitale wereld niet nog meer aangeboden worden? En zo ging men in april aan de slag om een digitale kopie te maken van de volledige Van Eyck-ervaring. Zes weken lang werd het vele materiaal bijeengebracht tot een digitale tentoonstelling.
Kort voordat de kunstwerken teruggestuurd werden naar hun musea van herkomst, werden alle zalen in detail gedigitaliseerd met als resultaat een virtueel, 360°-bezoek aan de grootste Van Eyck-tentoonstelling uit de geschiedenis, met 13 zalen, ruim 120 kunstwerken, en meer dan 2 uur audio- en videobeschrijving in acht talen. Daarbij heeft de digitale bezoeker de keuze uit de audiogids voor volwassen of voor kinderen.
Bijna echt: de volledige expo op je scherm
Een van de grootste troeven van de tentoonstelling was het feit dat je nooit meer zo dichtbij Jan van Eyck zou komen als in Gent. Niets is te vergelijken met het zien van zoveel meesterwerken vanop slechts enkele centimeters afstand. Maar digitale middelen hebben tegelijk hun eigen troeven, die in de virtuele tour in de verf worden gezet.
Zonder de woning te verlaten kan de kijker op eigen tempo werk na werk bewonderen, in- en uitzoomen op de kunst, en alles rustig laten bezinken. Het digitale museum biedt absolute exclusiviteit: een half museum voor jou alleen. Meer nog: door de tentoonstelling online aan te bieden, maken de partners deze ook toegankelijk voor iedereen die om fysieke, praktische of andere redenen niet in staat zou zijn om het origineel te bezoeken.
Het internationale succes van het eerdere Van Eyck-filmpje bewees al dat dit soort initiatieven de toegankelijkheid van cultuur enorm kan vergroten. Met de 360° virtuele tour , in maar liefst 20k kwaliteit, gaat men nog een forse stap verder. Via het scherm, of zelfs via een VR-bril, wordt een beleving geboden die bijna zo echt is als het “real life” bezoek. En dat helemaal gratis en nog zeker tot het einde van 2020.
In de wereld van vandaag kunnen we niet langer iedereen nog op één plaats samenbrengen. Een Van Eyck-tentoonstelling van dit kaliber, 4 jaar in the making, herneem je ook niet zomaar. Door deze digitaal te ontsluiten, geven het MSK en Toerisme Vlaanderen een tweede leven aan de enorme inspanningen van het museumteam en wordt het meesterschap van Jan van Eyck nog meer internationaal in de kijker gezet. Kunstliefhebbers van over de hele wereld krijgen zo nog zeker tot eind 2020 de kans om deze unieke werken digitaal samen te zien, om te (her)beleven hoe het was om in de Gentse zalen te slenteren, en om de optische revolutie van de kunstenaar vanuit de huiskamer te ervaren. Wie weet wordt dit de manier waarop we in de toekomst steeds vaker in contact zullen komen met kunst.
De tentoonstelling rond Jan van Eyck vormde een van de absolute hoogtepunten van het cultuurtoeristisch project van de Vlaamse Meesters. Het is dan ook ontzettend jammer dat deze expo voortijdig diende te worden stopgezet omwille van de coronacrisis. Na het meer dan geslaagde initiatief rond het ‘Stay at home museum’, slaan Toerisme Vlaanderen en het MSK opnieuw de handen in mekaar en bieden bezoekers wereldwijd de kans om deze expo alsnog op eigen houtje te gaan ontdekken en zich te verbazen over de wonderbaarlijke details in het werk van Jan van Eyck.