Verbinding als middel tegen spijbelen

Toen Joke Robberecht, leerlingenbegeleidster op VISO Gent, vorig schooljaar hoorde over de Samen Maakt School-trajecten die Onderwijscentrum Gent samen met ‘Ducktape versterkt’ (vzw Groep Intro) en ‘On@Break²’ (vzw aPart) organiseert, was ze meteen geïnteresseerd. Toen ze tijdens een intakegesprek Bart Claeys, begeleider bij On@break², ontmoette was ze helemaal overtuigd om werk te maken van een verbindend schoolklimaat. 

Bart, kun jij even het belang schetsen van een verbindend schoolklimaat? 

Bart: “Het belang ervan kan niet worden overschat. Zonder verbinding, band, klik, connectie… -noem het zoals je wil- kunnen leerlingen en leerkrachten niet aan de slag. Leerlingen kiezen voor een bepaalde school, voor een bepaalde studierichting, maar ze kiezen niet voor de leerlingen en de leerkrachten met wie ze moeten samenwerken. En dat toch acht uur per dag, tien maanden aan een stuk.  
Verbinding is enorm belangrijk in de strijd tegen spijbelen en vroegtijdig schoolverlaten. Die verbinding is nodig op verschillende niveaus: tussen leerlingen onderling, tussen leerkrachten onderling, tussen leerlingen en leerkrachten en de school in het algemeen maar ook de verbinding met jezelf is zeer belangrijk. Als je niet verbonden bent met jezelf, als je niet weet wie je bent, als je niet weet wat je wil… hoe kun je dan voor jezelf doelen stellen en ervoor gaan?” 

Hoe helpt een Samen Maakt School-traject bij verbinden? 

Bart: “Scholen die voor een Samen Maakt School-traject kiezen, stellen een kernteam samen dat liefst bestaat uit een mix van leerkrachten, zorgcoördinatoren, leerlingenbegeleiders… Met dit kernteam gaan we aan de slag. Gestoeld op krachtige kaders en theoretische modellen laat ik hen zelf een aantal methodieken en tools ervaren die zij later zelf kunnen toepassen. De bedoeling is dat zij de rest van het lerarenkorps en de directie inspireren om meer verbinding te creëren. Het kernteam komt zes à acht keer per schooljaar samen en werkt rond een zelfgekozen thema of problematiek; bijvoorbeeld een warme eerste september, een andere aanpak van de spijbelproblematiek, ouders meer betrekken bij de werking van de school,... Voor alle duidelijkheid: het is niet zo dat je als school met een probleem moet kampen opdat je kunt intekenen voor een traject. Integendeel, mensen verbinden gaat gemakkelijker als de gemoederen niet verhit zijn. In dat opzicht werkt het traject preventief.” 

Joke, waarom besliste het VISO vorig jaar om in te tekenen op zo’n traject? 

Joke: “We hadden een leerjaar waar het hele klasgebeuren zeer moeilijk liep. Een aantal mondige leerlingen durfden er weleens de boel op stelten zetten en dat kwam de sfeer tussen de leerkrachten en leerlingen niet ten goede. Dat gebrek aan verbondenheid en veiligheid wilden we aanpakken. Bart heeft ons daarbij zeer goed geholpen met verschillende tools en technieken. Hij leerde ons onder andere RAKIS kennen en heel wat andere methodieken: proactieve cirkels, het ik-ABC waarbij leerlingen bij elke letter een woord moeten invullen dat bij hen past en eentje die ik zeer leuk vind: de tool ‘wie het schoentje past’ waarbij je voor jezelf moet invullen welke schoenen jij al hebt gedragen het afgelopen schooljaar.” 

Wat hebben jullie al concreet gedaan met de tips van Bart? 

Joke: “Wij hebben begin dit schooljaar ingezet op ‘een warme eerste september’ vanuit het idee dat je maar één kans hebt om een goede eerste indruk te maken. Aan de ingang van de school plaatsten we een mini-trampoline zodat iedereen vrolijk het jaar kon inspringen, we organiseerden een ontbijt, enkele spelletjes en activiteiten en vroegen de leerlingen: waarop hoop je dit schooljaar?” 

Joke, wat is voor jou de meerwaarde van Samen Maakt School? 

Joke: “‘Mensen verbinden’ is heel mooi, maar meestal heb of maak je daar geen tijd voor. Door zo’n traject engageer je je als school om bewust te brainstormen over die thema’s. Tijdens de overlegmomenten met het kernteam is er tijd en ruimte om out-of-the-box te denken en te ventileren. Bovendien kun je drie keer per jaar deelnemen aan een schooloverschrijdend lerend netwerk waar scholen good practices, tips, ideeën en bezorgdheden uitwisselen. Het doet deugd om te horen dat het overal wel iets is en dat je er niet alleen voor staat. (Lacht.)”