3 keer meer student-ondernemers in Gent op 6 jaar tijd

Gent is de koploper in Vlaanderen wat het aantal start-ups betreft. Daar zit de grote aantrekkingskracht van de Arteveldestad als studentenstad zeker voor iets tussen. Jaarlijks studeren hier ondertussen meer dan 80.000 studenten aan een van de vele hogeronderwijsinstellingen die Gent rijk is. Steeds vaker ruilen die studenten hun klassieke studentenjob in voor een bijverdienste en avontuur als student-ondernemer. Maar hoe komt dat en welke positieve invloed hebben al die student-ondernemers op onze stad? We vroegen het aan Koen De Bosschere en Evelyne Verhovert. De UGent professor en de coördinatrice van Gentrepreneur stonden 10 jaar geleden aan de wieg van Gentrepreneur, de organisatie die netoverschrijdend Gents student-ondernemerschap stimuleert. “We zijn het marketingbureau achter alle initiatieven die de hogescholen en universiteiten aanbieden aan hun studenten in het kader van student-ondernemerschap”

Hallo Koen en Evelyne, jullie stonden 10 jaar geleden aan de wieg van Gentrepreneur. Een project dat student-ondernemerschap over de Gentse onderwijsinstellingen heen moet promoten en ondersteunen. Schets misschien eens kort wat jullie rol in die organisatie is?

Evelyne: Mijn taak bestaat er als coördinatrice vooral uit om mijn collega’s binnen de onderwijsinstellingen in Gent te ondersteunen in de promotie van het student-ondernemerschap. Waar de initiatieven binnen de onderwijsinstellingen focussen op individuele begeleiding, focust Gentrepreneur op informeren en inspireren. Zo proberen we de Gentse student op allerlei manieren mee te nemen in het verhaal dat je ondernemen en studeren kan combineren. Dat doen we aan de hand van verhalen over rolmodellen die hen voorafgingen of met interessante workshops, events en wedstrijden die we samen met de instellingen voor al hun studenten op poten zetten. Daarnaast fungeren we als een soort van marketingbureau voor alle initiatieven die de hogescholen en universiteiten aanbieden aan hun studenten in het kader van student-ondernemerschap.

Koen: Mijn rol speelt zich vandaag eerder aan de zijlijn af. Als professor aan de UGent, ben ik formeel een van de aanvragers van het project. De principal investigator zeg maar. Dat komt omdat ik in 2010 een project opstartte waarbij ik de studenten Computerwetenschappen een app liet maken die ze via de appstore moesten verkopen. Via de opbrengst van hun klanten, konden ze hun app dan verder ontwikkelen. De universiteit was meteen mee in het verhaal, maar vroeg me om dat open te trekken naar de volledige universiteit. Vanuit die opdracht ben ik dan gaan lobbyen voor budgetten in Brussel. Daaruit vloeide eerst Durf Ondernemen voort, een initiatief voor student-ondernemers aan de UGent. Iets later kwam Gentrepreneur dat het student-ondernemerschap over de volledige stad moet coördineren.

Gentrepreneur is dus een samenwerkingsverband tussen de verschillende Gentse hogeronderwijsinstellingen. Vanwaar die keuze?

Koen: Hoewel de onderwijsinstellingen mekaars concurrenten zijn, maakt het voor de studenten zelf niet uit door wie ze geholpen worden. Zolang ze maar geholpen worden. Dat hadden we gelukkig snel begrepen in Gent, waardoor we een omgeving creëerden waarin studenten steeds voor de juiste expertise kunnen aankloppen bij de coaches. Met Gentrepreneur creëerden we 1 ecosysteem waarin de studenten zich vrij kunnen begeven. Een ecosysteem waarin studenten ook kunnen samenwerken met hun vrienden die misschien wel aan een andere instelling studeren.

Evelyne: Door de middelen voor de ondersteuning van student-ondernemerschap te bundelen, kunnen we als merk beter en sterker communiceren en contacten leggen met externe partners. Het feit dat we meerdere keren per jaar rond de tafel zitten, zorgt ervoor dat iedereen alert blijft en zichzelf durft heruitvinden. De partners kunnen daar over het muurtje heen kijken en dagen zo sneller hun eigen werking uit. En hoewel we dat aan de start niet meteen door hadden, is die samenwerking toch een hele krachtige factor gebleken. Gentrepreneur staat ondertussen echt wel op zichzelf als merk en vanuit dit project hebben we ook op een hoger niveau al heel wat zaken kunnen realiseren. Je staat dan ook veel sterker in groep.

Hoe bedoel je?

Koen:  Technisch gezien botsten de student-ondernemers al snel op de limieten. Daardoor hebben we 2 statuten in het leven geroepen doorheen de jaren. Zo hebben we met Gentrepreneur al snel werk gemaakt van het statuut student-ondernemer. Dat was nodig omdat je destijds zonder diploma hoger onderwijs een attest bedrijfsbeheer nodig had om een onderneming te mogen starten. Voor studenten die nog geen bachelorsdiploma hadden, vormde dat een probleem en dat vonden we onnozel. Daarom hebben we vanuit Gentrepreneur een voorstel ingediend om die voorwaarde te schrappen voor studenten die zich in ons traject inschreven. Daar werden ze door ons gecoacht en van nabij opgevolgd. Daarnaast zorgde dat voor enkele extra faciliteiten. Zo kunnen studenten onder bepaalde voorwaarden hun examens verplaatsen bijvoorbeeld. Later is ook nog het statuut student-zelfstandige opgericht. Hierdoor werden de student-ondernemers gelijkgesteld met studenten die een studentenjob deden en mochten ze jaarlijks tot 6.000 euro verdienen.

Hoe stonden de proffen tegenover dat statuut van student-ondernemer?

Koen: In het begin was dat nog even wennen en moesten we heel af en toe eens tussenkomen. Maar ondertussen is de mentaliteit veranderd en staat student-ondernemerschap in de eindtermen. Dat betekent dat de onderwijsinstellingen daar nu ook echt een inspanning voor moeten doen. Die wijziging van de codex heeft in alle opleidingen voor een echte boost gezorgd.

Hoe staat het vandaag dan met het aantal student-ondernemers?

Evelyne: We kunnen ondertussen toch echt mooie cijfers voorleggen. Waar we in 2016 nog 560 studenten per jaar coachten, begeleidden we vorig jaar 1543 studenten. Het aantal student-ondernemers ging op 6 jaar tijd maal 3.

Koen: En dan bereiken we vandaag nog steeds heel veel studenten niet, dus het potentieel is nog altijd heel erg hoog. Als je weet dat er jaarlijks 250 bedrijven voortvloeien uit de studenten die we coachen en er een dikke 3.200 starters in Gent zijn, dan zijn we goed voor bijna 8%. Dat is toch straf, zeker als je weet dat 40% van de student-ondernemingen ook na de studies blijft bestaan. Met succes ook trouwens. Denk maar aan Deliverect, de eerste ICT-unicorn van Gent. Of Teamleader en Techwolf. Al die straffe ondernemers zaten enkele jaren geleden nog op onze schoolbanken, maar zijn ondertussen stevig doorgebroken.

Met andere woorden, de Stad Gent investeert maar beter in haar student-ondernemers?

Koen: Dat lijkt me evident. Veel van onze studenten komen van elders, maar blijven nadien in Gent plakken. En om je een voorbeeld te geven. De opleiding Computerwetenschappen creëert meer jobs dan er afgestudeerden zijn. Per afgestudeerde student, wordt er nadien dus meer dan 1 job gecreëerd door de onderneming die ze opstarten. Dat is echt spectaculair, want vroeger studeerden die studenten af en gingen ze voor een groot IT-bedrijf werken. Nu lanceren ze gewoon hun eigen start-ups in Gent. De economische impact is dus aanzienlijk.

Evelyne: Bijna 1 op de 10 bedrijven die in Gent opgericht worden, is er eentje van studenten. Dat was vroeger ondenkbaar. Die rolmodellen die hen voorgingen, werken aanstekelijk.

Koen: Net zoals dat geldt voor de instellingen, is al dat succes pure marketing voor een organisatie zoals de Stad Gent. Al wil ik er toch even bij vermelden dat de Stad Gent dat zeker doorheeft. We kunnen altijd rekenen op hen. Bovendien organiseerden ze destijds al een wedstrijd waarbij ze om de 2 jaar de beste student-ondernemer verkozen. Dat initiatief is dan later overgegaan in de Gentrepreneur Awards die binnenkort opnieuw plaatsvinden.

Evelyne: Bovendien blijken die student-ondernemers ook heel waardevol wanneer ze dan uiteindelijk besluiten om zelf toch geen onderneming op te starten. Het zijn gegeerde profielen op de arbeidsmarkt omdat ze over bepaalde competenties beschikken. Denk maar aan risico’s nemen, ondernemingszin, doorzettingsvermogen, enz. Dat is iets waar grote bedrijven of de start-up scene van Gent naar op zoek is. Het feit dat Gent zoveel student-ondernemers kent én start-ups telt, lijkt me dus geen toeval.

Waarom heeft ondernemerschap de laatste jaren zo aan populariteit gewonnen denken jullie?  

Koen: Ondernemen sluit bijzonder goed aan bij de hedendaagse leefwereld van de jongeren. Dat komt wat mij betreft door de smartphone. Hierdoor ligt de wereld aan hun voeten. (lacht) Toen ik in een vorige eeuw nog student was, moest ik naar de bib om iets op te zoeken. Of moest ik via via aan kopieën van een Amerikaans boek zien te komen. Dankzij de smartphone is dat niet meer zo. The sky is the limit en er zijn veel meer mogelijkheden om te ondernemen. Vroeger was dat nu eenmaal veel moeilijker. Er was geen ondersteuning, geen sociaal statuut, ... niks. 

Evelyne: Ik voel ook meer en meer dat ondernemerschap sterker aanwezig is omdat de jongeren meer dan vroeger de dingen in vraag stellen. Vroeger was het logisch dat je iets studeerde en dan in dat vakgebied een job zocht en dat dan de rest van je leven ging doen. Nu is dat helemaal anders.

Koen: De jongeren van vandaag lijken misschien iets slordiger, maar de generatie die vanaf 2008 in mijn lessen zit, staat anders in het leven. Ze staan altijd en overal met iedereen in contact. Ze zijn ondernemender. Denk maar aan de Student Kickoff, het grootste eendagsfestival van Europa dat in Gent door de studenten georganiseerd wordt.

Waarom is student-ondernemerschap zo’n mooie keuze voor jullie?

Koen: Had er in mijn tijd een initiatief als Gentrepreneur bestaan, ik had er zeker gebruik van gemaakt. Je studententijd is de ideale periode om dingen uit te proberen aangezien je jezelf nog geen loon moet uitkeren. De dag dat je afstudeert moet er brood op de plank komen. Met andere woorden: een periode in je leven als deze maak je maar één keer mee.

Evelyne: Dat klopt wel. Ik voel de ondernemerskriebel en wil ooit misschien wel de sprong wagen. Alleen, de drempels om dat te doen worden groter naarmate je ouder wordt en je een huis moet afbetalen of kinderen hebt. Als student zijn de risico’s min of meer beperkt waardoor dat het ideale moment is om je ondernemer skills te testen.

Bedankt voor het gesprek Koen en Evelyne en veel succes!