Lithografen en Armand Heins

Armand Heins (1856-1938) was een Gentse kunstschilder en amateur-oudheidkundige, die naast zijn professionele bezigheid als kunstschilder, tekenaar en afficheontwerper heel wat archeologisch, bouwkundig, museaal en archivalisch erfgoed in beeld bracht. Zijn vader Nicolas Heins had een steendrukatelier en kunstuitgeverij in de Onderstraat en een winkel in de Brabantdam, die zoon Armand verderzette.

In de Brabantdam waren in de 19de eeuw nog andere lithografen of steendrukkers gevestigd. Lithografie of steendruk is een vlakdruktechniek die tussen 1794 en 1798 werd ontwikkeld door de Beierse graficus Aloïs Senefelder. In Gent verschenen de eerste lithografen in de jaren 1820.

Lithografie werd onder meer gebruikt voor het bedrukken van porseleinkaarten. Dit zijn kaarten uit karton, vaak adreskaarten, die eerst bestreken werden met een mengsel van kaolien (een witte kleisoort, die ook bij de productie van porselein werd gebruikt) en loodwit en die nadien lithografisch bedrukt werden. Deze kaarten waren populair tussen 1840 en 1890, vooral in België. Vaak zijn ze prachtig vormgegeven en bevatten ze afbeeldingen van de verkochte producten, van de winkel of fabriek, van de vakman aan het werk. Ze geven daarom een unieke inkijk in het economisch en dagelijks leven, met name in de stad, rond het midden van de 19de eeuw. De grootste publieke collecties Gentse porseleinkaarten zijn die van Huis van Alijn, Archief Gent en Liberas.