Material Mastery en Circômplex dragen hun steentje bij aan de Gentse circulaire economie

Drie complementaire innovatiespecialisten hebben in Gent een uniek dienstenbedrijf opgestart, gericht op het bieden van ondersteuning aan bedrijven die willen verduurzamen. Alle drie hebben ze een uitgebreide expertise opgebouwd: Johan Bonner is een zakelijk ondernemer, Jean Paul Gueneau de Mussy is een ingenieur materiaalkunde en Adriaan Debruyne is een industrieel ontwerper. Zij bemerken – terecht – dat materiaal-, transport- en energiekosten blijven stijgen. Daarnaast verandert de wetgeving steeds ten gunste van circulariteit en duurzaamheid en wordt de consument steeds mondiger. De mogelijkheden om binnen de huidige lineaire economie te ondernemen worden steeds kleiner. Als bedrijf is duurzaam innoveren de enigste toekomstgerichte manier vooruit. Zo eenvoudig als dat lijkt, zo complex is de realiteit van duurzaam en innovatief ondernemen omdat je systemisch moet ingrijpen. Hoe wil dit trio dat nu concreet gaan aanpakken? We spraken met Adriaan Debruyne over Material Mastery en hun nieuw project Circômplex.

Wat doen jullie concreet met Material Mastery en hoe past jullie spin-off Circômplex binnen dit plaatje?

Binnen Material Mastery bundelen we nu al bijna een jaar onze uitgebreide ervaringen en gespecialiseerde vaardigheden in verschillende sectoren, academisch onderzoek en onderwijs.

Daarbij schenken we vooral aandacht aan – onze naam verklapt het al – materialen en, meer specifiek, aan hun rol binnen de circulaire economie. We willen baanbrekende ontwerpen en innovatie aanbieden en onze kennis en expertise in een reeks productieprocessen integreren. We hebben ondertussen gelijkgestemde partners gevonden en we bouwden ook een netwerk op om dit op de meest duurzame manier te doen.

Met Circômplex willen we nog een stap verder gaan. Daar willen we een plaats creëren om onderdak te bieden aan circulaire pioniers en we willen ook circulaire initiatieven en projecten ondersteunen. Concreet willen we werken aan vier verschillende zaken. Ten eerste willen we de algemene bewustwording verbeteren rond de noodzaak om circulair te denken, leven en werken. Daarnaast willen we bedrijven en overheden ondersteunen in hun circulaire transitie. Ten derde willen we de kruisbestuiving en co-creatie faciliteren tussen interne en externe actoren. En ten slotte willen we er circulaire alternatieven testen en lanceren dankzij snelle experimenten.

We beseffen dat onze ambitie voor dit initiatief groot is, maar we willen de transitie naar een echte circulaire economie dankzij verschillende symbiotische samenwerkingen versnellen en hierbij Gent als toonaangevende stad op de kaart zetten. We willen dit natuurlijk ook niet alleen doen. We gaan verschillende stakeholders zoals universiteiten, lokale maatwerkbedrijven en ondernemers engageren in het proces.

We hadden het in de introductie al over de moeilijkheden die bedrijven ervaren om die circulaire transitie te maken. Hoe zouden jullie Gentse bedrijven hierin concreet willen ondersteunen?

Dat is inderdaad een uitdaging. We zien veel CEO’s ambitieuze doelen formuleren in mooi vormgegeven duurzaamheidsrapporten, maar vaak ontbreekt een concreet actieplan omdat men binnen het bedrijf niet weet hoe ze deze kunnen halen. Dikwijls gaat het hier om fictieve doelstellingen die vooropgesteld worden.

Vaak beginnen bedrijven bij de reductie van afvalstromen en een efficiënter energiebeheer. Dat is ook noodzakelijk, natuurlijk, maar echt onvoldoende. Bij de circulaire plannen denken ze hoofdzakelijk aan recyclage, maar dat is de minst sterke strategie binnen de circulaire economie. Hergebruik, levensduurverlenging en product-service mixes van materialen, bijvoorbeeld, maken een veel grotere impact maar vragen andere competenties.

Bovendien moet je als bedrijf hiervoor over het muurtje kijken. Systeemdenken en samenwerken met de volledige keten is een minimale vereiste. Vaak zien we dat onze ervaring over de verschillende sectoren heen en onze ruime technologische kennis samen met een sterke creativiteit tot de ontsluiting van de echte zakelijke opportuniteiten leidt.

Hoe kan Gent, volgens jullie, verder uitgroeien tot de technologiehoofdstad van Europa? Waar zien jullie ruimte voor groei?

Met een sterke ambitie en visie op vlak van circulaire economie alleen kom je er niet. We geloven dat er nood is aan het opzetten van vele samenwerkingen en experimenten om tot een impactvol (circulair) ecosysteem te komen. We zijn ervan overtuigd dat hiervoor een fysieke ruimte noodzakelijk is waar experiment, opleiding, kruisbestuiving, kennisdeling én innovatie kunnen plaatsvinden.

Dit is exact wat we voor ogen hebben met Circômplex. We zien immers dat men bij heel veel projecten heel lang in de onderzoeksfase blijft zitten. Wij kiezen ervoor om een idee of theorie snel uit te testen. We mikken daarbij op opschaalbare initiatieven, pilootprojecten, die snel kunnen opgepikt worden door regionale bedrijven.

Om dit te kunnen bereiken, hebben we de steun nodig van de stakeholders vanuit het Gentse quadruple helix-model: de academische wereld, het beleidskader, de ondernemingen en de burgers.

Waarom kozen jullie voor Gent als uitvalsbasis? En waarom voor Gentse ondernemers?

We hebben alle drie al grote delen van de wereld gezien en veel producten ontwikkeld die al wereldwijd worden verkocht. Nu willen we een duurzame impact maken in onze eigen stad. Dit inzicht kwam pas nadat we jaren onze blik gericht hadden op meer internationale tendensen.

Daarnaast is er geen beter publiek dan de inwoners en bedrijven van Gent om een sociaal en duurzaam alternatief scenario voor uit te schrijven. Veel Gentenaars zijn namelijk van nature niet alleen nieuwsgierig en zorgzaam, maar ze willen ook de wereld verbeteren. Dat maakt van Gent een ideale voedingsbodem.

Tot slot is de circulaire economie ook gebaat bij een lokaal ecosysteem met een korte keten. We kunnen hierbij rekenen op verschillende maatwerkbedrijven die een essentiële rol spelen in het haalbaar en betaalbaar maken van een circulair model.

Sommige lokale bedrijven dromen van internationale projecten. Wat zijn jullie ambities naar het buitenland toe?

We zijn vandaag al met verschillende internationale circulaire projecten bezig met Material Mastery.

Circômplex willen we natuurlijk ook graag internationaal op de kaart zetten.

Ten eerste willen we succesvolle cases van over de hele wereld naar Gent brengen en die dan samen met lokale bedrijven en universiteiten lanceren.

Daarnaast willen we samen met onze zakelijke partners de sterke circulaire initiatieven exporteren.

We geloven immers dat we – als we binnen een kleinere stad als Gent projecten winstgevend kunnen krijgen – we dit zeker kunnen opschalen naar andere regio’s en extra werkgelegenheid kunnen genereren voor de reguliere én sociale economie. We kunnen deze projecten dan gebruiken als benchmarks om deze op andere locaties succesvol in te zetten.

Tot slot: wat is jullie beste tip voor iedereen die een bedrijf wil opstarten in Gent?

Start vooral vanuit een straffe duurzame visie en omring je met partners met een gelijkaardige waardengedrevenheid.

Start daarnaast ook best klein, met een talentvol en gedreven team dat risico’s wil nemen.

Onze ervaring leert ons dat je hiermee grootse resultaten kan bereiken. En wie weet, komen we elkaar wel eens tegen en kunnen we die nieuwe ondernemer wel op een circulaire manier ondersteunen!