Een plastic match in Gent

In het Interreg PlastiCity-project bundelen Den Haag, Southend on Sea, Douai en Gent hun krachten om nieuwe strategieën en oplossingen te ontwikkelen om de recycleerbaarheid van verloren kunststoffen te vergroten.

De Stad Gent heeft alle actoren van de circulaire- plastic waardeketen met elkaar proberen te verbinden. Ons doel? Nieuwe business cases te ontwikkelen en nieuwe investeringen naar onze regio aantrekken. Dankzij intense samenwerkingen en onze aandacht voor innovatie hebben we toch wel een aantal zaken kunnen verwezenlijken waar we best trots op zijn. Klik hier om daar meer over te lezen.

We spraken met Ger Kwakkel en Gerko Brouwer van Den Haag, Rachel Bass van Southend on Sea, Thomas Lignereux van Douai en Sanne Habets van Gent om te polsen naar hun ervaringen binnen dit project.

Wat is het belang van het internationale project?

Sanne: In de internationale pers werd onlangs bekend gemaakt dat wetenschappers bij bijna 80% van geteste mensen microplastics in het bloed hebben aangetroffen. Dat is immens! Deze deeltjes kunnen onze organen aantasten, met alle gevolgen van dien.
Enorme hoeveelheden plastics worden nog steeds op dagelijkse basis gedumpt, waardoor ons milieu zwaar aangetast wordt. Met dit project willen we de recyclagegraad van plastic afval drastisch verhogen, van 20 à 30 percent naar 50 percent.

Rachel: Het was bovendien heel interessant om de verschillen tussen de regio's te zien en ik denk dat het belangrijk is dat we van elkaar kunnen leren. We hebben allemaal verschillende technologieën en ideeën en die kunnen we delen, wat het project echt ten goede komt.

Wat is de rol van Stad Gent binnen dit project?

Sanne: Via dit Europese project zet de Stad Gent in op een duurzame economie en onderzoeken we hoe plastic bedrijfsafval kan gerecupereerd worden om als grondstof opnieuw gebruikt te worden in een stedelijke context. Zo herintroduceren we afval (verschillende producten en halffabricaten) op een innovatieve en zinvolle manier in de stad.

Ikzelf werk voor de Dienst Economie van de Stad Gent. Enerzijds is de Stad in de leiding van het gehele project, anderzijds hebben we ook de leiding over een specifiek werkpakket rond de business cases. Daarbij coördineren wij de ontwikkeling van de reële cases rond gerecycleerd plastic en de uitwerking daarvan.

Hoe kunnen al deze verschillende partners bijdragen aan het project?

Ger: Kleine bedrijven recyclen al en grote spelers scheiden kunststoffen in fabrieken. Maar als je naar de analyse kijkt, ontdek je een kloof tussen het afval dat een bedrijf genereert en het plastic dat een upcycle-bedrijf kan gebruiken. Om dat gat te dichten, hebben we de Plastic Hub in het leven geroepen, als een soort kunststoffenmakelaar. Op die manier is er een verwerkingsstap tussen het plastic afval dat een bedrijf genereert en bijvoorbeeld het plastic waarmee een 3D-printbedrijf moet printen. De Plastic Hub moet een schakel in de keten zijn. Er is ook een educatieve factor. Als organisaties kunnen zien hoe hun afval lokaal in Den Haag kan worden gerecycled, zullen zij zich daar -hopelijk- meer verantwoordelijk voor voelen.

Thomas: Inderdaad, hoe vroeger we duurzaamheidsprincipes aanleren hoe beter. Zo kunnen we de interesse voor het onderwerp aanwakkeren waardoor we misschien een nieuwe generatie van eco-minded uitvinders, ingenieurs en innovators kunnen aanwakkeren.“

Gerko: Voor kleinere bedrijven is het bovendien financieel niet interessant om hun plastic afval te sorteren en te laten ophalen. Dus betaalt de kleine ondernemer belasting om zijn afval te laten verbranden, terwijl het eigenlijk gerecycled en nuttig gebruikt zou kunnen worden.

Sanne: Het is dus onze bedoeling om dit zo laagdrempelig mogelijk te houden voor de ondernemers. Als we vanuit die business cases producten kunnen bedenken die van gerecupereerd plastic kunnen gemaakt worden én als die dan ook nog eens financieel levensvatbaar zijn, dan vergroot de slaagkans aanzienlijk.

Dit project startte in 2019 en had - hoe kan het ook anders - last van COVID-19. Zo konden bepaalde workshops niet doorgaan en beschikken we over weinig beeldmateriaal. Maar wat zijn voor jullie de hoogtepunten van deze afgelopen jaren?

Gerko: Voor mij was het hoogtepunt het feit dat PlastiCity zich steeds meer begint te verankeren in het stedelijk netwerk. Mensen leren het kennen, ze zien het project, zijn er enthousiast over en gaan meedenken.

Rachel: Ik heb echt genoten van het project waarbij kinderen zelf een logo konden ontwerpen. Het ging veel beter dan we hadden verwacht (lacht)! We hadden niet echt verwacht dat we veel ontwerpen zouden krijgen omdat ze met andere dingen bezig waren, maar we hebben in totaal 134 ontwerpen van 8 verschillende scholen ontvangen, zodat we de moeilijke taak hadden 7 finalisten te kiezen. Daarna kon het publiek stemmen. Op oudejaarsavond werd het definitieve ontwerp onthuld. Het was een goed project om enige zichtbaarheid te hebben, want we hadden meer dan 4000 stemmen, dus nu weet de gemeenschap ook van het project.

Sanne: Voor mij is dat ongetwijfeld onze testophaling van afgelopen winter. We selecteerden een aantal Gentse bedrijven en gaven hen 5 plastic zakken. Zo stimuleerden we ze om al op voorhand de types plastic te gaan scheiden per soort. Die werden dan opgehaald door onze bedrijfspartner GRCT en worden nu geanalyseerd door het onderzoekscentrum CAPTURE.

Welke troeven kan je in Gent uitspelen of waar ligt de uitdaging voor de afvalophaling in Gent?

Sanne: In Gent zijn er heel wat smalle straatjes en dat vraagt natuurlijk een totaal andere aanpak dan op bv. het platteland. We hebben als test de ophaling eens laten doen door een elektrische camionette die qua formaat tussen de grote vuilniswagens en kleinere bestelwagens zit. Omdat we met de lage emissiezone zitten in de stad moeten we ermee rekening houden dat elektrisch de toekomst is. De haven (North Sea Port) is ook een heel belangrijke partner. Binnenkort openen we daar onze PlastiCity Hub. En we onderzoeken (theoretisch) ook of een ophaling via het water mogelijk is, al is dat wel verre toekomstmuziek.

Wat is die PlastiCity Hub precies?

Sanne: We huren een terrein op North Sea Port waar o.a. de unit van UGent zal staan. In die omgebouwde containers tonen we het volledige recyclageproces. Tijdens de Vlaamse Impactweek vorige week hebben we de hub officieel geopend en er vonden ook verschillende workshops plaats. Op dinsdag 31/05 faciliteerden CAPTURE en UGent er een sessie over bedrijfsafval en op donderdag 02/06 organiseerden wij, van Invest in Ghent, een workshop over hoe lokale besturen meer kunnen inzetten op een circulaire plastic economie. Daarbij zochten we samen naar nieuwe opportuniteiten en manieren om in de toekomst samen te werken. Vrijdag 03/06 kwamen middelbare scholieren uit technische richtingen langs. Zo maken we hen ook warm om gerecycleerd plastic te gaan gebruiken in hun creaties. Deze hub zal daarna 'on tour' gaan en ook nog te zien zijn in Den Haag, Southend on Sea en Douai.

Wanneer is de opzet van PlastiCity, naar jullie mening, geslaagd? En, vooral, wat zijn de toekomstplannen?

Gerko: Als er een basis is ontstaan van een groep goedwillende mensen die creatief zijn en mee willen werken. Een gemotiveerde groep die zichzelf in stand kan houden en het enthousiasme levend houdt. Omdat ze gezien hebben dat het kan, dat het financieel interessant is en dat ze er de meerwaarde van inzien. Dat zou voor mij het echte succes van PlastiCity zijn.

Sanne: Ik ben al blij dat we de Impactweek tot een goed einde hebben kunnen brengen (lacht)! Dat was een zeer belangrijke opdracht omdat we daarmee verschillende doelgroepen bereiken. Niet alleen bedrijven maar ook andere steden en gemeenten, waarbij we dus ook een workshop gaven rond wat zij nodig hebben om hun bedrijven te betrekken en sensibiliseren. Nu willen we de business cases zo ver mogelijk uitwerken. We hebben al krukjes laten maken via een 3D printer en we zullen ook het nieuwe meubilair voorzien voor de artiestenloge in Viernulvier (de nieuwe naam van de Gentse Vooruit). Tot slot zetten we volop in op het slot-event van het project, dat we voorzien voor het einde van dit jaar. Daar gaan we ook communiceren over de eindresultaten. Maar het meest belangrijke is de vaart erin houden na afloop van het project. Daarom leggen we linken met de juiste mensen binnen de juiste netwerken, zodat we dit project als één grote business case kunnen presenteren en eventueel uitbreiden naar andere steden.