Geschiedenis van Gentbrugge
Een brokje geschiedenis over de wijk Gentbrugge.
Het deelgebied Dries behoort tot één van de oudste historische kernen van de deelgemeente Gentbrugge. Het centrum ervan wordt gevormd door een min of meer driehoekig plein, de eigenlijke dries. De straatnamen Voordries en Achterdries duiden de uitgestrektheid van het deelgebied aan.
In de omgeving van Voordries, Achterdries en Het Kamp werden bij graafwerken in 1914 en ook in jongere tijd door particulieren talrijke overblijfselen gerecupereerd. De draagwijdte ervan is tot op heden niet precies bekend. In Gentbrugge worden die vondsten, waarvan er sommige uit de Romeinse tijd zouden dateren, samen met de plaatsnaam Het Kamp, steevast opgevat als overblijfselen van Romeinse (militaire) aanwezigheid. Grondig onderzoek zou deze misschien fantasierijke veronderstelling wellicht kunnen ontkrachten dan wel bevestigen.
In de late Middeleeuwen kende het deelgebied van de Gentbrugse Dries minstens één site met walgracht, samengesteld uit een opperhof met de hoofdwoning en een voorhof met dienstgebouwen. Veel van deze laatmiddeleeuwse omgrachte sites ontwikkelden zich later tot huizen van ‘plaisance’ of kastelen als buitengoed eigendom van de Gentse gegoede burgerij of adel. Dit was ook het geval voor de omgrachte site, bekend als Hof de Guchteneëre. Tegelijkertijd kwamen er ook nieuwe, voornamelijk kleine kastelen met omgevende parken bij, zoals het zogenoemde kasteeltje De Schrijver van 1882 aan de Varendries. Dit was het typische landschapsbeeld omheen de dries tot in de jaren 1960. De jongste decennia ontpopt de driessite zich als een nieuw woongebied, ingeplant rondom een dicht 20ste-eeuws verkavelingpatroon.
De wijk, aangeduid als De Zwarte Fles, vormt het meest noordoostelijke deel van de deelgemeente Gentbrugge. De plaatsbeschrijving wordt in hoofdzaak bepaald door de loop van de Oude Schelde en haar oeverstroken, meersen die enkel in de zomerperiode als graasland of bleekweiden bruikbaar waren. In 1870-1874 werd de meanderende Scheldebocht evenwel afgesneden en vervangen door de huidige loop. In de latere 20ste-eeuw volgde de aanleg van de autosnelweg E17 dwars doorheen het overstromingsgebied van de Schelde. Steeds meer stroken van dit oorspronkelijke overstromingsgebied worden opgehoogd en als nieuwe woonzone bruikbaar gemaakt.
Het deelgebied Sportplein behoort tot de deelgemeente Gentbrugge en maakt deel uit van een veel ruimer gebied met een voor kort nog landelijk voorkomen. Deels ging het om hoger gelegen gronden, deels om vochtig grasland met depressies en moerasvegetatie, wat ook nog in het toponiem ‘de Biesten’ wordt weerspiegeld. De verstedelijking is 20ste-eeuws. Ze omvat zowel grootschalige sportinfrastructuur als een woongebied in volle expansie.
Het deelgebied Coninxdonckbehoort tot de zuidoostelijke deelgemeente Gentbrugge. Het gebied wordt gekenmerkt door de loop van de Schelde en de daarmee gepaard gaande zones die door aanslibbing zijn ontstaan of moerasgronden, beter bekend als de Gentbrugse Meersen. Er zijn een aantal aanwijzingen voor menselijke aanwezigheid in de prehistorie. De naam Coninxdonck of Koningsdonk verwijst naar een middeleeuwse omgrachte site, samengesteld uit een omwald opperhof waar zich het centrale huis bevond en een omwald neerhof met hoeve en dienstgebouwen. Het neerhofcomplex werd naderhand tot een kasteel uitgebouwd.
Ondanks de jongere aanpassingen zijn het 19de-eeuwse kasteel en zijn landschapspark, met daarin het middeleeuwse opperhof, goed herkenbaar. Buiten het landgoed Koningsdonk werd het deelgebied tot voor kort vooral gekenmerkt door landbouw, met verspreide schaarse bebouwing. Dit traditionele landschapsbeeld werd steeds meer vervangen door verkavelingen met recente bebouwing.