Landbouw en open ruimte in een stedelijke omgeving

De studie ‘Visie op landbouw in de stedelijke omgeving van Gent in 2030 en de ruimtelijke vertaling ervan’ biedt een kader aan de Stad Gent om een goed doordacht ruimtelijk landbouwbeleid uit te bouwen.

Waarom deze studie?
De studieopdracht past in de opmaak van de Structuurvisie 2030 – Ruimte voor Gent. Met dit plan gaat de Stad een nieuwe uitdaging inzake ruimtelijke ontwikkeling aan voor haar hele grondgebied. Ruimte voor Gent zal de ambitie van de Stad om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn, mee helpen waarmaken. De uitgangspunten van Ruimte voor Gent zijn duurzaamheid, verwevenheid en diversiteit.
Tijdens de opmaak van dit plan wenst de Stad input te krijgen vanuit verschillende ruimtelijke beleids¬domeinen, waaronder ook de landbouwsector. Landbouw in een stedelijke context staat immers voor een aantal uitdagingen. De huidige professionele landbouw heeft het economisch steeds moeilijker om concurrentieel te blijven. Nieuwe vormen van landbouw staan te dringen om ruimte. Om deze uitdagingen en mogelijke oplossingen in kaart te brengen, schreef de Stad deze studieopdracht uit.

Wat onderzoekt de studie?
Het onderzoeksteam kreeg de opdracht om volgende onderdelen uit te werken:
1. gericht onderzoek om tot een visie op landbouw in de stedelijke omgeving van Gent in 2030 te komen
2. een visie op landbouw in de stedelijke omgeving van Gent in 2030
3. de ruimtelijke vertaling van deze visie
4. beleidsaanbevelingen om deze visie en ruimtelijke vertaling als lokale overheid te realiseren.
Deze onderdelen zijn in het eindrapport terug te vinden op de bladzijden 13, 135, 173 en 305.

Wat onderzoekt de studie niet?
Een aantal landbouwkwesties konden niet binnen deze studieopdracht onderzocht worden. Dat komt deels door de privacygevoeligheid van sommige landbouwgegevens, deels omdat de tijd voor het uitvoeren van de studieopdracht beperkt was tot acht maanden. Diepgaand onderzoek naar zonevreemde functies in agrarisch gebied, knelpunten en succesfactoren van bestaande lokale afzetkanalen, potenties van eetbare bossen, potenties van leegstaande serres en knelpunten in het huidige pachtsysteem vragen verder onderzoek.

Is de landbouwsector bij de opmaak van deze studie betrokken?
Het bestaande Overlegplatform voor de Gentse Land- en Tuinbouw werd verruimd tot een ‘Landbouwforum’ met middenveldorganisaties actief in de open ruimte, sociale organisaties actief in de landbouw, private en publieke stadslandbouwinitiatieven, academische en bestuurlijke partners actief rond landbouw en ruimtelijk beleid. Het inspraaktraject met zes workshops leverde een belangrijke insteek voor de studie.

Is dit de visie op landbouw van de Stad Gent?
De in dit eindrapport voorgestelde visie op landbouw is opgemaakt door het onderzoeksteam SUM Research + ILVO + Paul de Graaf, in overleg met de betrokken stadsdiensten. Het blijft vooralsnog een visiedocument opgemaakt door een derde voor de Stad Gent. Het is nu aan de Stad om de beleidsaanbevelingen uit het eindrapport te evalueren en desgewenst om te zetten in ruimtelijk en mogelijks ander beleid.

Collegebeslissing
Op 11 juni 2015 nam het college van burgemeester en schepenen kennis van het eindrapport en gaf het opdracht aan de Dienst Economie, de Groendienst en de Dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Planning om het vervolgtraject van de studieopdracht uit te werken.

Vervolgtraject

Het eindrapport van de studie is een startpunt om een goed landbouwbeleid uit te werken. In september 2015 werd de studie toegelicht aan de GECORO, de MiNaRaad, het Overlegplatform Gentse Land- en Tuinbouw en het Landbouwforum.
De Stad Gent zal nu elementen uit het eindrapport vertalen naar concrete beleidsopties en -acties, op te nemen in het plan Ruimte voor Gent en in andere sectorale instrumenten.