Resultaten van CurieuzeNeuzen Vlaanderen voor Gent
De Gentse resultaten van CurieuzeNeuzen Vlaanderen bevestigen dat er grote lokale verschillen zijn als het gaat over luchtkwaliteit.
De Gentse resultaten van CurieuzeNeuzen Vlaanderen bevestigen dat er grote lokale verschillen zijn als het gaat over luchtkwaliteit. Verkeersdrukte, filevorming en street canyons jagen de concentraties stikstofdioxide (NO2) op sommige locaties de hoogte in. De laagste NO2-concentraties werden gemeten op verkeersluwe plaatsen in de binnenstad en in rustige straten in deelgemeenten als Drongen, Mariakerke en Sint-Amandsberg.
CurieuzeNeuzen Vlaanderen
De resultaten van CurieuzeNeuzen Vlaanderen zijn bekend. Het grootschalige burgeronderzoek heeft een maand lang de concentratie stikstofdioxide (NO2) gemeten bij 20.000 Vlaamse gezinnen, organisaties, bedrijven en scholen. Ook in Gent is de link tussen autoverkeer en luchtverontreiniging duidelijk. De verontreiniging is lokaal en verschilt van straat tot straat. De conclusies uit het onderzoek van 2016 werden bevestigd: verkeersdrukte, filevorming en street canyons zijn nefast voor de luchtkwaliteit en zorgen voor grote verschillen.
Hoe minder verkeersdruk, hoe beter
De resultaten laten zien dat de luchtkwaliteit sterk varieert van straat tot straat en van wijk tot wijk. In rustiger straten met een open bebouwing in deelgemeenten als Drongen, Mariakerke en Sint-Amandsberg werden de laagste NO₂-concentraties, tot zelfs 10-15 µg/m³, opgemeten. Ook verkeersluwe plaatsen in de binnenstad scoorden goed.
Als we de resultaten van CurieuzeNeuzen vergelijken met de meetresultaten van 2016, dan merken we opnieuw de gunstige invloed van het circulatieplan op de luchtkwaliteit in de binnenstad, naar analogie met de studie die de impact van het circulatieplan in kaart bracht.
| Resultaten Meting 2016 | Resultaten CurieuzeNeuzen 2018 |
|---|---|
| Phoenixstraat 46 µg/m³ | Phoenixstraat 30-35 µg/m³ |
| Lammerstraat 47 µg/m³ | Lammerstraat 30-35 µg/m³ |
| Keizer Karelstraat 68 µg/m³ | Keizer Karelstraat 40-50 µg/m³ |
| Nederkouter 38 µg/m³ | Nederkouter 30-35 µg/m³ |
| Kortrijksepoortstraat 36 µg/m³ | Kortrijksepoortstraat 25-35 µg/m³ |
| Gustaaf Callierlaan 39 µg/m³ | Gustaaf Callierlaan µg/m³ |
Ook het havengebied scoorde relatief goed. De hoogste waarde werd gemeten in Sint-Kruis-Winkel (35-40 µg/m³) langs een drukke weg. Overschrijdingen van de Europese grenswaarde voor NO2 werden er niet geregistreerd.
Verzwarende factoren: druk verkeer, filevorming en street canyons
De Europese grenswaarde voor NO2 is een jaargemiddelde van 40 microgram per kubieke meter. Hoewel er in de Gentse officiële meetpunten geen overschrijding werd opgemeten sinds 2012, toonde dit grootschalige burgeronderzoek aan dat er lokaal toch overschrijdingen plaatsvinden ten gevolge van druk verkeer. 11 procent van de metingen in het Gentse centrum zit boven de Europese norm, in de rand zakt dat percentage naar 3,8 procent.
De hoogste NO₂-concentraties werden opgemeten op de stadsring (R40), langs drukke invalswegen (zoals Antwerpsesteenweg, Land Van Waaslaan, Drongensesteenweg) en in street canyons. Street canyons zijn smalle straten met hoge bebouwing. Omdat er minder luchtcirculatie is, blijft de vervuiling er langer hangen (zoals in de Keizer Karelstraat, Tolhuislaan en Steendam). De hoogste waarden in de klasse van 60+ µg/m³ werden opgemeten op de Charles de Kerkhovelaan (R40) en in de Drongensesteenweg.
In de binnenstad zijn het vooral street canyons die slecht scoren, zoals Steendam, de Tolhuislaan en de Keizer Karelstraat. Uit eerder onderzoek bleek dat deze gesloten gebouwenrijen de achterliggende tuinen wel goed afschermen van het verkeer, waardoor de NO₂-concentratie er een stuk lager ligt dan aan de straatkant.
- Keizer Karelstraat
Hoewel er sinds de invoering van het circulatieplan ongeveer de helft minder verkeer door de Keizer Karelstraat rijdt, is de NO2-concentratie met 40-50 µg/m³ nog hoog. Toch zijn de waarden al een stuk lager dan de 68 µg/m³ die hier in 2016 nog gemeten werd. Het feit dat dit een street canyon is waar de luchtvervuiling lang blijft hangen, speelt hierbij een grote rol.
- Tolhuislaan
In 2016 bedroeg de concentratie NO2 hier nog 48 µg/m³. Sinds invoering van het circulatieplan is de verkeersintensiteit met ongeveer 40% gedaald waardoor de gemiddelde NO2-concentratie er gedaald is naar 30-40 µg/m³. In de omgeving van Sluizeken bedraagt de concentratie nog 50-55 µg/m³, door aanschuivend verkeer in deze street canyon.
- Steendam
In 2016 werd er 49 µg/m³opgemeten, nu 50-55 µg/m³, die stijging is wellicht te verklaren door een verkeerstoename van 20% na invoering van het circulatieplan.
Maar ook in rustige deelgemeenten zijn er hotspots langs drukke wegen en kruispunten, zoals de Gentbruggestraat in Sint-Amandsberg (45-50 µg/m³), de Kloosterstraat in Drongen (45 – 50 µg/m³) of de Morekstraat in Wondelgem (45-50 µg/m³). Ze bevinden zich meestal op tweevakswegen, dicht bij een kruispunt of waar de randen ingesloten zijn door bebouwing.
Gent maakt werk van propere lucht
Het Gentse luchtactieplan 2016-2020 doet er alles aan om de uitstoot van fijn stof en stikstofdioxide te verminderen. Sinds de invoering van het circulatieplan (3 april 2017) werd ook het doorgaande verkeer geweerd uit het stadscentrum. Dat leidde tot een lagere NO2-concentratie op een aantal knelpunten. Op 1 januari 2020 gaat ook de lage-emissiezone van kracht. Hoewel een lage-emissiezone vooral de hoeveelheid roet zal verlagen - en in mindere mate de concentratie stikstofdioxide, zal de maatregel wél bijdragen aan een betere globale luchtkwaliteit.
Meer info?
Heijke Rombaut, projectcoördinator luchtkwaliteit en omgevingslawaai, Dienst Milieu en Klimaat Stad Gent, heijke.rombaut@stad.gent
