Project heraanleg stationsomgeving Dampoort

tijdslijn

Wat vooraf ging

Herinrichten Dampoort is een must

De Stad Gent, het Vlaamse Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), De Lijn en NMBS slaan de handen in elkaar en spreken de intentie uit om samen de ruime omgeving rond het station Dampoort op een kwalitatieve manier herin te richten.

De verschillende partners willen van de Dampoort een veilig en aantrekkelijk knooppunt van openbaar vervoer maken, geheel volgens het STOP-principe. Daarbij gaat de voorrang eerst naar de Stappers, daarna de Trappers, dan het Openbaar Vervoer en tenslotte het Privaat vervoer.

Daarnaast worden de onderbenutte gronden nabij de Dampoort (zoals de site van het voormalige pakjesstation) omgebouwd tot een volwaardig nieuw stukje Gent, met aantrekkelijke publieke ruimtes.

2015

Opstart van de procedure RUP 172 Dampoort

• 

• 

• 2 Bekijk alle foto's

Waarom wordt het RUP 172 Dampoort opgemaakt?

Een ruimtelijk uitvoeringsplan gaat over een duidelijk afgebakend gebied: het plangebied. Het plangebied van het  RUP 172 Dampoort omvat de huidige Dampoortrotonde, het onbebouwde terrein ten zuiden daarvan tussen de spoorweg en de Kasteellaan, het bouwblok ten noorden ervan tussen de spoorweg en de Koopvaardijlaan, en een kleine reststrook aan de achterzijde van de Dendermondsesteenweg. Vandaag ligt het plangebied deels in een ‘gebied voor stedelijke ontwikkeling’ en deels in ‘industriegebied’. Om de toekomstige ontwikkelingen mogelijk te maken, is een wijziging van de bestemming nodig. Dit gebeurt met dit ruimtelijk uitvoeringsplan.

Het college van burgemeester en schepenen heeft een eerste concept van het RUP goedgekeurd op 10 december 2015. Hierbij werden nog 2 scenario’s getekend op het grafisch plan, één met tunnel en één zonder. Tegelijk werd het studiebureau aangesteld dat het plan MER zal opmaken.

2016

Opstart van de Plan-MER procedure

• Begin 2016 werd de plan-MER procedure voor het RUP Dampoort opgestart. Gezien er een aanzienlijke milieu-impact verwacht wordt van dit RUP, moet er een milieueffectrapportage geïntegreerd worden in het besluitvormingsproces bij de verdere opmaak van het RUP. We spreken over een plan-milieueffectrapport of plan-MER. 
• Het plan-MER brengt de impact van het RUP op het milieu in beeld en vergelijkt onder meer de voorliggende scenario's (o.a het tunnelalternatief en het gelijkvloers alternatief voor de R40). Een goedgekeurd plan-MER is noodzakelijk voor de definitieve vaststelling van een RUP.
• Op 4 juli 2016 vond een informatiemoment plaats over het concept-RUP en de kennisgeving van het plan-MER. In de kennisgevingsnota stellen de MER-deskundigen voor hoe ze het onderzoek naar milieueffecten willen uitvoeren. Elke burger kreeg de kans om te reageren op de kennisgeving en inhoudelijke input te geven over de aanpak van het milieueffectenrapport. 

Flankerend onderzoek

Naast de milieu-effecten moet er nog tal van ander studiewerk gebeuren, en moeten bv. ook technische en financiële aspecten van het project Dampoort verder in beeld gebracht worden. Dit studiewerk - met verschillende opdrachtgevers en door verschillende studiebureaus uitgevoerd - wordt gebundeld onder de noemer “flankerend onderzoek”. 

Zo werd voor de tunnel onder de Dampoort een technische haalbaarheidsstudie uitgevoerd, en worden de verwachte financiële kosten en opbrengsten van het project helder in beeld gebracht. Samen met de resultaten van het milieu-effectenonderzoek moet dit de projectpartners toelaten om een consensus te vinden omtrent het voorkeursalternatief voor de Dampoort. Er moet m.a.w. een gezamenlijke keuze gemaakt worden omtrent het verloop van de R40 ter hoogte van de Dampoort: hetzij via een tunnel, hetzij gelijkvloers.

Hierbij een overzicht van een aantal deelonderzoeken binnen het flankerend onderzoek die ondertussen zijn afgerond:

• Onderzoek naar de verwachte voetgangers-en fietsintensiteiten en noodzakelijke voetgangers- en fietsinfrastructuur (in opdracht van Stad Gent)
• Technische haalbaarheidsstudie tunnel (in opdracht van AWV)
• Capaciteitsstudie en ontwerpend onderzoek voor het bus- en tramstation (in opdracht van De Lijn)

 

2018

Start stedenbouwkundig masterplan

De Stad lanceerde in 2018 een ontwerpopdracht voor de opmaak van een stedenbouwkundig masterplan, gebaseerd op het tunnelscenario uit het verkennend onderzoek, en rekening houdend met de nieuwe inzichten en technische aspecten uit het flankerend onderzoek.

Het stedenbouwkundig masterplan integreert alle bouwstenen tot een samenhangend geheel: waar komt het nieuwe stationsgebouw, waar liggen de nieuwe bus- en tramperrons, waar komen fietspaden, ingang en uitgang tunnel, waar is er ruimte voor nieuwe bebouwing ...

Het stedenbouwkundig masterplan vormt de basis voor het Ruimtelijk Uitvoeringsplan of RUP, dat het gebied de juiste bestemming moet geven om de toekomstige ontwikkelingen juridisch mogelijk te maken. 

Goedkeuring Voorontwerp RUP 172

Het voorontwerp van RUP dat werd goedgekeurd op 15 november 2018 kiest voor het zogenaamde tunnelscenario. In dat scenario komt de R40 langs het spoor te liggen, en rijdt het doorgaand verkeer via een tunnel onder de Dampoort door. 

Hierbij de belangrijkste krijtlijnen van dat Voorontwerp RUP:

Naast het voorzien van de nodige ruimte voor een nieuw treinstation, een compact tram- en busstation, een pendelparking en een ruime fietsenstalling, gaat er veel aandacht naar een kwalitatieve invulling van de publieke ruimte. Aan de Zwaaikom komt een verlaagd plein waar bewoners en bezoekers kunnen genieten van het water, en zorgt een promenade op waterniveau ervoor dat voetgangers en fietsers vlot kunnen circuleren tussen het Dampoortstation enerzijds, en de binnenstad en de Oude Dokken anderzijds.

Ten noorden van de Dampoortknoop, tussen de spoorweg en de Koopvaardijlaan, ligt de focus op economische activiteiten. In dat gebied voorziet het RUP de mogelijkheid tot bijkomende economische ontwikkelingen, in samenspraak met de bestaande bedrijven.

Ten zuiden van de Dampoortknoop, tussen de spoorweg en de Kasteellaan, is er ondermeer plaats voor nieuwe woningen, kantoren en extra buurtgroen. Hier komt een nieuw stadsdeel, dat aansluit op het stadsontwikkelingsproject Oude Dokken en het stadsvernieuwingsproject voor Oud-Sint-Amandsberg.

Een dicht netwerk van fiets- en voetgangersverbindingen zorgt voor een vlotte en veilige circulatie van de trage weggebruiker in alle richtingen. Naast de doorsteek onder het spoor ten zuiden van het station die momenteel al in uitvoering is, komt er aan de westkant van het spoor tevens een volledig conflictvrije noord-zuid verbinding op hetzelfde niveau als de treinsporen. Deze sluit op haar beurt weer aan op een nieuwe oost-west verbinding ten noorden van het spoorviaduct, en op de zogenaamde ‘groene banaan’ , de geplande verbinding langs het rangeerstation.

2019

Plan-MER is goedgekeurd

Op 5 november 2019 keurde de dienst MER het plan-MER voor het RUP Dampoort goed. Een goedgekeurd plan-MER is noodzakelijk voor de definitieve vaststelling van het RUP Dampoort.

Op de website van de Dienst MER (doorklikken naar Dossiercode PL0229) kunt u de integrale plan-MER, en een niet-technische samenvatting terugvinden.

 

Realisatie van nieuwe fiets- en voetgangersverbinding onder het spoor

Eerste concrete deelproject

• 

• 

• 2 Bekijk alle foto's

Uit het verkennend en flankerend onderzoek bleek de nood aan een veilig en snel alternatief voor fietsers aan de Dampoort. Deel van de oplossing was een extra tunnel voor fietsers en voetgangers onder het spoor ten zuiden van het station, die de Dendermondsesteenweg verbindt met de Kasteellaan.

Ongeveer 300 meter van station Gent Dampoort kwam er, doorheen de spoorwegberm, een brede fiets- en voetgangerstunnel. Aan de ene tunnelzijde sluit de tunnel aan op het voetpad en het fietspad van de Kasteellaan, en op de richting van station Gent Dampoort. Aan de andere tunnelzijde takt de tunnel aan op het fietspad naar Malmar/Bijgaardepark en legden we verder een veilige fietsverbinding aan over de parking van het koopcentrum, tot aan de Dendermondsesteenweg.

De nieuwe verbinding werd vernoemd naar Luc Lemiengre, het eerste groene gemeenteraadslid van Gent. De werken gingen van start op 5 maart 2018 en op 25 april 2019 werd de tunnel feestelijk geopend.

2020-2021

Finaal Stedenbouwkundig Masterplan, opmaak Maatschappelijk Kosten Baten Analyse

• In 2020 wordt het stedenbouwkundig masterplan gefinaliseerd.
• AWV start in 2020 met de opmaak van een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) voor het project.  AWV wenst met deze MKBA meer duidelijkheid te verschaffen over de maatschappelijke meerwaarde en negatieve effecten van de 2 scenario’s die in de plan-MER onderzocht werden: het tunnelscenario enerzijds, en het gelijkvloers scenario anderzijds.

Keuze voor een tunnel /opdracht voor De Werkvennootschap

• Ondermeer op basis van de resultaten van de MKBA werd er eind september 2021 een definitieve en door alle partijen gedragen beslissing genomen worden, er werd gekozen voor de tunnel als meest wenselijke en veiligste toekomstscenario voor de Dampoort. Het wordt een ondertunneling waarbij de R40 ter hoogte van de Dampoort en het Octrooiplein over een lengte van bijna 500 meter ondergronds gaat in een tunnel met twee rijbanen. . Je leest de details in dit persbericht .

 

• Op 15 okt 2021 besliste om het Project Gent-Dampoort en Vertramming Lijn 4 (Oude Dokken) en vertramming buslijnen 70 tot Lijn 7 te realiseren via een PPS (Publiek private samenwerking)- constructie en dit op te dragen aan de Werkvennootschap. De samenwerking zal de vorm van een DBFM (Design, Build, Finance, Maintain)- formule aannemen. Je krijgt meer uitleg over deze beslissing over Project Dampoort in de Nota van de Vlaamse Regering 'DBFM-programma's en -projecten binnen het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken' .

 

• Nu er voor het tunnelscenario gekozen is, kan de procedure voor het RUP Dampoort verder gezet worden. Op basis van de adviezen van verschillende administraties en overheden, en de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening (GECORO) wordt het voorontwerp van RUP aangepast tot een ontwerp van RUP. Dit ontwerp van RUP vormt dan weer de basis voor de organisatie van een openbaar onderzoek, waarbij burgers officieel hun bezwaren en opmerkingen kunnen formuleren op het RUP.