Een boost voor thuistalen op school met de Videoroute meertaligheid

Het team van basisschool Sint-Janscollege Oude Bareel zet al een tijdje voorzichtige stappen om thuistalen een plek te geven op school. Dankzij de introductie van de Videoroute Meertaligheid op school kreeg dit proces een stevige boost. 'De video’s maken het heel concreet en laten leerkrachten inzien dat het echt haalbaar is om thuistalen in te zetten in de klas.'

De Videoroute meertaligheid, ontwikkeld door Onderwijscentrum Gent en Drongo, bestaat uit zes video's met gespreksleidraden en een handleiding om het inzetten van de thuistaal te ondersteunen. In de video's zie je niet alleen praktische voorbeelden en tips, maar komen ook leraren en directieleden aan het woord over hun ervaringen met meertaligheid op school. 

Prikkelende praktijkvoorbeelden 

Johan Colbrandt, ondersteuner in de derde kleuterklas en beleidsmedewerker, en Stefanie Pauwels, leerkracht in het vierde leerjaar, verdiepten zich al eerder in het thema meertaligheid via een werkgroep over diversiteit op school. Daaruit kwam taal als het grootste struikelblok naar voren. Samen met Onderwijscentrum Gent gingen ze met het hele schoolteam op zoek naar een passende aanpak voor de talige diversiteit op school. 

Stefanie: 'Toen we voor het eerst de Videoroute zagen, was meertaligheid geen onbekend thema meer in ons schoolteam. Maar het was wel de eerste keer dat leerkrachten direct de prikkel voelden om aan de slag te gaan. Het was precies wat we nodig hadden na de theoretische basis.'

Johan: 'Dankzij de Videoroute zijn er echt ogen geopend, ook bij leerkrachten die eerder weerstand voelden. Zij zagen dat je heel klein kan beginnen. Je kan bijvoorbeeld de leerlingen elkaar een goeiemorgen laten wensen in de thuistaal. Zoiets simpels kan een kind zich al welkom laten voelen in de klas.'

Van video naar klaslokaal 

Dat de video’s uitnodigen om ermee aan de slag te gaan, blijkt uit de ervaringen van Johan en Stefanie, die hun favoriete werkvormen delen. 

Johan: 'Voor de kleuterklas is dat vooral interactie en taal uitlokken in de verschillende spelhoeken. In de video Spreekkansen creëren zie je het voorbeeld van een nagebouwde betaalautomaat waar de kleuters met elkaar in gesprek gaan over geld afhalen. Wij hebben dat idee toegepast binnen het thema ‘restaurant’. Kinderen moeten bellen om te reserveren, wachten aan de balie, naar hun plaats gaan … Al die verschillende stapjes lokken taal uit.'

Stefanie: 'In mijn klas gebruik ik de tweezijdige wereldbol uit de video Technieken en materialen. Die wereldbol geeft aan wanneer leerlingen hun thuistaal mogen gebruiken en wanneer ik verwacht dat iedereen Nederlands spreekt. Daarnaast zoek ik per thema afbeeldingen bij alle themawoorden, waarbij de leerlingen de vertaling in hun thuistaal op een post-it erbij mogen schrijven.'

Thuiskomen in de klas 

Door de aanwezigheid van andere thuistalen in de klas merkt Stefanie dat leerlingen die meer appreciëren en ook nieuwsgieriger worden naar nieuwe talen. Bovendien ziet ze dat de klas meer als een thuis voelt voor meertalige leerlingen. 

Ook Johan ziet een verschil: 'Als je de thuistaal negatief benadert, gaan kinderen elkaar verklikken in de klas of op de speelplaats. Door de thuistaal te aanvaarden, creëer je een positieve houding voor iedereen. Schaamte is niet nodig: een sterk ontwikkelde thuistaal kan juist het Nederlands leren ondersteunen. Dat beseffen we nu echt.'

Het schoolteam is dus zeker al bewuster bezig met taal op school, maar ze beseffen ook dat het belangrijk is om samen te blijven bouwen aan een gedeelde visie. De gespreksleidraden bij elke video kunnen daarbij helpen: ze bieden ruimte voor verdere reflectie en gesprekken met collega’s. Al deze stappen dragen bij aan het uiteindelijke doel van Johan en Stefanie: dat leerlingen zich beter voelen in de klas én beter leren.