Sociaal Emotioneel Leren (SEL)

Sociaal-emotioneel leren (SEL): een prioriteit?

Elke leerling komt met zijn uniek levensverhaal de school binnen. De diversiteit is groot of de voorgeschiedenis in een groep leerlingen is zeer uiteenlopend. De meeste pedagogisch projecten vermelden het doel om de totale persoonlijkheidsontwikkeling van elke leerling te ondersteunen. Schoolloopbanen van leerlingen en klassituaties wijzen regelmatig op gemiste kansen of een gebrek aan effectieve antwoorden op problematische situaties en interactie binnen de klas of de school. De wijze waarop men de sociaal-emotionele begeleiding zal realiseren is echter niet altijd duidelijk omschreven. Elke leerkracht heeft hiervoor een persoonlijke invulling en zet zich maximaal in. In de onderwijsliteratuur zien we meer en meer stemmen opgaan voor het feit dat dit een aangelegenheid is voor het gehele schoolteam en dat preventie door een goed gebalanceerd programma voor sociaal-emotionele begeleiding, meerdere positieve effecten heeft.

Waarop ligt de focus bij sociaal-emotioneel leren?

• zelfkennis (gevoelens, interesses, waarden en kracht, zelfvertrouwen);
• zelfsturing (emoties en gedrag reguleren, reflecteren op standpunten en emotionele reacties);
• sociale kennis (de gevoelens, gedachten, het perspectief van een ander en de verschillen en overeenkomsten van individuen en groepen);
• sociale vaardigheden (algemene communicatie en omgangsvormen, conflicthantering, relaties bouwen en handhaven);
• keuzes maken (ethiek, veiligheid, maatschappelijke normen, besluiten nemen, bijdragen aan algemeen welzijn, problemen oplossen).

Wat zijn de positieve effecten door het preventief te werken aan SEL?

• het invloed heeft op het welbevinden en betrokkenheid van leerlingen;
• de levensvaardigheden van de leerlingen verbeteren;
• de leerwinst aanzienlijk toeneemt;
• storend gedrag en pesten verminderen;
• het inslijpen van gedrag op basis van leer-theoretische principes bij jonge kinderen effect heeft op hun interactie;
• de interactie en feedback van de leerkracht kadert in een ontwikkelingsperspectief;
• de kennis van de leerkracht over groepsvorming een optimale werking in de klas bevordert;
• de effectiviteit vergroot van het klas- en schoolleven, vb. verminderde speelplaatsconflicten;
• actuele kennis over effectieve interventies voor SEL uw onderwijscompetenties versterken en comfort kunnen geven.

Sociaal-emotioneel begeleiding van leerlingen is 'de' pijler voor brede basiszorg. Een afstemming over de interactiestijl en de preventieve interventies zijn de eerste stappen in het zorgbeleid. Op schoolniveau is het belangrijk de afstemmingsoefening te doen met het voltallig team. Als lerende organisatie is het eveneens van belang in kaart te brengen welke kennis verspreid aanwezig is bij de verschillende teamleden. Sommige leerlingen ervaren belemmeringen bij het leren en die belemmeringen op een positieve wijze benaderen vraagt om een grondig inzicht in diverse problematieken. Door het preventieve werk kan escalatie in de leerling voorkomen worden, maar ook de soms uitputtende inspanning van een leerkracht en daarmee op de langere termijn, gevoelens van burn-out. Het aanbod SEL voor teams neemt ook enkele proactieve elementen zoals het klas- en schoolmanagement onder de aandacht omdat deze mee het welslagen van de preventie bepalen.

Wie als leerkracht, directie of als voltallig team interesse heeft in een preventieve aanpak kan vanaf het schooljaar 2016-2017 een beroep doen op PBSOG. Contactpersoon: Patricia.Pausenberger@stad.gent