Conflicthantering

Dagelijks worden leerlingen geconfronteerd met conflicten die ontstaan uit niet-efficiënte communicatie, emoties waar ze niet meteen weg mee kunnen, eigen interpretaties die misverstanden veroorzaken en noem maar op. Als leerling en als leerkracht is het niet zo vanzelfsprekend hoe je daar mee omgaat.

Conflicthantering biedt de leerlingen een constructieve manier om met ruzies en conflicten om te gaan. Met deze methodiek willen we het welbevinden en de sociale vaardigheden bij de kinderen bevorderen. We willen hen specifiek conflicten leren hanteren en preventief aanpakken.

Conflicthantering maakt helder. Klaart op!

Het zou verkeerd zijn om conflicten in een negatief daglicht te plaatsen. Ze zijn er niet zomaar, ze zijn er omdat ze iets te vertellen hebben over onszelf. Ze zijn een bewuste of onbewuste zoektocht naar een antwoord op iets wat tot nog toe niet helder blijkt te zijn.

Conflicthantering werkt zowel preventief als curatief.

Spanningen, confrontaties, belemmeringen, obstakels en misverstanden zullen er altijd zijn in deze wereld van dualiteiten. Een eerste stap is dus…probeer ze niet weg te duwen, kijk ernaar, doe er iets mee. Het gaat er niet om OF je ruzie hebt. Maar HOE je ermee omgaat.
Ruzie hoeft niet altijd negatief te zijn. Ruzie kan ook positief zijn.
Als je op een goede manier met ruzie omgaat, kun je ervan leren.

Themalessen

Dit zijn een viertal lessen waarbij gewerkt wordt met de kinderen aan visie en kennis rond het thema ruzie.

• Ruzie, wat is dat?
• Hoe reageren we bij ruzie?
• Hoe kunnen ruzies aflopen?
• Wat is belangrijk voor iedereen?
• Wat zijn de vier grootste oorzaken van ruzies?

Gespreksrondes

We gebruiken drie gespreksrondes om conflicten te verwoorden. Je moet het zien als een reflectiemoment, een training waarin kinderen bespreekbaar maken wat er leeft binnen de groep.
Eerst worden spinsels (fantasiegedachten) nagegaan.
Daarna worden wrevels, gevoelens en verlangens uitgesproken
Als afsluiting worden pluimen of knuffels (appreciaties) gedeeld.

De bewegings-didactische lessen

De gespreksrondes worden afgewisseld met actieve bewegingsdidaktiek om kinderen hun zelfvertrouwen, weerbaarheid, grenzen stellen, zelfbeheersing te verbeteren.
Via metaforen als rots, water, vuur enz..., leren kinderen kwaliteiten herkennen in zichzelf en anderen, leren ze hoe ze deze bewuster kunnen inzetten tegen geweld, conflicten en pesten.

Vier pijlers in het traject conflicthantering

1. Intuïtie scherpen. Inlevingsvermogen verhogen en sociaal inzicht vergroten.

We leren kinderen kennis krijgen van zowel hun eigen gedachten en gevoelens, als gedachten en gevoelens van anderen.

2. Leren uiten van irritaties, ergernis. Leren onderscheid maken tussen gedrag en identiteit. Leren voelen. Leren juiste informatie geven. Leren grenzen en wensen kenbaar maken.

We stimuleren kinderen hun probleemoplossend vermogen door hen eenvoudige strategieën te leren hanteren en de juiste vragen te stellen. We leren hen reflecteren om hun gedachten, gevoelens en verlangens uit te drukken op een manier die voor de ander aanvaardbaar en begrijpbaar is.

3. Zelf-vertrouwen, zelf-waardering, zelf-bewustzijn ontwikkelen!

We geven kinderen de kans om elkaar positieve aandacht, waardering, aanmoediging te geven.

4. Weerbaarheid ontwikkelen, grenzen stellen, verschil in kwaliteiten ontdekken!

In bewegingslessen worden door het gebruik van metaforen verschillen in kwaliteiten (h)erkent en ontwikkelt.

Het achtstappenplan van conflicthantering

Stap 1
Wil je erover spreken?

Stap 2
Wat is het probleem?
Waar heb je last van?
Wat is er volgens jou gebeurd?

Stap 3
Laat de kinderen om beurt vertellen hoe ze zich voelen of wat het bij hen doet.
Herhaal wat er verteld is vooraleer je naar het andere kind luistert.

Wat doet dat bij jou?
Hoe voel je je daarbij?

Stap 4
Laat de kinderen om beurt vertellen wat ze zouden willen dat er gebeurt.

Wat zou je graag willen?
Wat heb je nu nodig?
Wat is belangrijk voor je?
Wat zou je graag willen dat de ander doet en wat kan jij doen?

Stap 5
Wat ga je daarmee bereiken?
Wat gaat jou dat opleveren?

Stap 6
Bedenk oplossingen
Schrijf alle ideeën op.
Geef geen commentaar op de ideeën.

Stap 7
Kies de beste oplossingen
Vraag aan allebei: Wat vind jij goede ideeën?
Goede ideeën zijn eerlijk en kunnen ook echt.

Duid de ideeën, voorstellen aan met:
+ + = als ze het idee allebei goed vinden
- - = als ze het idee allebei niet goed vinden
+ - = als de één het goed vindt en de ander niet

Stap 8
Maak afspraken en onderteken.

Het stappenplan moet je LEREN gebruiken.
Na verloop van tijd merken we dat deze methodiek niet enkel conflicten aanpakt maar dat conflicten eveneens geen ruimte krijgen om te escaleren.
Door het systematisch gebruiken van het stappenplan leren de kinderen uitleggen, taalkundig beter specificeren wat ze ervaren (hebben), wat ze voelen en vooral ook wat ze willen. Het geeft hen structuur. Het helpt hen onderscheid maken tussen feiten, meningen en gevoel, maar ook tussen een verzoek en een eis. Het leert hen onvervulde behoeften te achterhalen en te voelen wat echt belangrijk is voor hen.

Hoe ziet zo’n begeleidingstraject eruit?

• Intake met kernteam
• Studiedag(en) voor het team
• Themalessen voor de kinderen
• Implementeren van de gespreksronde
• Beweging didactische lessen voor de kinderen
• Evaluatie

Doel van het traject

• Leerkrachten competenter maken in het omgaan met conflicten tussen kinderen.Einddoel is dat kinderen zelfstandig in moeilijke situaties bemiddelen.
• Inzicht in de theorie en structuur achter 'Kinderen gepast leren omgaan met ruzie!'
• Actieve kennismaking met de implementatietrajecten en de vaardigheden binnen dit thema.
• Het trainingsprogramma kennen en kunnen hanteren in de eigen klaspraktijk.
• Bevorderen van welbevinden en sociale vaardigheden bij leerlingen.
• Conflicten verwerken door ze in de communicatie te brengen.

Algemene invloed van dit traject

• Positieve zijde zien van conflicten
• Constructief omgaan met conflicten
• Bevorderen van zelfredzaamheid van kinderen = autonomie
• Verhogen van sociale competenties
• Verhogen van emotionele intelligentie
• Verbeteren van het schoolklimaat
• Werken aan vreedzame school

Bronnen

• Thomas Gorden: Luisteren naar kinderen,
• Marschall Rosenberg: Geweldloos communiceren
• Johnson & Johnson: Omgaan met conflicten en coöperatief leren
• NLP: Masteropleiding
• Transactionele annalyse: Ik ben oké, jij bent oké
• Freerk Ykema: Rots en watertraining