Start-up Manual.to helpt je met digitale handleidingen en trainingen

Stad Gent sprak met Jorim Rademaker, CEO en founder van Manual.to. Hun missie: ervoor zorgen dat alle werknemers weten ‘hoe’.

Jorim valt niet onder één noemer te vatten: deze Gentenaar heeft altijd al een passie gehad voor zowel wetenschappen als kunst. Die dubbele passie leidde tot een veelzijdige carrière als grafische freelancer, gaande van designer en illustrator tot software-ontwikkelaar. Die brede ervaring leidde in 2016 tot de Gentse start-up Manual.to. Hun software biedt bedrijven een snelle, handige manier aan om geïllustreerde handleidingen en trainingen te creëren en te delen. Bedrijven winnen zo tijd én geld, en slagen erin hun klanten en medewerkers veel beter te ondersteunen.

Hoe is Manual.to ontstaan?

"Het is eigenlijk een klassiek verhaal: je ziet een probleem dat nog niemand opgelost heeft, en je lost het dan maar zelf op. Als grafisch designer maakte ik soms het design voor jaarverslagen in meerdere talen. Wat niet altijd even gemakkelijk is, want IJslands is bijvoorbeeld al snel dubbel zo lang als het Nederlands. Het is dan bijna onmogelijk om dezelfde lay-out voor beide talen te gebruiken in een klassieke pdf. Het kost ook telkens weer veel tijd en moeite om je boodschap vorm te geven. De populariteit van de smartphone zorgt er dan nog voor dat men vooral op een klein scherm gaat lezen.

Daarom besloot ik een oplossing te bouwen die je op elk toestel, in elke taal en in elk formaat kon lezen. Zo wou ik mijn job automatiseren. Wat wel als gevolg had dat ik mijn eigen job ging ‘disrupten’ (lacht)."

“Een Gentenaar kan bescheiden én zelfzeker, warm én arrogant zijn. Misschien is het dus niet voor niks dat er zoveel Gentse spelers internationaal groeien. Misschien komt dat door de attitude die we door de eeuwen heen gekweekt hebben.”

Jorim Rademaker, CEO Manual.to

Manual.to vindt dus zijn oorsprong in een oplossing voor de grafische sector?

"Eerst wou ik de toepassing lanceren voor digitale, meertalige kinderverhalen. Ik wou zelf graag kinderboeken schrijven/illustreren maar dat is een heel moeilijke markt. Als uitgever neem je als je een boek uitgeeft heel wat risico, zeker in een kleine markt als Vlaanderen. Als beginnend illustrator of auteur is het dan ook niet evident om er je beroep van te maken. Velen voelen zich geroepen, maar slechts enkelen worden uitverkoren."

"Na met Vlaamse uitgevers gesproken te hebben, ben ik naar New York gevlogen om daar met uitgevers te praten. Daar heb ik enorm boeiende meetings met topmensen gehad, maar wat me het meeste bijbleef, was het gesprek met mijn taxichauffeur nadat ik uit het vliegtuig stapte. Hij bleek een auteur van sciencefiction te zijn. Wat me opviel uit dat gesprek was het gigantische verschil tussen de voorschotten die je in de VS krijgt om een boek te schrijven en wat je hier krijgt."

"Waarom? In de VS is de afzetmarkt zo veel groter. Een boek wordt direct in een grote oplage gedrukt en verdeeld van de westkust tot de oostkust. In Europa is die uitgeverijsector veel meer versnipperd door taal, wetgeving en cultuur. Hier wou ik een oplossing voor bieden, want de Europese markt is uiteindelijk wel groter dan de VS."

Hoe ging je te werk?

"Met mijn ervaring uit de communicatie- en uitgeverijsector wou ik de kinderen de liefde voor het lezen bijbrengen, in elke taal. Ik wou een model introduceren dat meertalige, toestel-onafhankelijke en op lezen gefocuste boeken aanbiedt. Rijkelijk geïllustreerd, maar los van spelletjes of filmpjes." 

"Daarbij werd ik geïnspireerd door mijn eigen kinderen. Tijdens het voorlezen van de Grote Vriendelijke Reus van Roald Dahl, wilden zij naar de illustraties op de ene dubbele pagina blijven kijken, terwijl ik de tekst op de twee bladzijden erna, zonder tekeningen, voorlas. Zo kreeg ik het idee om de illustratie steeds in beeld te houden tijdens het lezen." 

"Die app moest ook makkelijk in gebruik zijn. Wat lukte, want op 5-jarige leeftijd maakten mijn kinderen er al eigen verhalen mee. Wat je ook in de app kan doen, is vlot van taal wisselen, naar gelijk welke taal. Wat bijvoorbeeld handig is voor kinderen die in het Nederlands op school een verhaal lezen en datzelfde verhaal dan in de thuistaal door de ouders voorgelezen krijgen. Ik ben een enorme fan van voorlezen, en ik wil heel graag de creativiteit van kinderen stimuleren." 

Maar, het is uiteindelijk niet bij een verhalenapp gebleven?

"De wereld van boeken is geen evidente om vernieuwing in te brengen. Tegelijk zag ik dat bedrijven een enorme nood hebben aan een handige tool om handleidingen en werkinstructies te maken. In 2016 ontmoette ik op een Gents terras onze CTO, Tom De Coninck, die direct geloofde in het verhaal. Wij zagen samen een kans om dat nieuwe formaat, oorspronkelijk ontwikkeld voor kinderverhalen, in te zetten bij grote bedrijven – zowel bij hun medewerkers als naar hun klanten." 

Wat bieden jullie aan met Manual.to?

"Oorspronkelijk wilden we vooral de product manuals aanpakken. Je kent ze wel: die dikke boekjes, vaak in meerdere talen, die je bij een product krijgt als je het koopt, maar vaak niet weet liggen als je ze later nodig hebt.  Maar gaandeweg werd onze software meer en meer ingezet voor interne training en werkinstructies." 

"Nog steeds wordt ons product voor beide toepassingen aangewend. Koop je als winkelier bijvoorbeeld een betaalterminal bij onze klant, dan vind je op dat toestel een QR-code met een meertalige handleiding voor dat product. Anderzijds doen we meer en meer aan ‘performance support’ op de werkvloer, met onboarding, training en instructies voor medewerkers en leveranciers. We bieden een platform aan voor het onderling delen van praktische kennis binnen een bedrijf. Zelfs de Stad Gent is een klant en maakt met onze software onder meer handleidingen voor schoonmaakpersoneel." 

"We bieden onze software wereldwijd aan in een SaaS-model (Software-as-a-Service). Onder onze klanten vind je klinkende namen als Volvo Cars in Zweden, de Britse overheid (waaronder de NHS - National Health Service), voedselbedrijven zoals Jacobs Douwe Egberts en Vlaamse multinationals zoals BekaertDeslee. Met die laatste wonnen we recent de Vlaamse Bizon Award voor Corporate Venturing. In Gent hebben we klanten als ArcelorMittal, de UGent, het AZ Maria Middelares, ABC Engines, maar ondersteunen we ook lokale start-ups, zoals Dorst." 

Jullie werken dus vaak en succesvol samen met grote bedrijven en organisaties. Heb je enkele tips voor beginnende start-ups?

"Wil je verkopen aan grote bedrijven, doe dan gerust je stoute schoenen aan en durf. Maar let wel op, staar je niet blind op succes bij die grote bedrijven. Ze bewegen vaak veel trager dan je gewend bent, en dat kan bloed, zweet en tranen kosten. Wat je vaak ziet, is dat start-ups in het begin aan lokale KMO’s verkopen. Wij zijn omgekeerd begonnen, wat ons wel publiciteit heeft opgeleverd maar ook met uitdagingen gepaard ging."

"In 2017 wonnen we de BNP Paribas International Hackathon, en ontmoetten we daar topmensen van Microsoft. Zo zijn we als jongste bedrijf ooit in de Microsoft Accelerator opgenomen. We overtuigden hen met onze drive, onze toekomstvisie, ons product en onze klantenportfolio. Dat heeft heel wat deuren geopend bij grote bedrijven. Maar het blijft een risicovolle strategie. Je bent enorm afhankelijk van hoe de wind waait in een ‘enterprise’, en van factoren waar je geen grip op hebt. Net als bij een overheid kan het soms jaren duren eer je er een contract kan bekomen en dat rijmt niet met de snelheid van een start-up. Dus, trek je stoute schoenen aan, maar verbrand je niet. Praat zeker ook met KMO’s." 

"Het klinkt evident, maar zorgt ook dat je zo snel mogelijk een betalend contract regelt, pas op voor free pilots, durf een toezegging vragen van de klant in cash en verspreid je risico’s. Schrijf gerust dat start-ups me mogen contacteren als ze vragen hebben."

Genoteerd. Kan je wat meer vertellen over hoe het is om te ondernemen in Gent?

"Gent is altijd al een smeltkroes geweest van culturen, omdat onze stad zo vaak buitenlandse invloeden gekend heeft, maar ook een grote handelsstad was. Gentenaren geven al snel nuchter en ongezouten hun mening maar tegelijkertijd kunnen ze ook bescheiden zijn. Een Gentenaar kan heerlijk warm én arrogant zijn. (denkt na) Misschien is het dus niet voor niks dat er zoveel Gentse spelers internationaal groeien. Misschien komt dat door die attitude die we door de eeuwen heen gekweekt hebben." 

"Omdat Gent midden in Europa ligt, op een steenworp van Londen, Parijs, Brussel en Amsterdam, ligt het voor de hand om snel naar het buitenland te reiken. Wij hebben mede dankzij Microsoft en ons succes op de Britse markt gekozen voor Londen als eerste uitbreiding." 

Ging dat vlot, die internationalisatie vanuit Gent?

"Als Gentse start-up kunnen we bogen op de ervaring van andere succesvolle Gentse alumni, zoals Showpad, Teamleader en Silverfin. We hebben met onze investeerder Jonas Dhaenens een van de strafste Gentse ondernemers aan boord. We hebben hier tonnen talent en ervaring in internationalisatie. En, gelukkig ook een ‘pay it forward’-mentaliteit. We staan open om van elkaar te leren en we zijn bereid om die kennis te delen."

"Zo heb ik van andere scale-ups bijvoorbeeld geleerd om niet te snel de sprong over de grote plas te wagen. Als je denkt: “we doen het hier goed, we gaan het daarom ook goed doen in de VS”, dan kan dat een dure oefening zijn." 

Hoe ziet de toekomst eruit voor Manual.to?

"Manual.to is voor veel bedrijven nu al een verademing. Het is eenvoudig, gemakkelijk en doet bedrijfskosten zichtbaar dalen. We willen in de toekomst nog meer sociale features invoeren, nog meer slimme automatisering aanbieden. Gaandeweg willen we een volledig leersysteem aanbieden dat uitblinkt in diezelfde eenvoud, snelheid en gebruiksgemak die ons nu al zo kenmerkt. En wie weet komt er een dag dat we toch terug meertalige kinderverhalen aanbieden, dan wordt de cirkel pas echt rond."