Struikelsteen op het openbaar domein

De Stad Gent laat het plaatsen van struikelstenen als gedenkteken toe op het openbaar domein. Lees meer over de aanvraag en de voorwaarden.

Struikelstenen op het openbaar domein

Kunstproject en gedenkteken

  • De naam struikelsteen is de vertaling van het Duitse woord ‘Stolperstein’. Een struikelsteen is een gedenkteken ter nagedachtenis van een slachtoffer van het nationaalsocialisme tijdens WOII. Het is een kasseivormige steen van 10x10cm, bedekt met een messing plaatje waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum en eventueel plaats en datum van overlijden van het slachtoffer zijn gegraveerd. De struikelsteen wordt in het voetpad geplaatst ter hoogte van waar het slachtoffer woonde, werkte, studeerde of veel tijd doorbracht.
  • De Stad Gent sluit zich aan bij dit symbolisch kunstproject van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Sinds de eerste steenlegging in Duitsland in 1995, liggen er in Europa nu al meer dan 90.000 steentjes verspreid over meer dan 25 landen.

  • In Gent liggen er al 30 struikelsteentjes verspreid ter nagedachtenis van Joodse stadsgenoten en verzetsstrijders.
  • De Stolpersteine zijn tegen heel wat bestand. Ze kunnen makkelijk ingepast worden in de bestaande bestrating en voetpaden (je kan er dus niet écht over struikelen).

Toelating nodig van de Stad Gent

  • Wil je een struikelsteen laten plaatsen in Gent? Dan heb je een toelating nodig van de stad. Die toelating kan je vragen als particulier, maar ook als vereniging of organisatie.
  • Hou er rekening mee dat de aanvraag om een struikelsteen te plaatsen uitgaat van een privé-initiatief.
  • De aanvrager draagt zelf de kosten:
    • voor de aankoop van de steen (bij de organisatie van dit kunstproject)
    • en voor het plaatsen van de steen op het openbaar domein (door de stadsdiensten). De Stad Gent plaatst de steen tegen een forfaitaire vergoeding. 
  • Enkel erkende Stolpersteine worden toegelaten op het openbaar domein omdat de kunstenaar het auteursrecht heeft op deze stenen. Kopieën of interpretaties van deze stenen zijn niet toegelaten.

Hoe verloopt de aanvraag?

STAP 1: vul het informatieformulier in

  • In het formulier geef je info in over het slachtoffer die op de struikelsteen vermeld zal worden: naam, voornaam, geboortejaar, deportatie- of arrestatiedatum en eventueel de plaats en datum van overlijden en een korte biografie over deze persoon. Geef ook mee welke bronnen je hiervoor geraadpleegd hebt. Het is belangrijk dat je dit formulier volledig en correct invult.
  • Sla het formulier eerst op zodat je het achteraf in bijlage kunt opladen bij je online aanvraag.

STAP 2: voeg een foto toe

  • Maak een actuele foto toe van het voetpad waar je de struikelsteen wil laten plaatsen. Is deze locatie gesitueerd voor een woning? Zorg dan dat op je foto het huisnummer van deze woning ook duidelijk zichtbaar is.
  • Sla de foto op en voeg hem toe als bijlage bij de online aanvraag in stap 3.

STAP 3: de online aanvraag 

  • De online aanvraag gebeurt in een digitale toepassing.
  • Kies in de toepassing voor 'Overig' en daarna voor 'Permanente constructie'.
  • In de online aanvraag voeg je het informatieformulier en de foto van de locatie toe als bijlage.

Binnen de 6 weken weet je of je aanvraag werd goedgekeurd

  • Nadat je de aanvraag voor een struikelsteen hebt ingediend, ontvang je een e-mail van de Stad Gent met een ontvangstbewijs van jouw aanvraag.
  • De Stad Gent controleert vervolgens of je aanvraag volledig is, of de gegevens over de te herdenken persoon correct zijn en of de opgegeven locatie wel geschikt om een struikelsteen te plaatsen. De Stad kan eventueel bijkomende informatie inwinnen.  Een onvolledig dossier kan geweigerd worden.
  • Binnen de 6 weken na het indienen van de aanvraag, neemt het college van burgemeester en schepenen een beslissing.
  • De aanvrager en de eigenaar en de bewoner van de woning waarvoor de struikelsteen komt worden schriftelijk op de hoogte gebracht.
  • Wil je meerdere struikelstenen plaatsen?
    • op dezelfde locatie: 
      • In dat geval kan je de aanvraag doen één en dezelfde online aanvraag.  Per steen moet je telkens een apart invulformulier invullen en die je telkens als bijlage upload in de online aanvraag.
      • De retributie voor het plaatsen van de stenen blijft voor het plaatsen van verschillende stenen op dezelfde locatie behouden op 86,50 euro.
    • op verschillende locaties:
      • In dit geval moet je wel telkens, per locatie, een volledig nieuwe aanvraag indienen.
      • De retributie voor het plaatsen van de steen wordt aangerekend per locatie.

De aanvrager koopt de struikelsteen zelf aan en regelt de plaatsing

  • Kreeg je de toestemming van de Stad Gent om een struikelsteen te plaatsen? Dan kan de steen worden aangekocht bij de stichting van de kunstenaar Gunter Demnig.
    • Alle info hiervoor vind je terug op de website is www.stolpersteine.eu en het mailadres van deze organisatie is benelux@stolpersteine.eu.

    • Let wel: deze website kan je enkel in het Duits en in het Engels raadplegen maar mailverkeer is wel mogelijk in het Nederlands. Mocht dit een probleem zijn, dan kan je steeds contact opnemen met de Dienst Protocol voor ondersteuning.

    • Belangrijk: vermeld wanneer je de steen bestelt bij de organisatie duidelijk dat de Stad Gent zelf de plaatsing uitvoert en dat de kunstenaar dit dus niet hoeft te doen. Een kopie van de beslissing van de toelating kan eventueel bezorgd worden aan de stichting. Hou er rekening mee dat er een zekere wachttijd is tussen bestelling en levering. 

    • Op de website stolpersteine.eu wordt een kostprijs van 132 euro vermeld voor het maken en leveren van de steen. 

    • Voor de plaatsing van de steen wordt een forfaitaire retributie aangerekend. Voor 2022 bedraagt de retributie 86,50 euro.

  • Heb je de struikelsteen ontvangen via de organisatie?
    • Regel het plaatsen van de steen op het openbaar domein. Neem hiervoor contact op met de Dienst Wegen, Bruggen en Waterlopen op het nummer 09 266 79 90.
    • Je levert de steen zelf af bij de stadsdienst die de plaatsing doet. Je krijgt de praktische afspraken hierover tijdig doorgestuurd.
    • Binnen de 12 weken na ontvangst van de struikelsteen zorgt de Stad Gent ervoor dat deze geplaatst wordt. Je wordt op de hoogte gebracht van zodra dit is gebeurd.

De bedragen voor het plaatsen van een struikelsteen door de technische diensten van de Stad Gent zijn bepaald in het Retributiereglement Technische Werken.