Geschiedenis van Mariakerke

Mariakerke is van oorsprong landelijk. Al in de zeventiende eeuw sneed de Brugse Vaart Mariakerke in twee. Aan de oevers van de Vaart ontstond bebouwing, verbonden door de Mariakerkebrug. Tot in de twintigste eeuw was er een pad dat de trekkers gebruikten voor het slepen van schepen. Enkele kleine huisjes aan de Trekweg verwijzen nog naar die periode. De Mariakerkebrug werd verschillende keren opgeblazen, telkens om vijandige legers tegen te houden naar Gent op te rukken. De huidige brug is gebouwd in 1964.

Keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk legde in de achttiende eeuw de verbindingsweg met Eeklo aan. Mariakerke-centrum, met de Onze-Lieve-Vrouw Geboortekerk, het oudste deel van de deelgemeente Mariakerke, situeert zich ten zuiden van die weg. Aanpalend aan Mariakerke-centrum ligt de laaggelegen Leievallei met de meersen van de Bourgoyen.
Na 1820 begon de grote trek naar de stad. Vele inwoners en kleine boeren verdrongen zich aan de poorten van de Gentse fabrieken om het lot van hun gezin te kunnen verbeteren. Mariakerke-centrum werd de plaats voor de middenstand en arbeiders, met nog een beetje landbouw.

In de late negentiende eeuw breidde de stad zich uit van de Brugse Poort naar Mariakerke. Rijke stedelingen bouwden er riante buitenhuizen. Na de wereldoorlogen komt de expansie van Gent pas echt op gang, met de noodzakelijke openbare werken zoals het graven van de Ringvaart (jaren ‘60), de aanleg van de Brugsesteenweg, enz. Duizenden stadsbewoners wijken massaal in. Daarbij worden stuk voor stuk een aantal parken, meersen, bossen en akkers verkaveld. Stilaan krijgen we het Mariakerke dat we vandaag kennen. Historische gebouwen zoals de herberg, hoeves, de pastorie en de school kenmerken nog altijd de voormalige dorpskern. Van oudsher wordt Mariakerke gekenmerkt door verschillende kasteelsites, geconcentreerd rond de as Beekstraat (Mariakerke-centrum), Groenestaakstraat (Mariakerke-oost of Kolegem) en Botestraat (Wondelgem). Rond de Groenestaakstraat werden de laatste decennia een aantal kasteelparken geheel of gedeeltelijk vervangen door woningbouw.