Hoe gezond was de Gentse lucht in 2023?

De Gentse luchtkwaliteit wordt steeds beter en dat is goed nieuws voor onze gezondheid. In 2023 waren er relatief veel dagen met neerslag en weinig windstille dagen en die zorgden mee voor een betere luchtkwaliteit. Wat stelden we vast?

Een daling voor alle vervuilende stoffen

• Voor geen enkele vervuilende stof lagen de concentraties hoger dan de huidige EU-grenswaarden, niet in de automatische meetpunten en niet in de 20 passieve samplers. 
• De concentraties vervuilende stoffen liggen veel lager dan 10 jaar geleden: 
  • 70% minder roet   
  • 50% minder stikstofdioxide 
  • Fijn stof: 37% minder PM10 en 47% minder PM2,5. 
• De toekomstige (2030) grenswaarden worden wel nog overschreden op verschillende meetpunten.
• Volgens modelberekeningen lagen op een deel van de kleine ring de stikstofoxideconcentraties hoger dan de grenswaarden
• De nieuwe gezondheidskundige advieswaarden van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WGO, 2021) halen we nergens. Daar zijn extra inspanningen voor nodig.

Uitstoot sterk afhankelijk van de plaats

De uitstoot varieert sterk in functie van de zone (Gentse kanaalzone, Gentse agglomeratie en Gent-centrum). 

• Kanaalzone: de grootste uitstoot komt voor alle vervuilende stoffen uit deze industriezone. Dit heeft voornamelijk te maken met de belangrijkste bron, Arcelor Mittal. 
• Agglomeratie Gent en Gent-Centrum: vooral verkeer en huishoudens zorgen voor vervuiling. Voor PM10, PM2,5 en EC (zwarte koolstof) komt het grootste deel van de huishoudens van houtverbranding. In de wintermaanden is die bijdrage veel groter (15 – 18%) dan in de zomermaanden (6 – 7%). 

Lage-emissiezone zorgt voor minder roet

De LEZ weert vooral auto’s met een hogere roetuitstoot. Hierdoor daalt zwarte koolstof (een maat voor roet) sterker binnen de LEZ dan in de rest van Vlaanderen. Vanaf 2026, en vooral 2028, willen we ook de stikstofuitstoot verminderen, want Euro 5 dieselwagens stoten nog veel NOx uit én de uitstoot is hoger in de stad dan buiten de stad. Dan mogen enkel dieselwagens met Euronorm 6 (6d in 2028) de LEZ binnenrijden. 

Dioxines en PAK's

In 2023 vonden we op 2 plaatsen in de kanaalzone dioxines en dioxineachtige PCB’s (polychloorbifenylen). De concentraties in Rieme liggen onder de grenswaarden, in de buurt van een schrootbedrijf waren ze te hoog.

In 2023 lag de concentratie van PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) bij een bedrijf dat oude treinbielzen maakt lager en was het verschil met andere meetplaatsen niet zo groot als de voorbije jaren. We volgen dit bedrijf de komende jaren verder op.