Ah 2020. Het jaar van de coronacrisis en social distancing... Maar wat betekende dit vreemde jaar voor de Gentse klimaatambities?
Opvallend is vooral dat de Gentse huishoudens almaar energie-efficiënter leven. Zij stoten tot 28% minder uit, ondanks het stijgende aantal inwoners. Ook geveltuinen en groendaken blijven het goed doen.
programma
9 markante cijfers
976 geveltuinen
In 2020 werden 976 geveltuinen aangevraagd. Een verdubbeling t.o.v. 2019.
De coronacrisis maakte duidelijk wat we eigenlijk al wisten: we hebben nood aan meer groen in de stad. Meer parken en natuurgebieden, maar ook meer groen op onze stoep. Dat blijkt ook uit de cijfers: maar liefst 976 Gentenaars vroegen het afgelopen jaar een geveltuin aan, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Zo komt de teller - sinds 2014 - op een totaal van 4.402 Gentse geveltuinen. In 2020 kwamen daar ook nog 12 groenslingers en 118 straattuinen in buurtbeheer bij.
In 2020 werd er in Gent 10.698 m² groendak gesubsidieerd.
In 2020 werd er in Gent 10.698 m² groendak gesubsidieerd. De cijfers van de groendaken volgen dezelfde stijgende tendens als de afgelopen jaren. Wat wel opvalt, is dat almaar meer Gentenaars gebruikmaken van de subsidie om vooraf een stabiliteitsonderzoek van hun dak uit te voeren.
Ook een groendak op jouw woning? Bekijk hier hoe je dat aanpakt.
10.698 m² groendak
In 2020 werd er in Gent 10.698 m² groendak gesubsidieerd.
Jaarlijks eten 4.500 leerlingen van de stadsscholen elke donderdag vegetarisch.
Voeding speelt een grote en tastbare rol in Gentse klimaatafdruk. Daarom lanceerde Gent in 2013 als eerste Belgische stad een eigen voedselstrategie of ‘Gent en Garde’. Intussen zijn enkele kleinschalige initiatieven uitgegroeid tot volwaardige projecten. Corona of niet, in 2020 kon je in maar liefst 180 Gentse restaurants overschotjes in een composteerbaar doosje mee naar huis nemen. Maar ook Foodsavers Gent zet in op voedselverspilling: het project redde het afgelopen jaar maar liefst 676,31 ton voedseloverschotten van de afvalberg. Intussen blijft ook Donderdag Veggiedag een gekend begrip in Gent: jaarlijks eten pakweg 4.500 leerlingen van de stadsscholen elke donderdag vegetarisch, goed voor 775.883 maaltijden per jaar. Dat wordt in 2021 nog duurzamer: alle schoolmaaltijden bevatten dan minimaal 50% plantaardige eiwitten.
1536 Gentenaars kregen gratis energieadvies, 526 kozen voor begeleiding.
Dat experten van de Energiecentrale bij Gentenaars thuis langskomen voor persoonlijk energieadvies is doorgaans een meerwaarde, maar werd het afgelopen jaar moeilijker door de coronacrisis. En dat liet zich zien in de cijfers: in 2020 tellen we 19% minder aanvragen dan in 2019. Van de 1536 Gentenaars die vorig jaar gratis energieadvies kregen, kregen er 267 online advies en kozen er 526 voor begeleiding tijdens de renovatiewerken. Opvallend is dat de meeste renovaties - met respect voor de coronamaatregelen - werden verdergezet.
Het energiezuinig maken van appartementen is vaak complex en vraagt om een aparte aanpak. Daarom werd de werking van de Energiecentrale - specifiek naar verenigingen van mede-eigenaars en syndici – het afgelopen jaar uitgebreid. In 2020 begeleidde de Energiecentrale 15 appartementsgebouwen, goed voor 95 appartementen. Acht keer ging het om collectieve ingrepen zoals dakisolatie, 23 keer ging het individuele renovaties waarvoor een gezamenlijke prijsvraag werd uitgeschreven. De Energiecentrale zal haar werking voor appartementen het komende jaar verder uitbreiden.
In 2020 werden 2854 energiepremies en 284 energieleningen aangevraagd.
Corona en de bijhorende onzekerheid liet zich voelen: ten opzichte van een ‘normaal jaar’ zoals 2019 daalde het aantal aanvragen voor energiepremies met 16%, in 2020 stond de teller op 2.854 energiepremies. Het aantal energieleningen had dan weer minder te lijden onder de onzekerheid met 284 aanvragen. De voornaamste ingrepen waarvoor premies werden aangevraagd waren dakisolatie en isolerende beglazing. Het terugdringen van energiearmoede blijft een belangrijke uitdaging. In 2020 kregen 1284 Gentenaars met een beperkt inkomen een verhoogde energiepremie, goed voor 71 % van het totaalbudget. Omdat een premie niet altijd volstaat, konden 96 kwetsbare gezinnen ook een energielening aanvragen met een rentevoet van 0 %.
Eind 2020 kwam er een eind aan de energiepremies. Voor werken die het afgelopen jaar vertraging opliepen, wordt een uitzondering gemaakt. Wie een goedgekeurde offerte van ten laatste 31 december 2020 kan voorleggen, kan de energiepremie nog aanvragen tot 30 juni 2021. Een nieuw systeem van goedkope, langlopende leningen energieleningen gaat van start in het voorjaar van 2021 en moet het mogelijk maken om ingrijpende energiewerken te bundelen en versneld uit te voeren.
Er werden 2078 nieuwe installaties zonnepanelen geplaatst: een record.
Het afgelopen jaar zijn er 2078 aantal nieuwe installaties geplaatst, het hoogste cijfer in jaren. In totaal telt Gent nu 11.835 installaties, dat komt neer op een geïnstalleerd vermogen van 43 megawatt. Dit gaat om voorlopige cijfers met registraties tot 30 november. Tegenover heel 2019, toen 1710 nieuwe installaties werden aangemeld, gaat het om een stijging van 21 procent. De rush op zonnepanelen is het gevolg van het wegvallen van de terugdraaiende teller voor eigenaars van nieuwe installaties na eind 2020. Wie al zonnepanelen had, zou de keuze krijgen: nog 15 jaar terugdraaiende teller of instappen in nieuw systeem. Deze regeling werd begin 2021 door het grondwettelijk hof ongeldig verklaard. Toch blijven zonnepanelen de komende jaren een interessante investering, de experten van de Energiecentrale leggen uit waarom en bekijken wat voor jouw huis de beste oplossing is.
2078 installaties zonnepanelen
Er werden 2078 nieuwe installaties zonnepanelen geplaatst: een record.
30 Gentse ondernemingen tekenden in op een energiecoachingtraject.
In 2020 tekenden 30 Gentse ondernemingen in op een coachingtraject om hun energiefactuur te verlagen. De eerste analyses wijzen op een gemiddelde besparing van 10-15%, net als in de vorige trajecten. Voor 16 bedrijven werd een grondige energie-audit gedaan: de haalbare besparingen worden bij hen concreet geschat op een CO2-besparing van 340 ton per jaar, wat overeenkomt met het volledig klimaatneutraal maken van 100 gezinnen. In 2021 worden de daaraan gekoppelde maatregelen verder onderzocht en geïmplementeerd. Volgens de huidige verwachtingen zal de helft van de voorgestelde besparingen op korte termijn gerealiseerd worden.
306 Gentenaars ruilden hun nummerplaat in voor een mobiliteitsbudget.
In 2020 tellen we 306 Gentenaars die hun nummerplaat inruilden voor een mobiliteitsbudget ter waarde van 500 euro. Met dat budget kunnen ze een terugbetaling aanvragen voor een selectie van duurzame vervoersalternatieven, zoals een elektrische fiets, speed pedelec of een abonnement op het openbaar vervoer. 642 autodelers kregen hun lidgeld terugbetaald. Ook 9 elektrische deelwagens en 6 elektrische taxi’s kregen het afgelopen jaar een subsidie.
119 inwoners van de lage-emissiezone lieten in 2020 hun vervuilende wagen slopen.
119 inwoners van de lage-emissiezone vroegen in 2020 een slooppremie aan en lieten hun vervuilende auto slopen. Eind 2020 kwam er een eind aan de slooppremie. Dat brengt de teller op een totaal van 745 slooppremies – of een file van 3 à 4 km vervuilende wagens - sinds de start van de premie in 2017. De slooppremie kwam er naar aanleiding van de invoering van een lage-emissiezone in Gent.
De CO2-uitstoot is in de periode 2007-2018 gedaald met meer dan 16,4 %. Mochten alle winters even koud zijn, dan komen we aan een daling van 18,7 %.
Vooral de Gentse huishoudens leven almaar energie-efficiënter. Zij stoten tot 28% minder uit, ondanks het stijgende aantal inwoners.
Ook in de handel, horeca, openbare diensten en kleine industrie daalde de uitstoot met 17% op 11 jaar tijd.
Verkeer blijft de grootste vervuiler. Hoewel de uitstoot de afgelopen 11 jaar is gedaald met 12%, is er nog heel wat werk aan de winkel. Op snelwegen zien we een status quo, op lokale wegen een beperkte daling.
Tegelijkertijd produceert de Stad almaar meer hernieuwbare energie. In 2007 was een kleine 4 % van de verbruikte energie in Gentse huishoudens hernieuwbaar, vandaag is dat 22 %.
De uitstoot van industrie daalde in de periode 2007-2018 met 24%. Dit cijfer gaat over Gentse bedrijven die niet vallen onder het Europese Emissions Trading System (ETS).
Ook het Europe Emissions Trading System (ETS) streeft op haar beurt naar klimaatneutraliteit, en werkt met een plafond van toegelaten uitstoot, waarbij bedrijven over de hele Europese Unie uitstootrechten kunnen verhandelen. Op vlak van regelgeving en beleid kan een lokale overheid hier weinig aan toevoegen. Toch zet de Stad Gent mee z’n schouders onder verschillende initiatieven om de CO2-emissies van grote bedrijven te beperken. Zo werd in oktober 2020 het officiële startschot gegeven voor het North-C-Methanol project, waarbij 10 private en publieke partners samenwerken om jaarlijks de CO2-uitstoot met 140.000 ton te verminderen in het Gentse havengebied.
Versnelling hoger met klimaatplan 2020-2025
Op onderstaande grafiek zien we dat de CO2-uitstoot in de periode 2007-2018 aanzienlijk daalde. Toch valt op dat de huidige trendlijn onv-oldoende is om de doelstelling van -40% CO2 in 2030 te halen. De acties van het nieuwe Gentse klimaatplan 2020-2025 moeten ervoor zorgen dat we weer op koers zitten.