Mag het wat minder afval zijn?

Ik koop bewust minder verpakkingen

• Verpakkingen zijn vaak nuttig omdat ze voedsel langer houdbaar maken. Toch zijn er genoeg producten die we gerust verpakkingsvrij kunnen kopen.

1. Koop je groenten per stuk, op de markt of recht van bij de boer. In Gent zijn er heel wat korteketeninitiatieven die hun producten verpakkingsvrij aanbieden. 
2. Neem zelf je potjes mee naar de winkel. Er zijn tal van verpakkingsvrije winkels, maar ook bij de slager of frituur kan je met je potjes terecht.
3. Bier en frisdranken kopen we vlotjes in glazen flessen met statiegeld. Maar ook melk en zuivelproducten kan je met statiegeld kopen. Je vindt ze op de boerenmarkt en er zijn zelfs automaten.  

Waar koop je verpakkingsvrij in Gent? 

• Klein of groot? 

We denken vaak dat grote verpakkingen voordeliger zijn. Wie kleinere hoeveelheden koopt, heeft meer verpakkingsafval. Je kan het ook anders zien: om voedsel te produceren, is er veel water, land, energie, arbeid en kapitaal nodig. De milieu-impact van de productie van voedsel is vaak groter dan het gebruik van extra verpakkingen. Kortom: grote gezinnen kopen family packs en besparen zo op verpakkingen, kleine gezinnen zijn beter af met aangepaste verpakkingen om de kans op voedselverlies te verminderen. Ook hier weegt de voedselverspilling zwaarder op het milieu dan de kleinere verpakkingen. Koop dus bewust niet meer dan je op krijgt. 

• Ga je om boodschappen? Neem een boodschappentas/box mee. 

Ik maak een boodschappenlijst

Het minder verspillen van eten begint met het bedenken wat je deze week gaat eten. Check wat je nog in huis hebt, maak een lijstje, doe niet te veel boodschappen en bedenk bij aanbiedingen van verse producten of je daar op tijd een gerecht mee gaat maken.

• Maak een eetplanning: de handigste manier om vooraf te bedenken wat je nodig hebt en wanneer. Wie eet er wanneer mee? Wat ligt er nog in de voorraadkast, koelkast, diepvries? Trek die deur van de koelkast open en zet vooraan wat je eerstdaags moet opeten. Bovendien koop je minder als je met een boodschappenlijst naar de winkel gaat.

• Online vind je heel wat inspiratie. Ook de meeste kooktijdschriften en grootwarenhuizen bieden kant-en-klare weekplanningen mét boodschappenlijstje aan. 

• Doe bewust je boodschappen. Zorg dat je geen honger hebt en wees voorbereid met een lijstje. 

Ik let op de houdbaarheidsdatum

• Controleer altijd de houdbaarheidsdatum van een product. Let op: er is een verschil tussen 'Te gebruiken tot' (TGT) en 'Ten minste houdbaar tot' (THT):

TGT (te gebruiken tot): toont dat het voedsel eetbaar is tot die datum. Consumeer je na die datum, dan kan dat je gezondheid in gevaar brengen. Die datum vind je op gekoelde, verse en beperkt houdbare producten zoals vis, vlees, voorgesneden groenten, verse maaltijden,... 

THT (ten minste houdbaar tot): geeft aan dat de voeding tot deze datum van optimale kwaliteit is. Na deze datum is het nog altijd veilig om te eten, hoewel het misschien wat van zijn smaak of textuur is verloren. Is de THT verstreken en bewaarde je het product op een correcte manier? Gooi zeker niet meteen weg, maar gebruik je zintuigen: ziet het er nog goed uit, is de geur nog normaal en zit de smaak goed? Dan kan je het product beter opeten dan het weg te gooien! Ook op die manier redden we veel eten van de voedselafvalberg.

• Koop verse producten niet te ver van tevoren, het zou kunnen dat ze al bedorven zijn voordat je ze bereidt. Let dus bij al je aankopen op de houdbaarheidsdatum.
• Het is niet altijd nodig om het langst houdbare product te kopen. Je ziet vaak dat mensen zich rekken om bij de minst bereikbare producten te geraken, omdat die het langst houdbaar zijn, terwijl die producten vaak het snelst opgegeten worden. Ook dat is bewust kopen.
• Wat bewaar je waar? Welke groente bewaar je in de koelkast? Bladgroenten en koolsoorten kunnen het beste in de koelkast worden bewaard.
• Maar niet alle groenten en vruchten houden het lang in de koelkast vol. Reken op 3 tot 5 dagen voor
  • champignons
  • sla
  • boontjes
  • broccoli
  • witloof
  • zacht fruit zoals perziken, aardbeien, pruimen

Ik eet de restjes op

Door slim om te gaan met restjes hoef je minder weg te gooien. Red die restjes! Heb je gisteren teveel pasta gekookt? Nog wat tomaten of bloemkool over van eerder die week? Dat wordt zonder veel moeite een heerlijke lunch! Trek je koelkast open en kijk wat er nog is: je staat versteld hoe makkelijk je iets met restjes maakt. Geen keukentalent? Geen zorgen, online vind je genoeg inspiratie, zoals bij Empty the fridge.

• Soep is iets magisch: je verwerkt er heel wat (restjes) groenten mee. Pesto kan door de pasta, maar evengoed op de boterham of wrap of als sausje in je ovenschotel.
• Van (oud) brood kan je eindeloos veel lekkere dingen maken, er is véél meer dan broodpudding, verloren brood of croutons. Wij hebben enkele tips verzameld om je broodrestjes te verwerken. 
• Hoeveelheden inschatten is een uitdaging, ook voor een ervaren thuiskok. Er zijn heel wat onlinetools die je vertellen hoeveel je nodig hebt van elk ingrediënt, ook voor grotere groepen. Check eens op Dagelijkse kost.
  • Ook voor vragen als 'hoeveel pasta kook ik best?' kan je hier terecht. Tip: reken gemiddeld op zo'n 100 gr droge pasta per persoon. Voor kinderen iets minder, zo'n 80 gr per persoon. Grote eters? Voorzie rond de 120 gr per persoon.
• Met een keukenbalans, maatbeker of kopje meet je precies wat je nodig hebt. 

In Gent is Donderdag Veggiedag al helemaal ingeburgerd. Misschien is het hoog tijd om Vrijdag restjesdag te lanceren :) 

Ik kook creatief met restjes

Koken met restjes is de meest creatieve manier om aan de slag te gaan in de keuken én de ultieme vorm van budgetkoken. Je moet vaak inventief omspringen met wat je nog liggen hebt, met verrassende en lekkere combinaties tot resultaat.

• Bruine bananen zijn de perfecte basis voor bananenbrood.
• Panzanella is een heerlijke Italiaanse salade op basis van… oud brood!
• Pangrattato wordt ook wel de Parmezaanse kaas van de armen genoemd. Het is broodkruim dat als smaakmaker wordt gebruikt.
• Quiches en wokgerechten staan snel op tafel en vragen niet veel werk. 
• Met de bladeren van de bloemkool en de steeltjes van de broccoli kan je ook heerlijke soep kan maken
• Fritatta of tortilla zijn perfect om er restjes groenten, beleg, kaas en pasta in te verwerken

Inspiratie nodig? Online vind je heel wat tools die recepten voorstellen op basis van ingrediënt. 
 

Ik bewaar eten zoals het hoort

• Wist je dat je voeding langer kan bewaren door ze op de juiste plaats te leggen? Tomaten, komkommers, look en ajuin bewaren langer buiten de koelkast. Vis leg je best net boven de groentelade en boter in de koelkastdeur. Waarom? Elke koelkast heeft verschillende temperatuurzones waar je andere producten legt. Word een volleerde koelkastkenner. 
  • Tip: 4°C is ideaal. Bij die temperatuur groeien bacteriën, schimmels en ziekteverwekkers nauwelijks, wat betekent dat je voedsel veel minder snel bederft. Een lagere temperatuur kost onnodig veel energie, een hogere temperatuur houdt je eten niet lang genoeg goed.
  • Tip: fruit mag in de koelkast, maar wordt het best meteen opgegeten als het eruit wordt gehaald. Aardappelen worden zanderig en zoet in de koelkast. De koude zorgt ervoor dat het zetmeel sneller in suiker wordt omgezet.  Brood droogt dan weer uit in de koelkast, steek het in een broodtrommel.

• Uit de trukendoos: zo test je de versheid van een ei.

• Vries een restje van een zelfbereide maaltijd onmiddellijk in. Dat komt zeker eens van pas.

• Blancheer niet-bereide groenten en bewaar in de diepvries.

Ik gebruik een gft-container

Wil jij je restafvalbak zo’n 40% lichter maken? Haal een gft-(draag)container in huis voor je tuin- en keukenafval en voedselresten! Alle composteerbare keukenafval is toegelaten in de groene GFT-container.

• Dat betekent dat er naast groenten en fruit, ook vlees- en visresten, eieren, kaas… in de GFT-container mogen. Deze vereenvoudigde sorteerregels zullen de hoeveelheid restafval en dus ook de afvalfactuur doen dalen. 
• Wat mag er nu wel en niet bij gft?  
   

Nog geen gft-container? Vraag hem hier aan! 

Ik maak zelf compost

Heb jij een tuin in Gent? Dan hoef je je keuken- en tuinafval zelfs niet mee te geven met de gft-container. Laat het in een compostvat verteren tot een rijke bodemverbeteraar. Niets beter dan compost om je tuin de nodige voedingsstoffen te geven.

• In een tuin kleiner dan 400 m² kan je perfect zelf je groente, fruit- en tuinafval composteren in een compostvat. Door zelf je organisch afval te verwerken zorg je ervoor dat een belangrijk deel van je afval niet moet worden opgehaald. Je houdt er ook nog een nuttig eindproduct aan over: compost.
• Is je tuin groter dan 400 m²? Dan kan je een of meerdere compostbakken plaatsen. 

Wat kan je allemaal composteren?

Wil je ook een compostvat? Gentenaars kunnen terecht bij het onthaal van IVAGO. Inwoners van Destelbergen bij de Dienst Leefmilieu van de gemeente Destelbergen. 

Ik houd kippen

Kippen zijn prima verwerkers van etensresten, groen- en tuinafval. Ze verwerken de voedselresten tot kakelverse eieren! 2 kippen zorgen op jaarbasis voor 100 kg minder restafval. Ze zijn dus ideaal om voedselafval op een meer milieuvriendelijke manier te verwerken. 

• Zorg ervoor dat de kippen voldoende plaats hebben om rustig rond te scharrelen. 
• Opgepast: kippen eten niet alles! Groente- en tuinafval is oké, net als (in mindere mate) gekookte deegwaren, aardappelschillen, brood en rijst. Beschimmeld brood of fruit geef je beter niet aan je kippen, net als groene aardappelen, prei, uienschillen en rotte vruchten. 

Meer weten over het houden van kippen?