Bloemen van de duisternis
Een oudere schrijfster belandt in een wooncomplex waar ze het gevoel heeft continu geanalyseerd en bei͏̈nvloed te worden.
Geeft een computer je kinderen straks les?
Helpt een robot jouw chirurg bij je volgende operatie?
Of zorgt die voor je wanneer je daarna terug op de kamer ligt?
---
- Wat is de zin en onzin van A.I.?
- Wat kan vandaag?
- Wat kan nog helemaal niet?
- Wat voor toekomst staat ons te wachten samen met A.I., en wat voor toekomst wíllen we?
- Moeten we ons zorgen over maken, of net niet?
Artificiële intelligentie is een onderwerp dat tot de verbeelding spreekt.
Het hoeft dan ook niet te verbazen dat er al heel wat boeken over A.I. gepubliceerd worden.
Duik in onze selectie fictie en non-fictie.
Update: februari 2021
De partners van De Krook (imec, UGent, Bibliotheek, Urgent.fm en Vormingplus) slaan de handen in elkaar en organiseren de komende maanden een reeks activiteiten over A.I.
- Aflevering Wetenschapscafé over A.I (info volgt binnenkort)
- Boekvoorstellingen
- 9 februari 2021: A.I. & Maatschappij - Jan De Bruyne & Nicolas Bouteca (red.)
- 5 maart 2021: Mens versus Machine - Mieke De Ketelaere
Volg de updates
Fictie
Frankusstein : een liefdesverhaal
Gebaseerd op de klassieke Engelse roman ‘Frankenstein’ uit 1818 wordt het lot van auteur Mary Shelley verbonden met dat van een Engelse transgender dokter in het heden.
Machines zoals ik
In een alternatief Engeland in 1982, waarin Argentinië de Falklandoorlog heeft gewonnen, koopt een man een van de eerste androïdes (robotmensen) die direct verliefd wordt op de vriendin van de man.
De onvolmaakten : roman
Gena, een kunstmatige intelligente applicatie, vertelt over de verdwijning van de aan haar toegewezen man.
De val van Turing
Historische detective geïnspireerd door het leven van de wiskundige Alan Turing
Robogenesis
Boosaardige kunstmatige intelligentie wil alle leven op aarde vernietigen.
Robopocalyps
Allerlei elektronische apparaten komen in opstand tegen de mens, gevolgd door een totale oorlog van robots tegen de mensen.
Een werkhypothese van de liefde
Een man werkt voor een firma die de eerste voelende computer wil ontwerpen die een jury kan doen twijfelen of ze met een mens of een machine chatten. Daarvoor heeft hij de harde schijf gevuld met de gedetailleerde dagboeken van zijn overleden vader.
De achterblijver : roman
Als een perfecte baby-computer ontwikkeld wordt, blijkt pijnlijk de imperfectie van de mens.
Explicador : roman
Een man werkt aan een manifest over de sybiose tussen mens en machine.
Klont
Een mediagenieke man oogst wereldwijd succes door zijn artikelen en lezingen over digitale technologie.
Imec lanceerde een online lespakket rond artificiële intelligentie, samen met VRT, Mediawijs, RVO Society en Technopolis.
Het lesmateriaal is gebaseerd op de bestaande onderwijstool EDUbox over AI, die werd gemaakt op maat van jongeren in het secundair onderwijs.
Het interactieve, online pakket is echter voor iedereen toegankelijk en kan individueel gevolgd worden.
De cursist volgt zijn/haar eigen tempo, beantwoordt vragen en zoekt online.
Korte stukjes theorie, praktijkoefeningen, opdrachten en audiovisueel materiaal.
Tom Van de Weghe, journalist en expert AI bij VRT NWS, is de gelegenheidsleerkracht voor deze online les.
Mei 2020
Artificiële Intelligentie : het zit overal in ons dagelijks leven.
De kinderen van nu groeien ermee op, maar begrijpen ze ook de onderliggende concepten, mogelijkheden en knelpunten?
UGent en Dwengo vzw werkten verschillende kant-en-klare lespakketten uit om leerlingen te doen begrijpen van A.I. is, toegepast op thema's als biologie en klimaat.
- Ontdek de lespakketten op www.aiopschool.be
- Volg een workshop online of (later live) in De Krook op woensdagnamiddag 20/1, 21/4 of dinsdagnamiddag 25/5.
- Inschrijven www.dekrook.be/projecten
Non-fictie
Algoritmisering, wen er maar aan! : leven, werken en geld verdienen met kunstmatige intelligentie
Machine learning voor dummies
Inleiding in de techniek, software, algoritmen en wiskundige uitgangspunten van kunstmatige intelligentie.
De zin van denken
Filosofische verhandeling over de relatie tussen denken en werkelijkheid en de vraag of machines ook tot denken en intelligentie in staat zijn.
Technologie de baas : vooruitzichten en gevaren van de nieuwe industriële revolutie
Actueel overzicht van technologische ontwikkelingen en hun invloed op veranderingen in de maatschappij in de komende jaren.
Artificiële intelligentie en maatschappij
Door het multidisciplinaire karakter van het boek krijgt de lezer meteen heel wat informatie over een aantal belangrijke AI-gerelateerde onderwerpen. Inzichten in de voordelen en uitdagingen van AI wapenen de lezer tegen de toenemende digitalisering van onze samenleving.
AI - Alsmaar intelligenter : een kijkje achter de beeldschermen
Beschrijving van kunstmatige intelligentie, de achtergronden ervan en de toepassing ervan in de samenleving, nu en de nabije toekomst
Welkom in het Novaceen : hyperintelligentie, Gaia en de mens
Vooruitblik op een nieuw tijdperk waarin de mens in symbiose leeft met machines en kunstmatige intelligentie.
Kunstmatige intelligentie en robotica in 30 seconden : de belangrijkste begrippen, personen, gebieden en gebeurtenissen bij de opkomst van intelligente machines
Machines die denken : invloedrijke denkers over de komst van kunstmatige intelligentie
Biohacking : de toekomst van de maakbare mens
Overzicht van de pogingen om je leven en lichaam te verbeteren door middel van biologische technieken, experimenten met jezelf en doe-het-zelfwetenschap.
Authentieke intelligentie : waarom mensen altijd winnen van computers
Analyse van de sterke kanten van de natuurlijke intelligentie van de mens ten opzichte van kunstmatige intelligentie; met praktische adviezen om daarvan gebruik te maken.
De nieuwe economie : WTF? What's the future and why it's up to us : hoe gaat de technologie de wereld veranderen en wat betekent dit voor ons?
Life 3.0 : mens zijn in het tijdperk van kunstmatige intelligentie
Beschrijving van de mogelijke gevolgen van kunstmatige intelligentie.
Over leven met kunstmatige intelligentie
Introductie tot kunstmatige intelligentie, wat het is, hoe het werkt en welke gevolgen er zijn voor de maatschappij.
Over de toekomst : de vooruitzichten voor de mensheid
Overzicht van mogelijke technische en wetenschappelijke ontwikkelingen in de nabije toekomst, met aandacht voor onder meer de ethische aspecten.
Kunstmatige intelligentie : de revolutie van neurale netwerken en deep learning
De digitale butler : kansen en bedreigingen van kunstmatige intelligentie
Breed overzicht van ontwikkelingen van kunstmatige intelligentie in onze digitale wereld en toepassingen die voor iedereen dichtbij komen.
Artificial intelligence : op weg naar de artificiële mens?
Antwoorden op vragen over robotica aan de hand van inzichten uit de wetenschap en de laatste stand van zaken.
Wie niet tech is, is gezien : de 6 technologietrends die je niet mag missen
Uitleg van actuele technologietrends en de wijze waarop technologische ontwikkelingen de samenleving beïnvloeden.
4 grondprincipes voor een veilig AI
- Ethics by design: ontwerpethiek impliceert dat in de fase van ontwerp ook nagedacht wordt over het morele gedrag van AI-systemen. De toenemende kracht van de technologie maakt dat zeker nodig voor AI.
- Security by design: om effectief en betrouwbaar te zijn, moeten AI-systemen veerkrachtig en veilig zijn. Veerkracht betekent hier dat deze systemen steeds meer autonoom fouten zullen moeten detecteren, analyseren en corrigeren.
- Fairness by design: eerlijkheid of het elimineren van bias of vooroordelen, is een complexere taak dan het lijkt. Wat moet het algoritme bijvoorbeeld aanleveren als ik een foto van een CEO zoek?
- Explainibility by design: we moeten kunnen uitleggen hoe een systeem tot een conclusie komt. Om het vertrouwen in AI te versterken, moet een bedrijf duidelijk kunnen uiteenzetten waarom een AI-model tot een bepaalde beslissing kwam.
Bron: https://zigzaghr.be/mens-versus-machine-artificiele-intelligentie-ontrafeld/
Film
Upgrade
Door een experimenteel implantaat beschikt Grey over buitengewone krachten en intelligentie. Hij gaat op zoek naar de overvallers die zijn vrouw vermoordden en hem verlamd achterlieten.
Marjorie prime
Om haar geheugen te trainen krijgt de 86-jarige Marjorie gezelschap van een zelflerende hologram die er uit ziet als een jongere versie van haar overleden man.
Ex machina
Een 24-jarige programmeur wordt door zijn baas onderworpen aan een dubieus experiment waarbij hij te maken krijgt met een intelligente robot die eruit ziet als een mooie jonge vrouw en die zeer menselijke trekjes heeft.
Her
In een nabije toekomst raakt een man verliefd op de stem van een intelligent besturingssysteem.
"Een slim systeem is een systeem dat op basis van data zelf patronen leert herkennen. Net zoals bij een baby begin je met een leeg brein. Alles moet worden aangeleerd. Net zoals je een kind toont hoe een hond eruitziet door veel voorbeelden te geven, doe je dat bij een algoritme ook. Dat zorgt er op termijn voor dat het algoritme een hond kan herkennen zonder dat het diezelfde hond ooit gezien heeft."
Strips
Turing
Stripbiografie over de Britse wiskundige en computerpionier Alan Turing (1912-1954) die in de Tweede Wereldoorlog het Duitse Enigma-coderingssysteem ontcijferde en als homoseksueel werd vervolgd, wat tot zijn zelfmoord leidde.
Wie moet de regels rond AI afdwingen?
Jan De Bruyne: 'AI heeft een impact op heel veel rechtsgebieden, zoals mededinging, privacy en consumentenrecht.
We zouden daarom eerst de regulatoren samenbrengen en versterken in plaats van meteen een nieuwe regulator op te richten. Dat gebeurt het best op Europees niveau wegens de schaalgrootte van de bedrijven die je moet reguleren.'
Welke concrete toepassingen vragen nu al meer juridische duidelijkheid?
De Bruyne: 'Onder meer zelfrijdende auto's en de vraag wie aansprakelijk is bij een ongeluk: de bestuurder, de autofabrikant, de softwareontwikkelaar, de beheerder van de weginfrastructuur?
Kan je software beschouwen als een product waarop de klassieke aansprakelijkheidsregels van toepassing zijn? En wie moet zo'n auto in eerste instantie beschermen? De eigen passagiers of de andere weggebruikers?'
Bron: 'Artificiële intelligentie mag geen zwarte doos zijn' – De Tijd, 11.12.2019
Alan Turing
Turings tango : waarom de mens de computer de baas blijft
Geschiedenis van de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie aan de hand van de levensgeschiedenis van de Britse wiskundige Alan Turing (1912-1954).
De val van Turing
Historische detective geïnspireerd door het leven van de wiskundige Alan Turing
Alan Turing, het enigma
Monografie over de Engelse wiskundige (1912-1954) die onder meer in de Tweede Wereldoorlog leiding gaf aan een team dat de Enigma-code van de nazi's kraakte.
The imitation game
Tijdens de Tweede Wereldoorlog leidt de wiskundige Alan Turing een team dat een decodeermachine probeert te ontwerpen waarmee de oorlog gewonnen kan worden. Zijn sociale handicap gaat ten koste van de onderlinge samenwerking.
Turing : bouwer van de eerste computers
Overzicht van leven en werk van de Britse wiskundige en informaticus Alan Turing (1912-1954).
Francis wyffels (UGent): “Er is een onderscheid tussen enge en brede A.I.
Enge A.I. is heel goed in één specifieke taak of toepassing en kan daarin de menselijke intelligentie overstijgen, maar het kan alleen dat. Zoals Alpha Go, een computer die het complexe Aziatische bordspel GO leerde spelen en de allerbeste menselijke spelers verslaat.
Brede A.I. moet kunnen functioneren in onze complexe wereld.
Daar zijn we nog lang niet, want daarvoor zijn heel veel verschillende vormen van intelligentie nodig. Bijvoorbeeld inlevingsvermogen.”
Mieke De Ketelaer (imec): “Brede A.I. bouwt de menselijke intelligentiecapaciteit na.
Maar daar staan we nog maar op het niveau van een tweejarig kind.
Dat is al heel goed in leren, maar nog niet in redeneren.
A.I. stelt de waarom-vraag nog niet.
Bovendien zijn veel dingen die voor ons vanzelfsprekend zijn, dat voor een A.I.-systeem helemaal niet.
Zoals het verschil tussen een echte sneeuwman of iemand verkleed als sneeuwman.”
Websites
Expertise: Artificiële intelligentie - imec.be
Kenniscentrum Data & Maatschappij - Over de juridische, ethische en maatschappelijke aspecten
Artificiële Intelligentie - Digitaletoekomst.be - VLAIO - inspiratiehub voor Vlaamse ondernemingen
BeNeLux Vereniging voor Kunstmatige Intelligentie - Lid van European Association for Artificial Intelligence
Vlaams AI-Onderzoeksprogramma - EWI - Economie, wetenschap, innovatie - Vlaamse Overheid
AIMS: AI SUPPORTED MODELLING IN CLINICAL SCIENCES - VUB – AI voor een verbeterde klinische praktijk
Homo Roboticus - VUB
Dossiers
Maatschappelijke waarden bij digitale innovatie. – Standpunt - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen
Artificiële intelligentie: Naar een vierde industriële revol - Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen
Blogreeks: 'Hersenspinsels' - Stijn Denissen van labo ‘AIMS’
Dossier: Artificiële intelligentie - EOSwetenschap.eu
Artikels op NewScientist.nl - Ned. Editie van het magazine over wetenschap en technologie
Artikels op Kennislink - het Nederlandse NEMO Science Museum
Artikels op Scientias.nl - Nederlandse populair-wetenschappelijke nieuwssite
Dossiers op Actuele Documentatiebank - Enkel raadpleegbaar in De Krook
Leermiddelen over Artificiële intelligentie - Klascement – Vlaamse onderwijssite
Dossier: AI en journalistiek - Vlaams Journalistiek Fonds
Algoritmes: gevaren en mogelijkheden voor de literatuur - Kluger Hans – themanummer nr. 39 – oktober 2020
Artikels in het krantenarchief Gopress - Gratis via Mijn Bibliotheek
Vijf mythes over AI voor bedrijven ontkracht - Mieke De Ketelaere - programmadirecteur AI bij imec
Video
TV-en radiodocumentaires VPRO - VPRO.nl
Video's, foto's en verhalen over kunstmatige intelligentie - NPO Focus educatief platform Nederlandse Publieke Omroep
Z into AI: filmpjes over het Vlaamse AI programma - Zakenzender Z - kanaalz.knack.be
Lezingen
Mens versus machine: Artificiële Intelligentie ontrafeld - Geertrui Mieke De Ketelaere, programmadirecteur artificiële
Colleges over kunstmatige intelligentie - Universiteit van Nederland
Domme AI-systemen zijn gevaarlijker dan slimme - privacydesigner & techcriticus Tijmen Schep / VPROTegenlicht
Cursussen
Online lespakket rond artificiële intelligentie - imec, samen met VRT, Mediawijs, RVO Society en Technopolis
Basiskennis over AI - gratis online cursus van de VDAB
Europese online AI-cursus - ‘Elements of AI’ gratis beschikbaar in Vlaanderen.
De Vlaamse AI-cursus - Jim Stolze
AI op school - lesmateriaal voor het secundair onderwijs
Q&A
Vraagvoordewetenschap.be - Artificiële intelligentie - Fonds Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen (FWO)
Deep learning is een vorm van machine learning op basis van kunstmatige neurale netwerken. Robovision zet zijn artificiële brein ook in om de coronapandemie te bestrijden.
Het screent CT-scans van longen en bepaalt welk percentage geïmpacteerd is door het coronavirus. Het algoritme, dat in 26 Europese ziekenhuizen wordt ‘gevoed’ met scans, haalde vorige maand The Economist.
De artificiële intelligentie bepaalt in enkele seconden of iemand besmet is - sneller dan een radioloog. ‘Maar we vervangen geen radioloog, laat dat duidelijk zijn’, zegt Berte, CEO van Robovision.
‘Het gaat om samenwerking en om leven of dood, dat geef je niet uit handen aan een computer.’
Het screent CT-scans van longen en bepaalt welk percentage geïmpacteerd is door het coronavirus. Het algoritme, dat in 26 Europese ziekenhuizen wordt ‘gevoed’ met scans, haalde vorige maand The Economist.
De artificiële intelligentie bepaalt in enkele seconden of iemand besmet is - sneller dan een radioloog. ‘Maar we vervangen geen radioloog, laat dat duidelijk zijn’, zegt Berte, CEO van Robovision.
‘Het gaat om samenwerking en om leven of dood, dat geef je niet uit handen aan een computer.’
Boekvoorstellingen
Artificiële intelligentie en maatschappij
AI speelt een steeds grotere rol in verschillende aspecten van ons leven.
Denk bijvoorbeeld aan het toenemende aantal zelfrijdende wagens in het verkeer of aan de camera’s met beeldherkenning die de veiligheid in onze steden moeten verhogen.
Maar ook bij het opsporen van fraude, het stellen van medische diagnoses of het verbeteren van sportprestaties wordt naar AI gegrepen.
AI zit overal en het gebruik ervan zal de komende jaren alleen maar toenemen.
- Wat is AI nu precies en welke impact heeft AI op economie, recht en politiek?
- Wat is de invloed van AI op de rechtspraak en criminaliteitsbestrijding?
- Op tewerkstelling en bedrijfsvoering?
- Op politiek nieuws en politieke campagnes?
De potentiële gevaren en uitdagingen van de toenemende ‘AI-isering’ van de samenleving komen aan bod, maar ook de kansen die deze technologische revolutie biedt.
Door het multidisciplinaire karakter van het boek krijgt de lezer meteen heel wat informatie over een aantal belangrijke AI-gerelateerde onderwerpen. (cop. Gompel&Svacina)
Boekvoorstelling di 9 februari 2021 van 19u-21u online
De gepersonaliseerde reclamefolder van de supermarkt met aanbiedingen ‘speciaal voor jou’? - AI.
De voorgestelde liedjes op Spotify? - AI.
De zelfregelende verkeerslichten op de hoek van je straat? - AI.
Artificiële intelligentie dringt aan een duizelingwekkende snelheid onze realiteit binnen. Ze duikt niet alleen op in jouw dagelijkse leven, maar ook in de verschillende bedrijfssectoren.
- Wat kan AI allemaal?
- Wat nog niet?
- In hoeverre is AI écht intelligent en een meerwaarde voor onze manier van leven?
AI-experte Geertrui Mieke De Ketelaere, programmadirecteur bij imec, volgt de ontwikkelingen in deze fascinerende wereld vanop de eerste rij.
In Mens versus machine: artificiële intelligentie ontrafeld (nov. 2020) legt zij op toegankelijke en transparante wijze de basisconcepten van artificiële intelligentie uit. Daarbij heeft ze niet alleen aandacht voor de vele kansen die AI biedt, maar wijst ze ook op de risico’s.
De Ketelaere neemt de lezer mee voorbij de hype, waardoor je geïnformeerd kunt deelnemen aan dit boeiende debat.
Eén waarheid staat daarbij als een paal boven water: AI is vandaag al erg belangrijk, maar wordt voor onze toekomst cruciaal.
© Pelckmans
Auteur Mieke De Ketelaere (imec) gaat in gesprek met experts uit verschillende disciplines.
Boekvoorstelling vr 5 maart 2021 - 19u30-21u online
Meer info op:
Learn how Björk worked with AI on her composition, Kórsafn
Björk brings her choral arrangements to Sister City hotel in a generative soundscape powered by Microsoft AI. The installation builds off of Julianna Barwick’s 2019 installation for Sister City, but pushes the technology even further.
