Inleiding en context
Een eigenschap met vele gezichten
Autisme is een aangeboren ontwikkelingsstoornis van de hersenen. Het is een eigenschap met vele gezichten. Daarom heet het voluit autismespectrumstoornis of ASS. Daaronder valt tegenwoordig ook de term aspergerstoornis, die vroeger gereserveerd werd voor een milde vorm van autisme. Ongeveer de helft van de mensen met ASS zijn zwakbegaafd, de andere helft normaal- tot zelfs hoogbegaafd.
Wat is autisme?
De hersenen van mensen met autisme verwerken de zintuigelijke prikkels uit de omgeving als losse stukjes informatie, waar ze moeilijk een logisch geheel van kunnen maken. Ze hebben het ook lastig om dingen en gebeurtenissen die ze waarnemen in de juiste context te plaatsen. De wereld is voor hen daardoor een chaos. Om er toch vat op te hebben, ontwikkelen ze allerlei – voor andere mensen vaak vreemde -routines. Vaak hebben ze ook heel specifieke interesses. Ze hebben behoefte aan ondubbelzinnig taalgebruik, regelmaat en voorspelbaarheid. Plotse gebeurtenissen kunnen paniek of woede uitlokken.
Autistisch denken kost veel tijd en energie. Het heeft bovendien een heel grote invloed op de ontwikkeling van communicatie, omgang met anderen en de verbeelding. Het heeft echter ook voordelen. Mensen met ASS ontgaat geen enkel detail en ze hebben een heel goed geheugen. Vaak zijn ze sterk in wetenschappen, techniek of informatica.
Gewoon uniek : een andere kijk op autisme
Pleidooi voor het belang van goede persoonlijke aandacht voor de ontwikkeling van mensen met autisme.
Met autisme valt goed te leven! : een praktisch boek voor ouders, partners en hulpverleners
Autisme Centraal : methodiek voor ouders en begeleiders
Methode om anders te kijken naar het gedrag van mensen met autisme én naar de eigen begeleiding.
Autismespectrumstoornis : alles op een rijtje
Overzicht van aandoeningen uit het autismespectrum, de theoriee͏̈n daarover, hun diagnose en therapiee͏̈n.
Autisme : verklaringen van het raadsel
Informatie over de psychologische achtergronden van de ontwikkelingsstoornis autisme.
Epidemie - diagnose - genezing?
Is er een autisme-epidemie?
Autisme komt niet vaker voor dan vroeger, maar vroeger bleef autisme meer onder de radar.
In onze drukke, snel evoluerende wereld is het voor hen echter veel lastiger leven.
Autisme is nu beter opspoorbaar en we horen er veel vaker over in de media.
Men schat nu dat ongeveer 1 op 150 mensen een vorm van autisme heeft, waarbij jongens het 3 tot 4 keer vaker hebben dan meisjes.
Bij meisjes uit autisme zich echter wat anders dan bij jongens.
Diagnose
De meeste ouders merken al vroeg dat hun kind anders is, maar vaak wordt dat pas echt duidelijk in zijn spel en (gebrek aan) sociaal contact. Normaal- of hoogbegaafde kinderen kunnen hun autisme verbergen of omzeilende strategieën ontwikkelen.
Soms ontdekt een ouder het pas in zichzelf nadat zijn kind de diagnose gekregen heeft. Speciale tests kunnen duidelijk maken of iemand de wereld echt anders waarneemt. Hoe vroeger de diagnose gesteld wordt, hoe beter. Toch is ook een diagnose op volwassen leeftijd nog zinvol: het kan moeilijkheden in het leven verklaren en misverstanden met andere mensen ophelderen.
Genezing?
Autisme blijf je hebben. Geneesmiddelen die de oorzaak van autisme wegnemen of de informatieverwerking stroomlijnen bestaan er niet, wel om bijkomende problemen zoals angst of concentratieproblemen te verlichten.
Bovendien kun je opvoedingsondersteuning en psychosociale begeleiding krijgen.
Alternatieve ‘mirakeltherapieën’ of middelen die autisme genezen bestaan niet.
Zeker als aangeprezen behandelingen veel geld kosten, denk je beter twee keer na voor je erop ingaat.
Oorzaak
Autisme is waarschijnlijk voor 90 procent erfelijk bepaald. Het is hoogstwaarschijnlijk een complex samenspel van een aantal genen met omgevingsfactoren die de ontwikkeling van de hersenen beïnvloeden tijdens zwangerschap, geboorte en de vroegste jeugd.
Vaak gaat autisme samen met andere stoornissen bij dezelfde persoon of familieleden ervan. Zoals ADHD of dyslexie.
Inentingen tegen kinderziekten veroorzaken absoluut geen autisme en ook met een verkeerde opvoedingsstijl heeft het echt niets te maken.
Taal kan zowel letterlijk als figuurlijk gebruikt worden, het figuurlijke beeld is een manier om iets te laten zien.
De woorden betekenen niet letterlijk wat ze zeggen.
Dit denkkader maakt het hen mogelijk om taal te zien als iets wat zowel letterlijk als figuurlijk bedoeld kan zijn.
Pas veel later zijn ze toe aan de meervoudige betekenis van taal.
De woorden betekenen niet letterlijk wat ze zeggen.
Dit denkkader maakt het hen mogelijk om taal te zien als iets wat zowel letterlijk als figuurlijk bedoeld kan zijn.
Pas veel later zijn ze toe aan de meervoudige betekenis van taal.
Boeken door of over mensen met autismespectrumstoornis
Daar komen de gekken, of Hoe wij de wereld leerden begrijpen
De auteur, zelf autist, beschrijft het leven van vier van zijn vroegere klasgenoten op een speciale basisschool voor autistische kinderen in Manhattan (New York).
De paardenjongen : de zoektocht van een vader naar de belevingswereld van zijn autistische zoon
Verslag van een reis door Mongolie͏̈.
Een jongen alleen : het diep aangrijpende verhaal van mijn autistische broer Noah
Door andere ogen
Verhalen en getuigenissen van ouders van kinderen met autisme.
Films
X+Y
Een sociaal onhandige tiener ontdekt dankzij zijn wiskundeknobbel nieuwe wegen om zijn leven te veranderen.
Fictie volwassenen
De autist en de postduif : roman
Op haar zeventiende wordt Janine zwanger tijdens een feestje in een schuur. Een ongelukje. Haar zoon Geert is een geniale autist. Omdat haar ouders zeer gelovig zijn en Janine niet weet - of niet wil weten - wie van de jongens in de schuur de vader is, denkt zij dat ze moeder, vader, opa, oma en de hele familie voor het kind moet zijn. Geert wordt een beroemde vioolbouwer. In zijn nieuwe huis, dat nog van een duivenmelker is geweest, opent een postduif zijn wereld. Elke keer als hij de doffer op het internet zet en gratis laat afhalen, komt het dier terug en zo ontmoet Geert steeds nieuwe mensen. Om ervoor te zorgen dat de postduif niet terugkomt, brengt hij hem zelfs naar het meest zuidelijke punt van het land. Maar de duif komt terug en verandert het leven van Geert voor eens en voor altijd.
Blokkenjongen : een vader-zoon roman
De moeizame relatie van een vader met zijn autistische zoontje wordt opengebroken door een computerspel.
Ginny Moon heeft gelijk
De autistische Ginny (14, ik-figuur) krijgt het moeilijk als haar liefdevolle pleegouders een baby verwachten. Vanaf ca. 15 jaar.
Kleine wonderen
De aanvankelijk onafscheidelijke zussen Lily en Rose groeien uit elkaar, maar als de gezondheid van Rose verslechtert, gaat Lily haar helpen met de opvoeding van haar autistische dochter.
De groene eend
Een vader ontvoert zijn autistische zoon uit een psychiatrische kliniek en maakt met hem in een groene 2CV een tocht door Frankrijk.
Non-fictie voor kinderen
De autisme survivalgids
Na uitleg over autisme worden adviezen en tips gegeven om hier goed mee om te leren gaan. Met grappige, stripachtige tekeningen in zwart-wit. Vanaf ca. 9 t/m 12 jaar.
Autisme
Hoe is het om autisme te hebben? Lees wat de oorzaken zijn, over de positieve kanten en hoe je iemand met autisme kunt helpen. Met grote kleurenfoto's. Makkelijk te lezen. Vanaf ca. 8 t/m 11 jaar.
Wat jij ziet en wat ik voel : de binnenkant van autisme
Fotoboek met korte toelichting waarin, aan de hand van kleurenfoto's van dieren, het gedrag van kinderen met autisme wordt uitgelegd.
Wat is er toch met Kobus?
Kobus is een lieve rattenjongen, maar gedraagt zich vaak anders dan andere ratten. Hij heeft autisme. Korte ballonstrips, waarin een onderwerp over autisme aan bod komt. Vanaf ca. 9 jaar.
Fictie voor kinderen
Zeno alleen?
Zeno heeft autisme. Daarom is het voor hem belangrijk dat de dag precies verloopt zoals hij verwacht. Maar soms gaan de dingen opeens anders. Prentenboek met kleurige illustraties in collagetechniek over autisme. Vanaf ca. 6 jaar.
Jacht op de kattenbeul
Niels is anders. Hij houdt van computers, drones en katten. Zijn nieuwe klasgenote Yana is de eerste die hem begrijpt. Samen gaan ze op zoek naar een kattenbeul. Vanaf ca. 10 jaar.
Fictie voor jongeren
Ben X : niets was alles wat hij zei
Ben (17) is autistisch. Hij ziet het leven als een computerspel vol vijanden. En vijanden heeft hij ook. Op school maken twee klasgenoten zijn leven tot een hel. Ben wil wraak. Vanaf ca. 14 jaar.
[Gewoon] anders
De autistische Samuel vermijdt elke vorm van contact. Dan krijgt hij een nieuw buurmeisje, Rani. Zij kan prachtig zingen en weet op die manier contact te leggen met Samuel.
Een-nul voor de autisten
Een meid van vijftien, die sinds kort in een psychiatrisch centrum is opgenomen, vraagt zich af of het haar ooit zal lukken met haar angsten te leren omgaan.
Websites
Autisme Centraal in Gent - Gebaseerd op de AutismeCentraalMethodiek
Vlaamse Vereniging Autisme VZW - Ontmoetingsplek voor mensen met autisme, ouders en familie
Participate! - Uw kind beter te leren begrijpen
Geestelijk Gezond Vlaanderen - Autisme
